با وقوع حادثه‌ دلخراشِ زلزله در غرب کشور و مناطق عمدتاً کُردنشین، نصاب تازه‌ای از همدلی، انسجام و وحدت ملی در بین مردم، پیش‌روی همگان قرار گرفت.

به گزارش خبرگزاری مهر، هفته نامه «خط حزب الله» در گزارشی پیرامون سفر رهبر انقلاب به مناطق زلزله زده غرب کشور نوشت: همین چند وقت پیش بود که جریان سیاسی - رسانه‌ای دشمن به بهانه‌ی برگزاری به‌اصطلاح همه‌پرسی جدایی کردستان به جنگ روانیِ تمام‌عیاری علیه وحدت و انسجام ملی ایرانیان دست زد. اما هنوز مدت زمان زیادی از این توطئه‌ی ساده‌لوحانه نمی‌گذشت که با وقوع حادثه‌ی دلخراشِ زلزله در غرب کشور و مناطق عمدتاً کُردنشین، نصاب تازه‌ای از همدلی، انسجام و وحدت ملی مردم‌مان را پیش‌روی همگان گذاشت.

زلزله‌ی کرمانشاه! زمین لرزه‌ای به بزرگی هفت و سه دهم ریشتر که بخش‌های گسترده ای از غرب کشور را لرزاند. حادثه ناگواری که نزدیک به دو هفته تمامی ارکان کشور را به تکاپو وا داشته است. حادثه‌ای که در همان ساعات ابتدایی وقوع آن، رهبر انقلاب طی پیامی علاوه بر مسئولین، تمامی آحاد ملت را دعوت به کمک‌رسانی به مردم زلزله زده غرب کشور کرده و فرمودند: «از همه‌ی کسانی‌که می‌توانند به نحوی در سبک کردن بار مصیبت و جبران خسارت مؤثر باشند درخواست می‌کنم که به یاری آسیب‌دیدگان بشتابند.» ۲۲/۸/۹۶

البته رهبر انقلاب به این پیام صرف اکتفا نفرموده و بلافاصله نمایندگان خود حجت‌الاسلام معزی (نماینده‌ی ولی‌فقیه در هلال احمر) و حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدی عراقی (نماینده‌ی مجلس خبرگان رهبری در کرمانشاه) را به مناطق زلزله‌زده اعزام کردند تا از نزدیک در جریان عمق حادثه و میزان خسارات ناشی از آن قرار بگیرند. غروب همان روز، رهبر انقلاب، جلسه‌ای با حضور سران سه قوه و جمعی از مسئولان نظام برای همفکری هرچه بیشتر و بهتر در رابطه با این حادثه تشکیل دادند. در این دیدار نیز ایشان بار دیگر تأکید فرمودند: «امیدواریم ان‌شاءالله این همدردی‌ها در عرصه‌ی عمل و کمک، همچنان با قوّت ادامه پیدا کند و مشکلات و درد و رنجی که برای آنها در این هوای رو به سردی -که فصل هم فصل دشواری است- پیش آمده، ان‌شاءالله کم کند.» ۲۳/۸/۹۶

دو روز بعد، رهبر انقلاب علاوه بر این اقدامات، یکی از  معاونین دفتر خود را نیز برای بازدید میدانی از مناطق زلزله‌زده روانه کردند.

در میان چادرهای روستایی

گرچه در این چند روز گمانه زنی‌هایی، مبنی بر حضور رهبر انقلاب در کرمانشاه صورت گرفت، اما صبح روز دوشنبه، خبر حضور رهبر انقلاب در مناطق زلزله زده منتشر شد.

 ایشان در این سفر ابتدا در شهرستان سرپل ذهاب حضور یافتند و در جمع مردم، در مقابل ساختمان مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای شهرستان سرپل ذهاب سخنرانی کردند. مردم زلزله‌زده که شاید همچنان متعجب از حضور رهبر انقلاب در بین خود بودند، با شعارهای "صل علی محمد، بوی خمینی آمد" از ایشان استقبال کردند. رهبر انقلاب خطاب به مردم «صبور و مهربان کرمانشاه» فرمودند: « من البتّه به خانواده‌ها تسلیت عرض می‌کنم، به داغداران تسلیت عرض می‌کنم؛ همدردی خودمان را و غم خودمان را در کنار غم آن خانواده‌ها عرض می‌کنم؛ امّا عزیزان من ملاحظه کنید، ببینید این حادثه‌ای که برای شما به وجود آمد، چطور ملّت ایران را به حرکت وادار کرد. ملّت ایران در همه‌ی مناطق کشور، احساس می‌کنند دلشان کرمانشاه است؛ احساس می‌کنند به     کرمانشاه مدیونند و باید وظیفه‌شان را ادا کنند و تا آن جایی که ما اطّلاع داریم، بسیاری از مردم به قدر وسع و توان خودشان به وظیفه‌ی خودشان عمل کرده‌اند.» ۲۹/۸/۹۶

رهبر انقلاب پس از سخنانی کوتاه در این جمع، به روستاهای کوئیک حسن، کوئیک مجید، کوئیک عزیز، قلعه بهادری و سراب ذهاب رفته و با حضور در چادرهای برپاشده برای مردم روستا، از نزدیک در جریان اقدامات انجام‌شده و کمبودها و نواقص قرار گرفتند.

