به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ان پی آر، در بیانیه ای که خانواده وی به همین منظور منتشر کرده اند آمده است: او دانشمندی بزرگ و مردی فوق العاده بود که کارها و میراثش برای سال ها زنده باقی خواهد ماند. شهامت و پایداری همراه با درخشش و حس شوخ طبعی او الهام بخش مردم سراسر جهان بود. او یک بار گفته بود: کیهان ارزش زیادی نخواهد داشت مگر آنکه خانه کسانی باشد که دوستشان داری. جای وی برای همیشه خالی خواهد ماند.
استیون هاوکینگ مشهورترین فیزیکدان جهان بود که به علت فرضیه ها و دستاوردهایش در زمینه سیاهچاله ها و نسبیت عام مشهور بود و چند کتاب علمی به زبان مفهوم و ساده نوشته بود که مشهورترین آنها "تاریخچه مختصر زمان" بود.
اما وی به دلیل دیگری نیز شهرت داشت. هاوکینگ مبتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک بود و از هر گونه تحرک عاجز بود. وی از اواسط دهه ۶۰ میلادی به علت ابتلا به این بیماری قادر به نشستن، برخاستن و راه رفتن نبود. او حتی قادر نبود دست و پایش را تکان بدهد یا بدنش را خم و راست کند و حتی توانایی سخن گفتن را نیز دارا نبود و برای این کار از یک نرم افزار رایانه ای ویژه ای که توسط یکی از شاگردانش طراحی شده بود استفاده می کرد.
بیماری هاوکینگ بخشی از نخاع و مغز و سیستم عصبی را مورد حمله قرار می‌دهد و به تدریج اعصاب حرکتی بدن را از بین می‌برد و با تضعیف ماهیچه ها فلج عمومی ایجاد می‌کند به‌طوری‌که به مرور توانایی هر گونه حرکتی از شخص سلب می‌شود. معمولاً مبتلایان به این بیماری بی‌درمان مدت زیادی زنده نمی‌مانند و این مدت برای استیون بین دو تا سه سال پیش‌بینی شده‌بود، اما او توانست حدود نیم قرن با این بیماری زندگی کند.
زمینهٔ پژوهشی اصلی وی کیهان‌شناسی و گرانش کوانتومی بود. از مهم‌ترین دستاوردهای وی مقاله‌ای است که به رابطهٔ سیاهچاله ها و قانون‌های ترمودینامیک می‌پردازد. او نشان می‌دهد که سیاه‌چاله‌ها بعد از مدتی به وسیلهٔ زوج‌های ذرات مجازی که در افق رویداد آن تشکیل می‌شود، نابود می‌شوند که همین زوج ذرات پیش‌بینی می‌کند که سیاه چاله ها باید امواجی از خود تابش کنند، که امروزه این امواج به نام تابش هاوکینگ و گاهی تابش بِکستِین-هاوکینگ خوانده می‌شوند.
هاوکینگ علیرغم بیماری دشوارش همیشه از چالش های مختلف استقبال می کرد و از جمله در سال ۲۰۰۷ پیشنهاد یک شرکت تجاری برای حضور در یک فضاپیما و تجربه شرایط بی وزنی را پذیرفت. وی در مصاحبه ای قبل از انجام این کار گفته بود: من نزدیک به چهار دهه به ویلچر چسبانده شده بودم و تجربه امکان معلق ماندن در فضا برایم بسیار جالب است.