خبرگزاری مهر ، گروه استانها- محمدحسین نیکوپور: حسن مشکین فام را شاید، باید از هنرمندان کوشایی برشمرد که افزون بر نمایشگاه های متعدد، کتاب های مختلفی را از جمله موزه مشکین فام، سالهای شاعرانگی، سال های سال های از دست رفته و... به شمار آورد که خود را محدود به کار هنری نکرده اند و در راستای ثبت و ماندگاری تاریخ هنر زادگاه خویش گام برداشته اند همچنانی که او اکنون در مجموعه «صدسال» در سال جاری به اهالی فرهنگ و هنر، صدسال تاریخ چاپ و نشر را معرفی کرد.
کارگاهی برای تماشای هنر ناب/یادآوری خاطراتی صمیمانه و ارتباطی دوستانه
کارگاه او در شیراز مانند موزه فروغ الملک از جذابیت بسیاری برخوردار است و ماوای بسیاری از جوانانی است که اینک از هنرمندان نقاش، طراح و عکاس به شمار می روند و هرگاه نمایشگاهی در آن برگزار شده بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر را به این نگارخانه دعوت کرده تا به تماشای هنر ناب بنشینند.
او که در حال آماده سازی و صفحه آرایی جلد دوم کتاب «صدسال» است همزمان نمایشگاهی از پرتره هایی که دوستان و همکاران و حتی شاگردانش به او هدیه کرده اند در قالب این نمایشگاه در دید همگان قرار داده و یادآوری خاطراتی صمیمانه و ارتباطی دوستانه و افتخارآمیز با دوستان، هنرمندان وفرهنگوران به درازی نزدیک به نیم قرن است.
مشکین فام که ۶۳ بهار را پشت سر گذاشته در نمایشگاه «من و دیگران» پیرامون پرکاری خویش بر این باور است که یک هنرمند هیچ گاه از کار خویش راضی نیست، چراکه او هم بهترین اثر خود را هنوز خلق نکرده است.
مشکین فام معتقد است: آنچه امسال انجام پذیرفت نتیجه سالها کار و تلاش بود که ابتدا جلد نخست کتاب «صدسال» رونمایی شد؛ این کتاب حاصل ۳۵ سال تلاش مستمر من در زمینه گردآوری و حفظ فرهنگ و دستاوردهای آن با عنوان «در ستایس صدسال چهره های علمی، فرهنگی و هنری فارس» که شاید از ۱۰۰ سال هم بیشتر شود چراکه از دوره قاجار را در بر می گیرد.
او که بیش از ۴۰ سال است پیرامون کتاب یادشده به گردآوری تصاویر، اسناد و آثار فرهنگوران و هنرمندان پرداخته، می افزاید: امسال خوشبختانه بر اساس برنامه ای که از پیش تعیین کرده بودم این فعالیت نتیجه داد و جلد نخست کتاب در دسترس علاقه مندان قرار گرفت.
این هنرمند که افزون بر این فعالیت ها، اداره موزه فروغ الملک را هم برعهده دارد می گوید: کارهای این چنینی که سنگین است و نیاز به وقت دارد بدون برنامه ریزی قبلی اصلا امکان پذیر نیست زیرا حجم کار گسترده، حساس و دقیق است.
در ستایش صدسال کار سترگ هنرمندان/«سال های فراموشی» آماده می شود
مشکین فام سالها پیش در کتاب «موزه مشکین فام» به معرفی خاندان و خانه تاریخی «فروغ الملک» پرداخت و هنرمندان دیگر رشته ها از جمله عکاسی را فراموش نکرد و اینک در کتاب «صد سال» دست به کاری سترگ زده که در ۷ جلد به سرانجام خواهد رسید.