۵ مطالبه‌ی رهبر انقلاب از مسئولین

بعد از همه‌ی این بازدیدها و دیدارهای میدانی و مردمی، تازه نوبت جلسه‌ی رهبر انقلاب با مسئولین و بیان مطالبات و اقداماتی که برعهده‌ی آنان بود شد. ایشان به‌طور کلی، ۵ اقدام فوری و مهم را جزو سرفصل اقدامات مسئولین قرار دادند:

۱. مسئله‌ی نجات: «در حادثه‌ی زلزله ما دو ‌چیز نیاز داریم: یکی نجات، دوّمی امداد. نجات مال همان چند ساعت اوّل است. بحمدالله در این منطقه حضور ارتش و سپاه و نیروی انتظامی و دستگاه‌های اینها و حضور سازمان‌یافته‌ی اینها موجب شد که بتوانند مسئله‌ی نجات را به شکل تقریباً قابل قبولی انجام بدهند.» ۲۹/۸/۹۶

۲. مسئله‌ی امداد: «مسئله‌ی امداد، اگرچه که آن‌هم سرعت لازم دارد، امّا یک کار فوری و تمام‌شدنی نیست... اوّل، معلوم است که نیازهای فوریِ غذائی و خوراکی است؛ چون یک جایی‌که حادثه‌ی طبیعی پیش می‌آید، آنجا اوّلین چیزی که مردم احتیاج دارند، آب و نان است که بایستی به آنها برسد... مسئله‌ی امکانات زندگی و لباس و وسایل زندگی و مانند اینها است.» ۲۹/۸/۹۶

۳. مسئله‌ی مسکن: «از همه‌ی اینها مهم‌تر، مسئله‌ی مسکن است... مسئله‌ی تأمین خانه و بازسازی روستاها و شهرها است؛ این خیلی مسئله‌ی مهمّی است، در این کار باید سرعت هم به‌خرج داده بشود...»

۴. مرکزیت واحد برای مدیریت بحران: «یکی از کارهای واجب در این مناطق [وجود] یک مرکزیّت است؛ باید همهی کارها تمرکز پیدا کند؛ از یک جا کارها بایستی مدیریّت بشود. همه کار کنند، همه تلاش کنند، همه سهم بگیرند، امّا یک مدیریّت یکپارچه لازم است.» ۲۹/۸/۹۶

۵. کار جهادی با سرعت عمل: در آخر نیز ایشان یادآور شدند که مسئله‌ی کمک‌رسانی یک مسئله‌ی جهادی است: «سرعتِ عمل بایستی مورد ملاحظه قرار بگیرد؛ باید سریع عمل کنید؛ کار را جهادی بایستی دنبال بکنید.» ۲۹/۸/۹۶

 نگاهی به شکل‌گیری امواج انسانی گسترده برای کمک به هم‌وطنان زلزله‌زده

همین چند وقت پیش بود که جریان سیاسی - رسانه‌ای دشمن به بهانه‌ی برگزاری به‌اصطلاح همه‌پرسی جدایی کردستان به جنگ روانیِ تمام‌عیاری علیه وحدت و انسجام ملی ایرانیان دست زد. بلندگوهای مستکبرین سعی کردند با تمسک به آسمان و ریسمان، به خیال خود پیوند مستحکم کُردها با ایران اسلامی را تضعیف کرده و ماهی مقصود خود را صید کنند.

اما هنوز مدت زمان زیادی از این توطئه‌ی ساده‌لوحانه نمی‌گذشت که با وقوع حادثه‌ی دلخراشِ زلزله در غرب کشور و مناطق عمدتاً کُردنشین، نصاب تازه‌ای از همدلی، انسجام و وحدت ملی مردم‌مان را پیش‌روی همگان گذاشت. رویدادی که با مرور کُنش‌ها و تلاش‌های اقشار مختلف مردم طی چند روزِ پس از زلزله بهتر می‌توان درباره‌ی ابعاد آن به قضاوت نشست.

