خبرگزاری مهر - گروه استانها: اربعین را فرصتی برای ترویج فرهنگ اهل‌بیت(ع) می‌دانند، این امر به دلیل آن موردتوجه است که آن را می‌توان بزرگترین گردهمایی مسلمانان و یا بزرگترین گردهمایی دینی جهان نامید چراکه حضور ۲۴ میلیون زائر در یک بازه زمانی ۲۰روزه در دنیا بی‌سابقه است بسیاری بر این عقده هستند که می‌توان با برنامه‌ریزی دقیق در ستاد اربعین هر استان، مانند سمنان که بیش از ۱۵ دستگاه اجرایی تنها عضو آن هستند، از اربعین یک فرصت خوب برای ترویج فرهنگ اهل‌بیت(ع) ساخت.
تبلیغات اسلامی یکی از دستگاه‌هایی است که عضویت در ستاد اربعین را با ریاست کمیته آموزش و فرهنگی یکجا دارد یعنی علاوه بر اجرای تعهدات ستاد اربعین در فرهنگ‌سازی و ترویج فرهنگ اهل‌بیت(ع)، رسالت آموزش و ارائه بسته‌های فرهنگی، آموزشی و ... را نیز دارد که تخصصان در حوزه احترام به کشور میزبان، دوری از بدعت‌های نادرست، رفتار صحیح و آداب زیارت، برنامه‌های فرهنگی و دینی و سایر موارد فعالیت دارد.
فعالیت اداره کل تبلیغات اسلامی استان سمنان نیز از این قاعده مستثنا نیست این اداره کل در ستاد اربعین دو نوع فعالیت عمده را مجری است یکی در داخل کشور که رسالت توجیه و آموزش موکب داران، توضیح مسائل قانونی و شرعی، آداب زیارت و ... را بر عهده دارد و یکی در داخل خاک عراق که نسبت به توزیع بسته‌های فرهنگی، نرم‌افزار ادعیه و قرآن، حضور فیزیکی مبلغان، مداحان و ... اقدام می‌کنند.
برای بررسی بیشتر تأثیر این اداره کل، در ستاد اربعین سال جاری و پیش از آن اهمیت معنوی و فرهنگی اربعین با حجت‌الاسلام علی شکری مدیرکل تبلیغات اسلامی استان سمنان به گفتگو نشستیم.
*اربعین از چه جهاتی اهمیت دارد
اربعین حسینی برای ما از سه جنبه اهمیت دارد نخست مقوله اعتقادی است، دیگر بعد معنوی و سوم بعد سیاسی که این سه مقوله، اربعین را دارای اهمیتی بسیار می‌کند درباره بعد اعتقادی باید گفت ما معتقد هستیم که اهل‌بیت(ع) واسطه بین انسان و خدا هستند و ما آن‌ها را بعد از شهادتشان زنده تلقی می‌کنیم و معتقد هستیم ارتباط با اهل‌بیت(ع) در زمان مماتشان نیز ادامه دارد و لذا رفتن به زیارت قبور مطهرشان و توسل به آن‌ها از مسائل مهم اعتقادی ما شیعیان است.
درباره بعد معنوی باید گفت ما روایات زیادی از اهل‌بیت(ع) درباره مسئله زیارت پیاده مرقد امام حسین(ع) در اربعین داریم که نمونه آن از لسان امام صادق(ع) بیان‌شده است و حتی در برخی روایات ثواب یک حج را نیز برای این پیاده‌روی معنوی ذکر کرده‌اند این یعنی اربعین برای ما یک ارزش معنوی دارد که جز در سایه حضور جسمی و روحی میسر نمی‌شود.
*و بعد سیاسی اربعین؟
بعد سیاسی اربعین نیز دارای اهمیت فراوانی است ما محل و جایگاهی نداشتیم که ترویج مکتب اهل‌بیت(ع) را داشته باشد یعنی ما کمبود یک همایشی که بتواند مکتب اهل‌بیت(ع) و عشق به آن‌ها را با این وسعت ترویج کند، احساس می‌کردیم درباره مکه باید گفت حج مقوله ترویج توحید است اگر در حج مناسکی اجرا می‌شود که بعضاً با حضور میلیونی مسلمانان نیز روبرو می‌شود، مقوله و محور اصلی توحید است و ما در اربعین درباره امامت صحبت می‌کنیم حج ترویج یکتاپرستی در برابر شرک و بت‌پرستی اما اربعین خواستن و طلب عشق به اهل‌بیت(ع) و احیای آن است.