او سالی که در آن قرار داریم را بخشی از فعالیتی دانست که باید بخشی از آن پدیدار شود، بنابر این در جلد اول کتاب صدسال به معرفی اصحاب چاپ و نشر پرداخته و کتاب «سال های از دست نرفته» که جلد دوم «سالهای شاعرانگی» از مجموعه «۶۰ سال» است هم به دست مخاطبان رسید.
مشکین فام به موازات این، در جلد دوم مجموعه «۶۰ سال» کتابی را با عنوان «سال های فراموشی» ارایه می کند و به گفته خودش شدیدا درگیر جلد دوم مجموعه صد سال است که امید دارد تا پایان سال ۱۳۹۶ به پایان برسد و بتواند در اردیبهشت سال آینده رونمایی شود.
او گلایه هایی هم از آنانی که در جلد نخست کتاب «صدسال» عکس و ردی از آنان دیده می شود دارد و می گوید: برخی از این دوستان حتی حاضر نیستند کتابی که خود یا تصویری از وابستگانشان در آن قرار گرفته خریداری کنند و انتظار دارند این کتاب را رایگان دریافت کنند.
مشکین فام برای کتاب یاشده و دیگر کتاب های خویش که متحمل هزینه هایی شده می گوید: انتظار دارم کسانی که در حوزه نشر و چاپ در این کتاب معرفی شدند بیشتر به حمایت از چنین فعالیت هایی بپردازند.
او در ادامه به معرفی نمایشگاه «من و دیگران» پرداخته و می گوید: برای اینکه از فضای هنری دور نشوم مدتها بود علاقه مند بودم که این نمایشگاه را برگزار کنم که اکنون خوشبختانه موفق شدم در خلال آماده سازی و گردآوری جلد دوم صدسال آن را برقرار سازم.
مشکین فام درخصوص نمایشگاهی که پیش روی مخاطبان قرار گرفته آنرا رویدادی منحصر به فرد دانسته و به گواه آنانی که نمایشگاه «من و دیگران» را دیده اند بر این موضوع صحه گذاشته اند؛ این نمایشگاه کاری بسیار متفاوت است که بیانگر اهمیتی است که به من داده می شود، زیرا این مجموعه هم نشان دهنده بخشی از همت و تلاش من در حفظ و نگهداری آثار هنرمندان هم دوره خویش به ویژه نقاشان است.
تماشای ۵۰ پرتره از ۴۴ سال رفاقت هنرمندانه/از زرین کلک تا پرواز
او با بیان اینکه نمایشگاه یاد شده حاوی ۵۰ تابلو در بازه زمانی ۴۴ سال گذشته یعنی از سال ۵۲ به این سو گردآوری شده می گوید: دوستان هنرمندم، هم دوره ای ها و استادان و هنرمندان برجسته شیراز و کشور پرتره هایی از من آفریده اند که بیشتر هم چهره زنده است.
اهمیت نمایشگاه «من و دیگران» نگهداری است که مشکین فام به عنوان هنرمندی پرکار از آثار دیگران به خرج داده و اکنون مجموعه ای را به مخاطب ارایه می کند که شکلی از گنجینه ای هنری را در دسترس علاقه مندان قرار داده است.
در نمایشگاه یادشده ۲۷ هنرمند آثار خود را که بر اساس پرتره حسن مشکین فام قرار گرفته آثاری را در اختیار او قرار داده اند که شامل نقاشی، طراحی، اتود، عکس و حتی کاریکاتور می شود؛ در میان این آثار گرچه تعداد عکس و کارتون کمتر به چشم می آید، اما نقاشی و طراحی غالب آثار را شکل می دهند و غلامحسین صابر، بیژن جلالی، نورالدین زرین کلک، احمد علامه دهر، سحر هاشمی، فرامرز کشتکار، محمدعلی پرواز و... از جمله نام هایی هستند که در این نمایشگاه حاضر هستند.