امواج همیاری مردمی

از اولین ساعات اعلامِ خبر زلزله در غرب کشور شاهد واکنشِ همدلانه‌ی مردم بودیم. هرچند این واکنش به خودی خود اتفاق بی‌سابقه و جدیدی نبود و قبلا نیز بارها و بارها از سوی مردم ایران تکرار شده بود اما این‌بار گسترش شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی زمینه‌ی مناسبی برای ابراز نظرات مردم و شکل‌گیری امواج انسانی برای کمک به زلزله‌زدگان ایجاد کرد. با نگاهی به واکنش‌ها می‌توان آنچه که از سوی مردم برای همدلی و همیاری روی داد را در چند محور مورد توجه و تأمل قرار داد:

۱. بُروز احساساتِ همدلانه: از اولین لحظات شاهد طرح نقطه‌نظرات همدلانه‌ی‌ مردم با هم‌وطنان مصیبت‌زده بودیم. گروه‌های مختلف مردم هریک به نوعی با ادبیات خاص خود احساسات‌شان را نشان داده و با زلزله‌زدگان همدردی کردند.

۲. مطالبه‌گری برای امداد و نجات هم‌وطنان: در کنار امواج احساسی و عاطفی جریانی از مطالبه‌گری برای تأکید بر تسریع در نجات حادثه‌دیدگان و امدادرسانی به آنان شکل گرفت.

۳. جریان وسیع جمع‌آوری کمک: گروه‌های مختلف مردم در قالب فضای مجازی و حقیقی به جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای همیاری با زلزله‌زدگان پرداختند. در بسیاری از مساجد، اماکن عمومی و... کشور غرفه‌هایی برای دریافت اقلام ضروری چون: لباس گرم و مواد غذایی و... برپا شد و هم‌زمان کمک‌های مالی نیز برای خرید مایحتاج ضروری نیز توسط گروه‌ها و افراد گوناگون جمع‌آوری شد.

۴. حضور در کنار زلزله‌زدگان: یکی دیگر از اتفاقات خوب، موج حضور مردمی در مناطق زلزله‌زده به قصد کمک‌رسانی به هم‌وطنان بود. مردم از اقشار و سلایق مختلف در حرکتی پرشور به سوی مناطق غربی کشور رفته و به قدر توان و وُسع خود کمک‌هایی را به دست مردم حادثه‌دیده رساندند. بسیاری از مردم و جوانان و... به صورت «خودجوش و داوطلبانه» در عملیات نجات و امداد زلزله‌زدگان حضور یافتند و بسیاری دیگر نیز در امر توزیع کمک‌ها در مناطق دورافتاده و روستاها و... نقش‌آفرینی کردند.

درس‌هایی از یک رویداد

اما با نگاهی تحلیلی از این رویداد باشکوه که نمایشی از همدلی و انسجام ملی بود، می‌توان درس‌ها و نکاتی را آموخت. از جمله اینکه برخلاف القائات دشمنان و برخی غرب‌زدگان داخلی، اخلاقِ «همدلی و همیاری» به شکلی جدی و زنده در بین ملت ایران وجود دارد. شکل‌گیری امواج کمک انسانی پرشور برای یاری هم‌وطنان نشان داد عموم مردم نه‌تنها «بی‌تفاوت» نبوده و صرفاً به دنبال منافع و خواسته‌های فردی خود نیستند بلکه روح نوع‌دوستی و کمک به دیگران به شکلی عمیق در بین مردم وجود دارد و این همدلی و همیاری نشان‌دهنده‌ی یک «انسجام عمومی» در کشور است: «اینجور نیست که یک قطعه‌ی از کشور یک مصیبتی داشته باشد، دیگران نسبت به آن بی‌تفاوت باشند؛ نه، همه احساس همدردی می‌کنند. بحمداللّه ملت ما یک ملت یکپارچه است، یک ملت متحد است؛ و به خاطر همین اتحاد، نیرومند است.» ۲۶/۵/۹۱

علاوه بر این، حضور مستقیم مردم در صحنه، نشان‌دهنده‌ی این بود که اقشار گوناگون مردم و به‌خصوص جوانان با افکار و سلایق متفاوت نسبت به «مسائل ملی کشور» دغدغه، اهتمام و «مسئولیت‌پذیری» دارند. از نگاه رهبر انقلاب روح و وجه غالبِ زندگی در نظام اسلامی همین «همدلی و تعاون» است: «وجه غالب زندگی در نظام اسلامی و در نظام ولایت، باید تعاطف، همدلی، تعاون و همکاری باشد... این همان روح ولایت است؛ ولایت یعنی این و بحمدالله ملت ما، ملتی یکپارچه و مردمی متحدند.» ۲۷/۱/۷۷ خلاصه آنکه در یک جمله می‌توان اینگونه گفت که: «این حوادث همه را به حضور در صحنه‌های همیاری وارد می‌کند و امیدواریم در اثر این محبت و برادری، برکات الهی شامل حال مردم دلاورِ سرزمین پهلوان‌پرور کرمانشاه و همه‌ی ملت ایران شود.» ۲۳/۸/۹۶