به گزارش خبرنگار مهر، حجتالاسلام والمسلمین سید رضی علمالهدی در جایی گفته بود که زیارت کربلا با پای پیاده در زمان «شیخ انصاری»رسم بوده است، اما در برههای از زمان به فراموشی سپرده میشود که در نهایت توسط «شیخ میرزا حسین نوری» دوباره احیا میشود.به مناسبت فرارسیدن اربعین حسینی با حجتالاسلام والمسلمین سید رضی علمالهدی، مبلغ بینالمللی، استاد حوزه علمیه امام القائم(عج) تهران و فرزند مرجع عالیقدر جهان تشیع حضرت آیتالله العظمی سید عبدالجواد علمالهدی خراسانی، گفتگویی انجام دادیم که در ادامه میخوانید.
*فلسفه اربعین حسینی چیست؟
مراد از اربعین و حرکت به این گستردگی همین تحول روحی و اخلاقی در مردم است اما این مسئله فقط یک بخش از عظمت اربعین است. وقتی آهن و آهنربا از هم دور هستند جذب هم نمیشوند اما وقتی نزدیک میشوند آهن جذب آهنربا میشود. زیارت هم همین مسئله است و وقتی زائر جلوههای معنوی، سیل جمعیت و حتی کسانی که راه رفتن برای آنها سخت است را در این مسیر میبیند طبیعی است که اگر زمینه روحی داشته باشد جذب و متحول میشود. البته افرادی که قساوت قلب پیدا کردهاند ممکن است بسیاری از همین جلوهها هم آنها را تغییر ندهد اما آدمهایی که ما میشناسیم و میبینیم قلب قسی ندارند و با دیدن این صحنهها و شنیدن یک سخنرانی یا مداحی احساس میکنند تحول پیدا کردهاند و وقتی باز میگردنند باید رنگ و بویی از کربلا داشته باشند.
علاوه بر تحول روحی نکته مهم دوم در برگزاری مراسم اربعین بزرگداشت یاد شهدا به ویژه سالار شهیدان و یاران ایشان است. حتی امام راحل میفرمایند گریه برای امام حسین (ع) گریه سیاسی است. ایشان میفرماید وقتی یک حادثه بزرگی برای ما رخ میدهد باید برای آن شیون، زاری و غوغا به پا کنیم و نگذاریم این حادثه فراموش شود. همین عزاداریها است که باعث شده فرهنگ اهل بیت حفظ شود. صدام جلوی این راهپیمایی را میگرفت چون میدانست اگر مردم دور هم جمع شوند ظلم را سرنگون میکنند. در بحث اربعین حفظ روحیه شهادت طلبی در جامعه و بزرگداشت یاد شهدا مسئله مهمی است. با چنین مراسم بزرگی فرهنگ شهادت و شهادت طلبی را احیا میکنیم و نمیگذاریم از بین برود.
تک تک افرادی که دارند به مراسم اربعین میروند باید بدانند که در حال انجام چه کاری هستند. این مسئله همان بحث بصیرت افزایی است. زائر باید بداند به کجا و برای چه دارد میرود و چه کار باید بکند؟ نباید صرفاً بحث و نگاهی شیعی به اربعین داشته باشیم. اکنون مسئله اربعین به سمت افقی بالاتر در حرکت است. اکنون اهل سنت هم به طور گسترده، مسیحیان، بودائیان و پیروان سایر مذاهب از همه جای دنیا به این مراسم میآیند. دور هم جمع شدن مردم یک نیاز بوده که اربعین آن را برآورده کرده است. اکنون دنیا از ظلم و ستم خسته شده است و مقابله با ظلم بین شیعه و سنی و ادیان آسمانی مشترک است. این فرصت بزرگی برای ما است که اربعین را به یک تجمع بزرگ بشری با هدف استکبار ستیزی و ظلم ستیزی در جهان تبدیل کنیم. این ظرفیت وجود دارد که اربعین را تبدیل کنیم به یک تجمع دینی ضد ظلم و حتی اختلافهایی که بین جوامع بشری وجود دارد را آنجا کم رنگ کنیم. اما متأسفانه بر روی این مسئله و ظرفیت کمتر کار شده و به نظرم باید کار بیشتری صورت گیرد.
در روایتها برای اربعین توصیههایی به غیر از سفرهای زیارتی دیگر وجود دارد، گفته شده است که وقتی به زیارت امام حسین(ع) میروید سعی کنید تشنه، گرسنه و پیاده بروید تا صحنههایی که در عاشورا اتفاق افتاده بیشتر برای شما تجلی پیدا کند و بفهمید تشنگی و گرسنگی و در سنگلاخ پیاده راه رفتن یعنی چه؛ اینها است که آدم را متحول میکند. آدم نازپروده که به جایی نمیرسد. اگر با این شیوه حرکت کنیم و برویم قطعاً دست آوردهای بزرگی بدست خواهیم آورد.
