به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام رحیم نوبهار در سومین نشست از سلسله نشست‌های شب یزد که توسط خانه فرهنگ شهید صدوقی در بیت شهید محراب پیرامون بررسی حقوق گردشگران غیرمسلمان برگزار شد، اظهار داشت: بحث توریست و توسعه گردشگری از الزامات جهانی شدن بافت تاریخی یزد است که البته ذهنیت برخی اینگونه است که می‌گویند کشور ما جولانگاه خارجی‌ها شده است و این ذهنیت در بین بسیاری از مردم وجود دارد.
وی عنوان کرد: سازمان جهانی گردشگری از مفهوم گردشگری مسئول دفاع می‌کند، یعنی می‌گوید گردشگر هم باید مسئول باشد و به هر شهری که می‌رود، به فرهنگ، میراث فرهنگی و آداب آنها احترام بگذارد.
نوبهار تصریح کرد: با این وجود عده‌ای نگاه‌های منفی به بحث گردشگری دارند که این نگاه‌ها آسیب‌های بسیاری به کشور وارد می‌کند.
لزوم توجه به ابعاد انسانی گردشگری فارغ از بعد اقتصادی
این دکترای حقوق با اشاره به اینکه کشور ما از نظر جاذبه‌های گردشگری در جهان رتبه هشتم را داراست، افزود: این رتبه نشان می‌دهد که ما در زمینه گردشگری کشوری بالقوه هستیم اما باید دید که سهم ما از درآمد گردشگری چقدر است.
وی ادامه داد: در بررسی‌هایی که انجام شده، سهم کل منطقه ایران، خاورمیانه و جهان اسلام پایین است در حالی که بسیاری از همسایگان ما در منطقه‌ای مثل ترکیه، وضع خوبی دارند.
نوبهار خاطرنشان کرد: صنعت توریسم و گردشگری وقتی که در یک کشور رشد پیدا کرد، تنها بُعد اقتصادی آن حائز اهمیت نیست بلکه ابعاد انسانی آن از موارد بسیار مهم آن کشور محسوب می‌شود.
استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به نقش توریسم در گسترش صلح جهانی یادآور شد: یکی از مواردی که همبستگی انسانی را گسترش می‌دهد یا به مفهوم شهروند جهانی عینیت می‌بخشد، بحث گردشگری است.
سفر در ادبیات گردشگری به مثابه یک حق برای انسان‌ها مطرح شده است
وی تاکید کرد: سفر به کشورهای مختلف، در ادبیات گردشگری به مثابه یک حق برای انسان‌ها مطرح شده و جالب است که در میثاق بین‌المللی حقوق و به طبع آن در بسیاری از اسناد دیگر، وقتی که از حق آدم‌ها صحبت می‌کنند، یکی از حقوق انسان‌ها حق آدم بر فراغت است تا انسان بتواند جهان را بگردد.
وی افزود: اگر مردمان منطقه‌ای بگویند ما نمی‌خواهیم مثلا ارگ بم را هیچکس ببیند؛ گرچه بحث‌های زیادی شده که این میراث بشری است، اما نمی‌توانید یک دیوار دور آن بکشید و بگویید این برای مردم ایران است.
روح همبستگی محصول گردشگری است
نوبهار خاطرنشان کرد: روح همبستگی، صلح، محصولات و نتایج گردشگری است و به مثابه یک حق است.
وی اظهار داشت: گاهی یک ذهنیت‌های منفی نسبت به گردشگری وجود دارد که خیال می‌کنیم اگر گردشگر آمد، دین و ایمان همه از بین می‌رود در حالی که اگر پیروان هر دینی اینقدر ضعیف باشند که به محض اینکه پیروان ادیان دیگر را می‌بینند، کاخ ایمانشان فرو می‌ریزد، جای تامل دارد.
نوبهار تصریح کرد: البته باید توجه داشت که گردشگری می تواند آثار منفی نیز داشته باشد و این آثار بر صنایع دستی و بسیاری دیگر از موارد به چشم می‌خورد یا در حوزه‌های دیگری نظیر امنیت کشور که البته در کشور ما اینگونه نیست و امکانات ما به واقع به دلیل نبود گردشگر، خاک می‌خورد.
