به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی بنیاد سعدی، در این نشست که با حضور رایزنان فرهنگی، استادان زبان فارسی و برخی از کارشناسان و مسئولان فرهنگی در این کشور برگزار شد، بر نکاتی مانند لزوم اعزام استاد ایرانی زبان فارسی، انتخاب مسئولان مسلط به فضای فرهنگی پاکستان، برگزاری دوره‌های تربیت مدرس برای استادان بومی و حمایت از چاپ کتاب‌های این استادان تاکید شد.
در ابتدای این نشست، الهام حدادی، کارشناس منطقه پاکستان و بنگلادش بنیاد سعدی با ارائه گزارشی از سند راهبردی آموزش زبان فارسی تدوین شده در این بنیاد، نقاط قوت این زبان را در کشور پاکستان، وجود ۱۸ هزار دانشجوی زبان فارسی و حدود ۱۸۶ هزار دانشجو که فارسی را به عنوان زبان دوم در این کشور می‌خوانند، امضای تفام نامه‌های همکاری مانند تفاهم نامه میان فرهنگستان زبان و ادب فارسی با فرهنگستان زبان ملی اردو و نیز برخی دانشگاه‌ها مانند دانشگاه بانوان لاهور، وجود نمایندگی‌های فرهنگی متعدد و مرکز تحقیقات زبان فارسی در پاکستان، وجود بزرگترین گنجینه‌های خطی متون فارسی در جهان مانند کتابخانه مرکز تحقیقات با بیش از ۲۷ هزار نسخه خطی و توانمندی‌های ایران در دیپلماسی فرهنگی با پاکستان، عنوان کرد.
در ادامه، رخشنده رئیس مرکز توسعه همکاری‌های علمی دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، با بیان اینکه عدم توجه به زبان فارسی موجب کم رنگ شدن حضور حوزه تمدنی ایران در پاکستان می‌شود، گفت: امروز، آموزش زبان فارسی در پاکستان باید به همراه امتیازهایی مانند ارائه بورس تحصیلی، فرصت مطالعاتی، شغل و... برای فارسی آموزان باشد.
میرزایی که به عنوان استاد اعزامی، تجربه ۳ سال تدریس زبان فارسی در پاکستان را در کارنامه خود دارد نیز به وجود ۶۰ هزار مدرسه در ایالت پنجاب که فارسی را به عنوان زبان دوم تدریس می‌کنند، اشاره کرد و گفت: یکی از آسیب‌های آموزش زبان فارسی در پاکستان عدم برگزاری دوره‌های تربیت معلم برای استادان این مدارس است. همچنین استفاده از اتاق‌های ایرانشناسی در پاکستان و تغییر سرفصل‌های آموزش زبان فارسی در دانشگاه‌ها از جمله راهکارهایی است که برای بهبود کیفیت آموزش زبان فارسی در این منطقه پیشنهاد می‌شود.
صادقی، رایزن سابق اسلام آباد نیز با بیان آنکه زبان فارسی دیگر آن جایگاه گذشته را در پاکستان ندارد، گفت: برای حفظ زبان فارسی در پاکستان باید متناسب با نیازهای واقعی مردم حرکت کرده و این نیازها پاسخ داده شوند. به عنوان مثال، برای برگزاری کلاس فارسی در زمینه رشته‌های مدیریت بازرگانی برنامه ریزی کرد.
وی در ادامه با تاکید بر آنکه برای گسترش زبان فار سی باید از طریق اقدامات بومی عمل کرد، گفت: از نگاه استیلا طلب باید پرهیز و رابطه ای تعاملی برقرار کرد؛ به عنوان مثال ما نیز متقابلاً برای گسترش زبان اردو در ایران به نفع دولت پاکستان عمل کنیم. به طور کلی باید در رابطه ای شفاف با دولت پاکستان عمل و در بستر طبیعی حرکت کرده تا بتوانیم چشم انداز جدیدتری در این کشور برای خودمان تعریف کنیم.
ذاکر از دیگر مسئولان فرهنگی فعال در پاکستان نیز گفت: برای تمامی ایالت‌های پاکستان نمی‌توان نسخه ای واحد برای آموزش زبان فارسی داشت. بلکه باید هر ایالت مورد مطالعه دقیق قرار بگیرد و و برای آموزش زبان فارسی در آن سیاستگذاری شود. به عنوان مثال ایالت سرحد اکنون به توجه بیشتری نیاز دارد.
اکبری، رایزن سابق راولپندی نیز با اشاره به آنکه مسأله «آموزش» در پاکستان اهمیت فراوانی دارد افزود: خانواده‌های پاکستانی بسیار برای آموزش فرزندان خود هزینه می‌کنند و باید از چنین بستری استفاده کرد. اما نکته مهم آن است که برای یادگیری زبان فارسی باید انگیزه ایجاد کرد و این انگیزه می‌تواند علاوه بر مسأله فرهنگی، مسائل اقتصادی، علمی، مذهبی و یا گردشگری نیز باشد.