*کسانی که سعادت هم جواری در کنار مرقد اباعبدالله در روز اربعین را ندارند چگونه به این ثواب دست پیدا کنند؟
درثواب پیاده رفتن به زیارت سیدالشهدا(ع) درروایت امام صادق(ع) این چنین آمده است؛ امام صادق(ع) میفرمایند: کسی که با پای پیاده به زیارت امام حسین(ع) برود، خداوند به هر قدمی که برمیدارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو میفرماید و یک درجه مرتبهاش را بالا میبرد، وقتی به زیارت رفت، حق تعالی دو فرشته را موکل او میفرماید که آنچه خیر از دهان او خارج میشود را نوشته و آنچه شر و بد است را ننویسند و وقتی برگشت با او وداع کرده و به وی میگویند:
ای ولیّ خدا! گناهانت آمرزیده شد و تو از افراد حزب خدا و حزب رسول او و حزب اهلبیت رسولش هستی، به خدا قسم! هرگز تو آتش را به چشم نخواهی دید و آتش نیز هرگز تو را نخواهد دید و تو را طعمه خود نخواهد کرد.واما کسانی که نتوانستند با پای پیاده یا به هرشکل به این زیارت بروند لااقل باخواندن زیارت اربعین و زیارت عاشورا میتوانند در این ثواب شریک باشند.
*درسی که جوانان باید از اربعین حسینی بگیرند؟
درسی که اربعین به جوانان ما میدهد، این است که باید یادِ حقیقت و خاطره شهادت را در مقابل توفان تبلیغات دشمن زنده نگه داشتن است وحضرت زینب(س) اینگونه عمل کردند دنیای استکبارآن روز فکر میکرد امام حسین را به شهادت برسانند، شهدا را بدون غسل و کفن در صحرای کربلا بگذارند دیگر همه چیز تمام میشود درحالی که عکس این شد؛ امام سجاد(ع) و حضرت زینب کبری(س) راه و روش امام حسین(ع) را ادامه دادند.
چیزی که امروز دنیای استکبار انجام میدهد هیاهو میکنند ترورمیکنند وحتی امروز در خبرها دیدیم که دو عامل انتحاری که قصد داشت در مسیر پیادروی منفجر شوند قبل از اقدام به هلاکت رسیدند دشمنان هزینه میکنند تا نگذارند فریاد مظلومیت ما به دنیا برسد امام و شهدای ما پیام انقلاب را با خونهای خودشان به عالم هستی به خصوص جهان اسلام میرسانند.
*هدف پیاده روی اربعین حسینی را چه می دانید؟
همواره آیینها و ادیان مختلف با هدف همبستگی میان پیروان و هویت بخشی به جریان اجتماعی خود، ایامی را در سال مشخص کرده و پیروان خویش را ملزم به شرکت در این اجتماعات میکنند.یکی از پیامدهای اینگونه تجمعات، نمود جهانی و به نوعی تبلیغ آن جریان اجتماعی است که معمولا در جامعه جهانی تأثیرگذار است. به فرموده مقام معظم رهبری، خلا وجود اجتماعی عظیم و بینالمللی در میان شیعیان را حضور میلیونی در ایام اربعین پر میکند. کربلا میتواند نماد تبلور وحدت و بیعت با امام باشد که خود نمادی جهانی خواهد داشت. شروع جاذبه مغناطیس حسینی در روز اربعین است، این همان مغناطیسی است که امروز هم با گذشت قرنهای متمادی در دل من و شما هست.
پیاده به زیارت امام حسین(علیه السلام) رفتن موضوعیت دارد.بنا به فرموده امام عسکری(ع)؛ یکی از نشانه های مؤمن که در این روایت مقصود شیعه است زیارت سیدالشهدا در روز اربعین می باشد.
زیارتی که با پای پیاده رفتنِ آن هم «موضوعیت» دارد. چرا که امام صادق(ع) به یکی از دوستان خود میفرماید: قبر حسین(ع) را زیارت کن و ترک مکن. پرسیدم: ثواب کسی که آن حضرت را زیارت کند چیست؟ حضرت فرمود: کسی که با پای پیاده به زیارت امام حسین(ع) برود خداوند به هر قدمی که برمی دارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو میفرماید و یک درجه مرتبهاش را بالا میبرد.
ایشان در جای دیگری میفرمایند: کسی که به قصد زیارت امام حسین(ع) از منزلش خارج شود اگر پیاده باشد، خداوند بابت هر قدمی که برای زیارت اباعبدالله بر میدارد، یک حسنه مینویسد و یک سیئه از او محو میکند. وقتی که به حرم میرسد، خداوند او را جزء صالحین برگزیده مینویسد. وقتی مناسک او تمام شد، خداوند نام او را جزء فائزین مینویسد. وقتی میخواهد بازگردد یک فرشتۀ الهی در مقابل او قرار میگیرد و میگوید: رسول خدا(ص) به شما سلام میرساند، و پیغام میدهد (مژده میدهد): عملت را از سر بگیر که تمام گناهان گذشتهات بخشیده شده است.
سنت پیاده روی و از جهتی جریان پیاده روی برای زیارت سیدالشهدا در روز اربعین سابقهای تاریخی نیز دارد؛ زیارت کربلا با پای پیاده در زمان «شیخ انصاری»رسم بوده است، اما در برههای از زمان به فراموشی سپرده میشود که در نهایت توسط «شیخ میرزا حسین نوری» دوباره احیا میشود.ایشان آخرین بار در سال ۱۳۱۹ هجری با پای پیاده به زیارت حرم أباعبدالله حسین(ع) رفت. با اینکه زیارت سیدالشهدا(ع) در اکثر برهههای تاریخی به سختی انجام میشد و جان زائران در خطر بود، اما با این وجود زائران، عاشقانه خطرات را به جان میخریدند و به پابوسی امام حسین(ع) در روز اربعین نائل میشدند.