به گزارش خبرگزاری مهر، در طول جنگ سرد اصطلاح مدیریت بحران فراتر از ماموریت دفاع دسته جمعی مطرح در ماده 5 اساسنامه تفسیر شد.
این امر ناشی از قصد ناتو برای مواجهه با هرگونه تجاوز احتمالی پیمان ورشو بود که نتیجه آن برخورد مسلحانه و استفاده از زور می باشد، اما در طول جنگ سرد ماده 6 پیمان که محدوده جغرافیایی تعهدات ماده 5 را مشخص می کرد؛ عملیات نظامی خارج از آن منطقه را ممنوع می کرد.
محدودیت فوق به حفظ اتحادیه جهت تمرکز بر امنیت اروپا و اجتناب از مناقشات داخلی در داخل اتحادیه و تعهدات غیراروپایی آمریکا به ویژه در آسیای شرقی و خاورمیانه کمک می کرد.
مشغولیت مهم اتحادیه در طول جنگ سرد، دفاع از خاک ناتو علیه تهدید یا تجاوز شوروی بود؛ به هر حال عملیات خارج از تعهدات ماده 6 هیچ گونه هدف استراتژیکی نداشت.
درطول جنگ سرد هیچ منازعه مسلحانه ای در اروپا به وجود نیامد که قابل مقایسه با منازعاتی باشد که پس از تجزیه امپراتوری شوروی و یوگسلاوی سابق بروز کرده است . وضعیت اروپا از اواسط دهه 1950 تا سالهای 91- 1989 ثابت بود؛ مداخلات شوروی در آلمان شرقی، مجارستان و چکسلواکی و اقدامات رژیمهای کمونیستی در اروپای شرقی بر ضد مخالفان دموکراسی انجام می گرفت و هیچ راهی برای مداخله ناتو وجود نداشت. ناتو در جهت جلوگیری از این اعمال اخطار می داد، ولی تمایل داشت از وقوع جنگ شرق و غرب در طول چنین حوادث جلوگیری کند.
اما بعد از جنگ سرد وضعیت متفاوتی ایجاد شد. از این زمان مدیریت بحران بیشتر به معنی مداخله ناتو در منازعات فراتر از منطقه آتلانتیک شمالی بود. به عنوان نمونه طی تجاوز عراق به کویت اگر چه اقدامات بین المللی تحت حمایت سازمان ملل متحد انجام گرفت، اما دفاع از ترکیه و متحدین توسط سازمان ناتو انجام گرفت.
نقش نوین ناتو در مدیریت بحران ناشی از یک ضرورت و تحت تاثیر وقایع یوگسلاوی سابق بود. جدای از عوامل ایجاد داخلی ایجاد یک پیمان دفاعی امنیتی بین اعضا عواملی چون نظارت سیاسی بیشتر برای مدیریت بحران ها و عملیات صلح و ایجاد ساختارهای جدید برای جذب کشورهای دیگر در ایجاد تعهدات جدید ناتو موثر می باشند.
بحران یوگسلاوی زمینه ای را فراهم کرد تا ناتو ماموریت جدیدی خارج از منطقه آتلانتیک شمالی به عهده گرفته و متناسب آن ساختارهای لازم نیز برای توجیه چنین اقداماتی از طرح مشارکت برای صلح ایجاد شود.
به همین علت برخلاف جنگ سرد که ماموریت عمده ناتو آمادگی به منظور بازدارندگی و دفاع در صورت تجاوز بود؛ از زمان پایان جنگ سرد ماموریت های خارج از محدوده مورد توافق نیز به وجود آمد؛ به ویژه در این زمینه نیز به نوعی از حمایت ناگفته شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز بهره می برد.
نتیجه اینکه با مداخله ناتو در بحران یوگسلاوی، این سازمان مدیریت بحران و عملیات حفظ صلح را در خارج از محدوده خود بر عهده گرفت.