مشکین فام که این نمایشگاه را هدیه ای به استاد احمد علامه دهر، بازیگر تئاتر و سینما و نقاش عنوان می کند، می گوید: دست کم رفاقت من و این هنرمند فقید به بیش از ۴۰ سال می رسد؛ از سویی هدیه ای به حسین میرزایی، دیگر هنرمند فقیدی است که در دوران جوانی در حادثه ای دلخراش از دنیا رفت و این نمایشگاه برای یادآوری زنده ساختن نام ایشان است.
هنرهای سنتی و معماری در جلد دوم «صدسال»/از قلم زنی تا دولچه دوزی
او گریزی هم به جلد دوم کتاب صدسال می زند و توضیح می دهد که این کتاب پیرامون هنرهای سنتی، دستی و معماری است که این اثر را شاید بتوان سخت ترین بخش و حجیم ترین کتاب این مجموعه ۷جلدی دانست.
مشکین فام که در این مجموعه کتاب به ادبیات، هنرهای تجسمی، هنرهای نمایشی، عکاسی، موسیقی و جامعه علمی اهتمام ورزیده می گوید: در جلد دوم به خاطر تعدد و گستردگی رشته ها شاید به ۳۰ زیرشاخه تقسیم شود.
او مثال هایی از آنچه در جلد دوم مجموعه یاشده آورده می زند و عنوان می کند: گچ بری، قلم زنی، آیینه کاری، سفال گری، خاتم کاری، نمدمالی، دولچه دوزی، کاشی کاری و... هر یک دارای تاریخی طولانی است که بر اساس تصاویر موجود از اواخر دوره قاجار در کنار هم قرار گرفته تا این کتاب به سرانجام برسد.
مشکین فام می افزاید: متاسفانه از شخصیت های مجموعه نامبرده هیچ اثر و نشانه ای وجود ندارد، چه آنان که خوشبختانه زنده هستند و چه آنانی که از دنیا رفته اند در قاموس و فرهنگ نبوده که تصویری از آثار ایشان ثبت و ضبط شود، بنابر این کتاب یاد شده در این مسیر قرار گرفته است.
از سوهان سازی و قیچی سازی و دیگر رفتگان/ردی و نشانه ای از آنچه باقیمانده
وی به هنرهایی هم که دیگر وجود ندارند اشاره می کند و می گوید: آنچه از برخی هنرها، مانند سوهان سازی باقیمانده فقط نامی و خاطره ایست یا دولچه دوزی، قیچی سازی، چلنگری، فلزکاری دیگر از بین رفته اند و شاید اگر باشد مسگری است که در گذشته عکس و تصویری از آن ثبت کرده ام؛ برای من خیلی اهمیت دارد که اینها به ویژه آنانی که گمنام هستند را گردآوری کنم، زیرا تاکید من روی استادان و هنرمندان برجسته اما در عین حال ناشناخته است که با این توصیف یافتن آنان کار بسیار سختی است.
برخی از هنرمندان این رشته ها اسوه ها و اسطوره های آن سبک و رشته هستند که دست یافتن به آثارشان به کندی انجام می گیرد و اگر بتوان عکس آنان را به دست آورم اهمیت این کتاب خیلی بیشتر می شود، زیرا علاقه مندم تا آنجایی که ممکن است بتوانم ردی یا نشانه ای از آنان بیابم.
مستندنگاری از نظر مشکین فام سخت ترین مرحله این کار به شمار می رود، زیرا چنانچه تاریخ، نام، اثر اشتباه نوشته و درج شود، از آنجا که ممکن است در آینده مورد استفاده محققان قرار گیرد و به عنوان منبع و مرجع به شمار خواهد رفت باید با دقت و ظرافت گردآوری و تدوین شود.
به گزارش خبرنگار مهر، حسن مشکین فام، زاده شیراز، بیش از ۱۵ سال نخستین موزه خصوصی شیراز را در خانه فروغ الملک به راه انداخته و در این راه سختی های بسیاری متحمل شده تا این بنای تاریخی در قالب موزه و میراث فرهنگی حفظ و بازسازی شود.