مجید شاکری، کارشناس ارشد اقتصادی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اظهارات عیسی شهسوار خجسته، اولین رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور که در مصاحبه با یکی از روزنامه ها دریافت مالیات از سود سپرده را عامل خروج سپرده از بانک ها دانسته و اظهار کرده بود که تعداد کثیری از سپرده گذاران، سپرده گذاران جزء هستند و با خروج سپرده ها از بانک توان تسهیلات دهی بانک ها کاهش می یابد، گفت: با توجه به ضعف داده ها و غلط بودن روایت شاید بهتر بود از درج این مصاحبه خودداری می شد.
وی افزود: اولا فارغ از هر عامل بیرونی (می خواهد مالیات باشد، یا افزایش نرخ ارز یا کاهش نرخ سود هر عامل دیگر)، سپرده اصلا نمی تواند از سیستم بانکی خارج شود. سپرده صرفا از بانکی به بانک دیگر و از حساب‌های هزینه زا (مثلا سپرده یک ساله) به حساب‌های بدون هزینه (مثلا جاری) منتقل می شود. شکل اصلی نقدینگی سپرده است و به دهها دلیل تصور «خروج پول به صورت اسکناس در اندازه های کلان از بانک» فاقد معنا است. سهم اندک اسکناس از نقدینگی هم واضح است و جای حرف بیشتری نمی گذارد.
این کارشناس ارشد اقتصادی اضافه کرد: باز فرضا اگر منظور مصاحبه شونده انتقال پول از حساب‌های هزینه زا به حساب جاری در کل سیستم بوده باز هم این امر هزینه تمام شده پول را برای هر بانک بسیار کاهش می دهد (شبیه به کاهش نرخ دستوری سود در کل سیستم عمل می کند) چون دیگر نباید نرخ بهره بالا بپردازند. پس بانک‌ها اگر بتوانند بر مانع احتمالی کسری های نقدینگی در کوتاه مدت (به خاطر افزایش انتقال پول از بانکی به بانک دیگر) غلبه کنند(که با توجه به بازار بسیار عمیق بین بانکی کاملا می توانند) نه تنها هزینه تسهیلات دهی برای بانک ها زیاد نمی شود، کم هم می شود.
شاکری ادامه داد: نکته بعدی آن است که در طرح مرکز پژوهش ها تاکید شده، اخذ مالیات از اعداد بزرگ سپرده هدف گذاری شود. بنا به دو آمار شبیه به هم یا ۸۵ یا ۹۲ درصد سپرده ها مربوط به دو درصد افراد است و در صورت تعیین یک آستانه به اندازه کافی بالا این طرح هیچ درگیری ای با عموم مردم نمی داشت.
وی اضافه کرد: ایشان تاکید کرده که به جای مالیات ستانی از سود سپرده بهتر از فرار مالیاتی را کاهش دهیم. قطعا کاهش فرار مالیاتی و تحت شمول آوردن یا قابل فهم کردن پرونده ها مالیاتی نهادها و مانند آن و نیز برخورد با فراریان مالیاتی یک امر مثبت است، اما، در سال گذشته بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان سود سپرده پرداخت شده است، ایا در همه اقتصاد کشور فرار مالیاتی یا معافیت مالیاتی بدون منطق اقتصادی ای بزرگتر از این وجود دارد؟
شاکری گفت: واضح است که با مالیات ستانی از سپرده سرعت گردش پول در بازار های موازی بیشتر می شود و با توجه به مجموع شرایط بازار ارز نیمه دوم سال ۹۶ زمان مناسبی برای اعمال آن نیست. اما از نیمه نخست سال ۹۷ به شرط ثبات ارزی و استفاده از زیر ساخت ها مبارزه با پولشویی برای کاهش سرعت گردش غیر اقتصادی سپرده های کلان و مشروط به به اندازه کافی بالا بودن کف سپرده مورد بررسی (که بخش های مهمی از آن در گزارش مرکز پژوهش ها آمده) مالیات ستانی از سود سپرده نه تنها مطلوب بلکه لازم است.