ضرورت طراحی یک نظام حمایتی برای دفاع حقوقی و قانونی از گردشگران
استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: توریست وظایف، حقوق و مسئولیت‌هایی دارد که عمده این مسئولیت‌ها انسانی است و وظیفه اخلاقی گردشگر این است که معیارهای فرهنگی، اخلاقی و اصول انسانی را در کشور میزبان رعایت کند.
وی عنوان کرد: توریسم، طبق قوانین جهانی حقوقی نیز دارد و باید یک نظام حمایتی برای دفاع حقوقی و قانونی از گردشگر طراحی شود.
نوبهار تصریح کرد: مهمترین حق توریسم، مسئله تضمین امنیت جانی و سپس امنیت مالی و امنیت غذایی است به نحوی که یک گردشگر باید حق امنیت غذایی داشته باشد یا حق دسترسی به دادگاه داشته باشد و اینطور نباید باشد که اگر به یک توریستی اجحاف شد، از احقاق حقوق خود و مراجعه به مراجع قضایی مأیوس باشد بنابراین یک توریست باید حق بر دادرسی منصفانه داشته باشد و در هنگامی که جرمی انجام داد، در جریان یک محاکمه منصفانه تا مجرمیت او ثابت نشود، نباید هیچ اتهام مجرمانه‌ای بخورد.
استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: یکی از نکات مهم‌تر دیگر این است که ما باید به زیرساخت‌هایمان برای جذب گردشگری توجه بیشتری کنیم، حقِ بر گردشگری هنوز در حق‌های عینی نیامده، ولی اگر گردشگری از بابی باشد که موجب صلح می‌شود، آن حق بر صلح، جزو حقوق همبستگی است.
موضع نمایشی در برابر گردشگر هم تهدید هویتی برای ما و هم عبور از حق گردشگر است
وی خاطرنشان کرد: یکی از مسائلی که هویت ما را تهدید می‌کند، این است که ما در برابر گردشگر یک موضع نمایشی بگیریم که عبور از حقوق گردشگران است زیرا اگر گردشگر آمده ما را بشناسد باید خود ما را بشناسد، نه یک ظاهرسازی را که البته این ظاهرسازی می تواند در حوزه های مختلف وجود داشته باشد.
نوبهار با بیان اینکه ما در حوزه گردشگری به ویژه در زمینه حقوق گردشگر ضعیف هستیم، عنوان کرد: از آنجا که توریست‌ها سبب می‌شوند مسئولان به فکر آوردن هواپیما و قطار خوب باشند یا شهر را به شکل بهتری توسعه دهند، باید به این بُعد قضیه هم نگاه کنیم که توریست باعث پشرفت کشورمان می‌شود.
وی عنوان کرد: جالب است بدانیم هر روز ۱۰ تا ۲۰ برابر جمعیت شهر ونیز، گردشگر وارد این شهر می‌شود و شهری مثل یزد که شاید روزی سه اتوبوس گردشگر داشته باشد، فاصله بسیاری با ونیز دارد اما نمی توانیم بگوییم در برابر همین تعداد گردشگر نیز مسئول نیستیم.
نقش موثر گردشگر در توزیع عادلانه ثروت
نوبهار ادامه داد: بحث دیگری که در موضوع گردشگری مورد اهمیت است، این است که اگر توجه کنید یک توریست با یک راننده، با یک آشپز، با یک خدمه و... سر و کار دارد و باید توجه داشت که در بحث گردشگری، ثروت جایی می رود که بیشتر کار انجام می‌گیرد و برعکس هیچ راهی هم ندارد و این قضیه کاملا تخصص آن شخص است که چطور بتواند از طریق فکر و ایده خودش درآمدزایی کند و کاملا خلاقیت و توانایی آن شخص است که برایش درآمدزا می‌شود.
وی تصریح کرد: بنابراین می‌توان به این نتیجه رسید که گردشگر نقش موثری در توزیع عادلانه ثروت دارد.
به گزارش مهر، تاکنون سه نشست از سلسله نشست‌های شب یزد با محوریت مسائل اجتماعی، فرهنگی و حقوقی در بیت شهید محراب، آیت الله صدوقی برگزار شده که نشست نخست با موضوع «تعامل جهانی» با سخنرانی احمد مسجد جامعی وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی و نشست دوم با موضوع «یزد و مسئله شهر در ایران معاصر» با سخنرانی فاضلی، استاد دانشگاه برگزار شده و نشست سوم نیز با موضوع بررسی حقوق گردشگران برگزار شد.