هرکس قدم در مسیر این پیاده‌روی بگذارد علاوه بر عشق باطنی و درونی خودش را نشان می‌دهد، در آن همایش بین‌المللی نیز جایگاه جهانی عشق به اهل‌بیت(ع) را احساس می‌کند. لیکن از حیث اینکه یک جمعیت خیلی بزرگ بتوانند در مسیر۸۰ کیلومتری پیاده‌روی ۲۰میلیون نفری را راه بیندازند تا مکتب اهل‌بیت(ع) را زنده نگهدارند، این امر بی‌سابقه و البته دارای اهمیت است.
*اما این فقط شیعیان نیستند که حضور می‌یابند.
دقیقاً و نکته همین‌جاست؛ تنها شیعیان در راهپیمایی معنوی این مراسم عظیم حضور نمی‌یابند بلکه سایر مذاهب حتی از غیرمسلمانان نیز در این همایش شرکت می‌کنند و وجود اهل‌بیت(ع) چه از مرقد حضرت ابوالفضل(ع) و چه از مرقد امام حسین(ع) و سایر اعزه محترمه، را درک کرده و به عینه دیده‌اند. حتی غیرمسلمانان نیز وجود امام را احساس کرده‌اند به زبان دیگر برکات اجتماعی، فرهنگی و حتی شفاعت اهل‌بیت(ع) را به چشم دیده‌اند لذا حضور پیدا می‌کنند. لذا اربعین مکانی است که حتی غیرمسلمانان نیز به دلیل اینکه برکات اهل‌بیت(ع) را احساس کرده‌اند در آن حضور می‌یابند.
*این عشق به اهل‌بیت از کجا می‌آید؟
وجود اهل‌بیت(ع) دارای روشنایی است انسان نور را وقتی احساس می‌کند که تاریکی باشد یعنی گرمای خورشید زمانی درک می‌شود که سرمای زمستان رخ دهد لذا درباره اهل‌بیت(ع) نیز باید گفت برخی افراد غیرمسلمان و ادیان غیرتوحیدی وجود امامان را مثل وجود خورشید در این دنیای سرد بی معنویات، احساس کرده‌اند و به خاطر این مهم، در اربعین شرکت می‌کنند لذا اربعین می‌تواند زمینه‌ساز معرفی اهل‌بیت(ع) باشد و از این لحاظ نیز دارای اهمیت است چراکه درنهایت منجر به فراهم شدن زمینه‌های ظهور می‌شود.
*حال درباره کمیته فرهنگی ستاد اربعین بگوئید؟
اداره کل تبلیغات اسلامی استان سمنان مسئول کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد اربعین استان است که دو کار ویژه اصلی دارد نخست اینکه ما به تبیین سیاست‌های ستاد اربعین کشور را در حوزه اطلاع‌رسانی و آموزش می‌پردازیم یعنی سیاست‌های ستاد اربعین کشور تعیین می‌شود، توسط این اداره کل به گفتمان فرهنگی و عمومی بدل می‌شود به‌عبارت‌دیگر به مردم انتقال می‌یابد برای مثال باید گفت در مراسم اربعین باید به قانون کشور میزبان ارزش قائل شد این امر جر در سایه فرهنگ‌سازی و تبیین برای مردم میسر نمی‌شود یا میزبانی را نباید از مردم عراق گرفت یعنی باید گذاشت عراقی‌ها احساس میزبانی و افتخار آن را داشته باشند همچنین به فرهنگ و آداب مردم عراق باید احترام گذاشت و درنهایت حرمت مراجع شیعه را باید حفظ کرد نباید در دعواهای سیاسی و اختلافات ورود کرد و همچنین باید حرمت اربعین را نگهداشت که رسالت اداره کل تبلیغات اسلامی استان سمنان، ترویج این موارد است.
جهت‌گیری ستاد اربعین استان سمنان و کشور، این است که فعالیت‌ها باید مردمی باشند دستگاه‌های اجرایی فقط باید نقش هماهنگ‌کننده را داشته باشد لذا با تمامی امور از ساماندهی، کمک‌های مردمی، ترویج و ... با این رویکرد پیش می‌رود که کارهای ستاد اربعین، مردمی باشد و دولت فقط امنیت، نظارت، هدایت و هماهنگی را صورت دهد.
*و درباره ساماندهی نیز آیا این‌گونه است؟
بله؛ کاری که ستاد اربعین انجام می‌دهد در وهله اول ساماندهی است که شامل ساماندهی اعزام، موکب‌ها، کمک‌های مردمی، اسکان موکب‌ها و ... است که دراین‌بین وظیفه اداره کل تبلیغات اسلامی استان سمنان، در دو بخش خلاصه می‌شود نخست فرهنگی و آموزشی؛ در مقوله فرهنگی همان‌طور که در بالا نیز بیان شد تبیین، گفتمان سازی و ترویج مسائل فرهنگی است که این‌ها را در جلسات روحانیان، قبل از محرم بیان کرده‌ایم همچنین در بین هیئت‌های مذهبی تمامی موارد طرح‌شده و از همه ظرفیت‌های اداره کل تبلیغات اسلامی استان سمنان در این راستا استفاده‌شده است.