وی در پایان تاکید کرد: برای ایجاد انگیزه یادگیری زبان فارسی باید زمینه‌های ارتباطات اقتصادی، فرهنگی و گردشگری در پاکستان را شناسایی و بر اساس آن اقدام کنیم.
سادات کیایی با اشاره به تجربه‌های در سفری که طی سه ماه اخیر به پاکستان داشت، گفت: در پاکستان دو اقدام عمده زبان فارسی و حواشی آن و مسائل اسلامی اعم از تصوف و... بر عهده ماست بنابراین باید در این کشور افرادی انتخاب و اعزام شوند که در هر دو زمینه تسلط کافی دارند.
وی همچنین گفت: گسترش زبان‌های دیگر مانند چینی در پاکستان تنها به دلایل اقتصادی است. اما زبان فارسی یک مسأله فرهنگی نیز برای پاکستانی‌ها است و آنها ایرانی‌ها و زبان فارسی را دوست دارند.
سادات کیایی همچنین اعزام استاد ایرانی به پاکستان که علاوه بر زبان و ادبیات فارسی به زبان انگلیسی نیز تسلط داشته باشد را پیشنهاد داد.
معزالدین از دیگر مسئولانی که نزدیک به ۴ سال در پاکستان فعالیت فرهنگی و تدریس داشته است نیز بر مهارت‌های ویژه استادان اعزامی زبان فارسی و ارتقای آنان از طریق دوره‌های دانش افزایی، پشتیبانی و تجهیز اتاق‌های ایرانشناسی و کرسی‌های زبان فارسی و به روز بودن متن‌های آموزشی تاکید کرد.
ربانی، رایزن سابق لاهور نیز با اشاره به آنکه ایالت پنجاب در پاکستان بیشترین تمایل را نسبت به زبان فارسی دارد، گفت: پنجاب صادر کننده استاد به مناطق مختلف جهان بوده است که باید از این فرصت استفاده است. همچنین باید در گزینش استاد اعزامی یک تحول صورت دهیم تا بتوانیم آنچه که هست را حفظ کنیم.
نوروزی، کارشناس فرهنگی در اسلام آباد نیز به نکاتی مانند آنکه تا ۷۰ سال پیش زبان فارسی در پاکستان زبان ادبی بوده و بی توجهی به این موضوع سبب شده است تا زبان‌های چینی، ترکی و عربی جایگزین شوند، ایجاد جذابیت برای زبان فارسی، در نظر داشتن تهدیدات دیگر کشورها در زمینه آموزش زبان، تهیه کتاب‌های درسی با زبان واسط اردو برای پاکستانی‌ها، ضرورت اعزام استاد زبان فارسی در چهار ایالت اصلی پاکستان، توجه ویژه به مراکز اموزش زبان مانند دانشگاه نومل و توجه ویژه به اتاق‌های ایرانشناسی اشاره داشت.
خطیب، رایزن سابق فرهنگی کراچی نیز با بیان آنکه پاکستان برای ایران به خصوص در بخش امنیت مرزی اهمیت ویژه ای دارد، به تلاش هرچه بیشتر برای گسترش روابط فرهنگی و اعزام مدرس فارسی ایرانی الاصل تاکید کرد.
برخورداری، از رایزنان سابق فرهنگی لاهور از جمله اعضای این نشست بود که اعتقاد داشت زبان فارسی در پاکستان رو به زوال نیست و تا زمانی که اقبال در پاکستان زنده است، زبان فارسی نیز در آن کشور زنده است.
وی همچنین گفت: استادان زبان فارسی پاکستانی بسیار از لحاظ نگارش قوی هستند که لازم است تا از آنها حمایت بیشتری صورت گیرد و برای چاپ کتاب‌هایشان آنها را همراهی کرد. همچنین این استادان را می‌توان به ایران دعوت کرد تا در دوره‌های تربیت معلم و دانش افزایی شرکت کنند.
در بخش پایانی این نشست نیز نظرات خانم دسترنجی، استاد آموزش زبان فارسی در پاکستان توسط حدادی، کارشناس پاکستان و بنگلادش بنیاد سعدی قرائت شد.
بنا بر نظر این استاد زبان فارسی، با توجه به لزوم سیاستگذاری صحیح با ارجحیت زبان فارسی در پاکستان، این سیاستگذاری باید در حوزه استادان و دانشجویان، هماهنگی دستگاه‌های ذی ربط ایرانی در آن کشور و قائل نشدن تمایز دینی در میان زبان آموزان صورت پذیرد.
همچنین بنا بر نظر دسترنجی، با در نظر گرفتن هجوم زبان‌های دیگر در پاکستان باید به رفع سیاست زدگی در ترویج زبان فارسی در این کشور پرداخت تا بتوان به بخشی از اهداف در این حوزه دست یافت.
در پایان فرهاد پالیزدار، معاون بین‌الملل بنیاد سعدی ضمن قدردانی از حضور و نظرات اندیشمندان، کاربردی شدن این نظرات را در سند راهبردی حوزه پاکستان قطعی اعلام کرد و حضور پیگیر و مداوم صاحبنظران در این حوزه را در بنیاد سعدی خواستار شد.