*مهم‌ترین کار اداره کل تبلیغات اسلامی در ستاد اربعین چیست؟
کار ویژه اداره کل تبلیغات اسلامی استان سمنان به‌عنوان مسئول یکی از کمیته‌های ستاد اربعین استان، در حوزه فرهنگ‌سازی و آموزش طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده پیش می‌رود یعنی مسائل مرتبط با قوانین عراق، احترام به مراجع شیعی، فرهنگ کشور میزبان و ده‌ها مورد دیگر در جلسات مردمی و عمومی مطرح‌شده و هم ائمه جمعه و جماعات نیز درباره مسئله سیاست‌های اربعین توجیه شده‌اند و به‌خوبی درزمینهٔ گفتمان سازی، فرهنگ‌سازی و عمومی کردن مسائل ابلاغی از سوی ستاد اربعین کشور در حیطه فرهنگی فعالیت دارند.
بخش دوم فعالیت‌های اداره کل تبلیغات اسلامی استان سمنان، اطلاع‌رسانی است که درواقع از کانال صداوسیما صورت می‌گیرد اما اداره کل تبلیغات اسلامی استان سمنان نیز با توجه به داشته‌ها و ظرفیت‌های خود مانند رسانه‌های وابسته، تشکل‌های دینی، هیئات مذهبی، مداحان، سایت‌های خبری و ده‌ها مورد دیگر رسالت اطلاع‌رسانی را نیز بر عهده دارد.
*درباره اطلاع‌رسانی نیز توضیح دهید؟
در بحث اطلاع‌رسانی و تبلیغ نیز باید گفت رسالت‌های اداره کل تبلیغات اسلامی استان سمنان در دو بخش است یکی داخل کشور که از طریق شبکه‌های مجازی و حقیقی، صداوسیما، سایت‌ها و خبرگزاری‌ها این اطلاع‌رسانی صورت می‌گیرد و همچنین سازمان تبلیغات اسلامی اقشار تأثیرگذاری را که شناسایی و ساماندهی کرده و تحت پوشش خود دارد یعنی تشکل‌های دینی، هیئات مذهبی، روحانیان و ... را نسبت به آن‌ها آگاه می‌سازد و دوم خارج از کشور باید گفت در مباحث فرهنگی ما از جمع‌بندی که از جلسات داشتیم این برآورد را داشتیم که باید دو اتفاق در این کشور در راستای تبلیغ مسائل فرهنگی رخ دهد.
در بعد موکب‌های فرهنگی نیز باید گفت در برخی نقاط می‌توان به‌طور مجزا موکب‌های فرهنگی را راه‌اندازی و بعضی نقاط این امکان وجود ندارد لذا در محل موکب اسکان و پذیرایی قطعاً کار فرهنگی انجام می‌شود که این امر به‌وسیله تبلیغات اسلامی و با حضور مبلغان، مداحان و ... صورت می‌پذیرد این‌یک امکان است که بتوان در انجام کارهای فرهنگی به‌موقع اربعین در داخل عراق اقدام کرد.
*سال جاری آیا شاهد توزیع اقلام فرهنگی نیز هستیم؟
بخش دیگر وظایف سازمان تبلیغات اسلامی بعد اقلام فرهنگی است ما طبق بررسی‌هایی که صورت دادیم متوجه شدیم که نمی‌توان به هر فرد یک قرآن، یک مفاتیح، تعدادی جزوه و ... داد چراکه برای یک نفر که با پای پیاده طی مسیر می‌کند باری سنگین است در این راستا طبق تحقیقاتی که صورت گرفته قریب به ۸۰ درصد افرادی که در اربعین حضور دارند، از تلفن هوشمند استفاده می‌کنند لذا یکی از اقدامات تبلیغات اسلامی گردآوری و ساماندهی در کنار تهیه نرم‌افزارهای موردنیاز سفر اربعین است که دربسته‌هایی عرضه می‌شود امسال نیز مانند سال‌های قبل این بسته‌ها تهیه‌شده و در بین زائران توزیع می‌شود.
اقداماتی نیز در شهرستان‌ها صورت گرفته است خوشبختانه همه شهرستان‌های استان سمنان دارای موکب هستند و می‌توان کارهای فرهنگی را به‌خوبی در این موکب‌ها ساماندهی کرد.