به گزارش خبرنگار مهر، مراسم تشییع پیکر داریوش شایگان، نظریه‌پرداز در حوزه فلسه، نویسنده و مترجم پیشکسوت، صبح امروز دوشنبه (۶ فروردین‌ماه) با حضور جمعی از چهره‌های سیاست، دانشگاه، فرهنگ و فلسفه و همچنین تعدادی از وزرای دولت دوازدهم و نیز سفرای کشورهای خارجی در محل مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی در تهران برگزار شد.
از جمله چهره‌های حاضر در مراسم بدرقه داریوش شایگان به خانه ابدی، می‌توان به علی یونسی دستیار ویژه رییس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی، بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه، محمدرضا نعمت‌زاده وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت، عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، سوراب کومار سفیر کشور هندوستان، مرتضی الویری و الهام فخاری از اعضای شورای اسلامی شهر تهران، غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی، حمید چیت‌چیان، وزیر اسبق نیرو، اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، جواد مجابی، بهمن فرمان آرا، آیدین آغداشلو، محمدکاظم موسوی بجنوردی، کامران فانی و ... اشاره کرد.
در این مراسم سیدمحمدکاظم موسوی بجنوردی، رئیس مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی درگذشت شایگان را بار دیگر تسلیت گفت و با توصیف او به فیلسوف فرهنگ، شایگان را دانشمندی دانست که با اسطوره‌شناسی و عرفان برخورد علمی داشت.
بجنوری گفت: شایگان چهره شاخص انسانی داشت و اخلاق وی برای ما آموزنده بود. درگذشت مرحوم شایگان ما را به یاد بزرگانی چون ایرج افشار، مرحوم زرین‌کوب و استاد گنجی می‌اندازد. شایگان رفت اما اندیشه‌های او باقی مانده است؛ او میراثی را باقی گذاشت که می‌توانیم با کمک آن غنای بیشتری به فرهنگ ببخشیم. امیدوارم روح بزرگ او در جوار ائمه‌اطهار سربلند باشد و البته سربلند است چراکه او ۶۰ سال به پژوهش مشغول بود.
در این مراسم همچنین آیت‌الله مصطفی محقق داماد عضو پیوسته فرهنگستان علوم درباره شایگان گفت: داریوش شایگان عالم، فیلسوف، متفکر، ایران‌شناس، ایران‌دوست و شاعر بود و با وجود همه اینها، او مجسمه اخلاق بود؛ شایگان تجسم تواضع و مهربانی بود و قلم و زبانش حتی اندکی هم، گزنده نبود و کسی را نمی‌آزرد.
وی این خصیصه را متاثر از تربیت خانوادگی شایگان دانست و در عین حال تاکید کرد: به‌نظر می‌رسد فقط تربیت در پرورش این عالم موثر نبوده است چون ما، فقیه، عالم و فیلسوف زیاد دیده‌ایم اما همه تجسم اخلاق نیستند. من فکر می‌کنم تربیت شایگان، الگوگرفته از تربیت علامه طباطبایی است؛ مرحوم شایگان نقش مدیریت جلسه‌های گفتگو بین علامه طباطبایی و هانری کُربن را بر عهده داشت و به‌عبارت دیگر انتشار این گفتگوها (در قالب کتاب) مرهون خدمات و پیگیری‌های این مرد بزرگ (شایگان) است.
محقق داماد با بیان اینکه آنچه که تا آخرین دقایق از داریوش شایگان بیان شد، تنها ارادت نبود بلکه با عشق همراه بود، در سخنانی که مخاطب آن روح مرحوم شایگان بود، گفت: دکتر! تو مرگ را گویی پیش از مردن تجربه و احساس کرده بودی و آنچه را که ما نوشته و خوانده‌ایم، چشیده بودی.
این استاد پیشکسوت حقوق در پایان و در جملاتی خطاب به شایگان از جمله اینکه «دکتر! تو فارغ از آزار نبودی و تو را آزردند، قدر تو را ندانستیم»، گفت: جای خالی داریوش شایگان برای ما دایمی است؛ او استادی متفکر و نویسنده‌ای عالیقدر بود که به شدت عاشق ایران بود و دلش برای این سرزمین می‌تپید.
آیدین آغداشلو هنرمند نیز در این مراسم به سابقه ۶۰ سال دوستی خود با شایگان اشاره کرد و گفت: تاریخ صد سال گذشته ایران شبیه شایگان، به خود ندیده است. همیشه به جایگاه این استاد حسرت خواهیم برد؛ شایگان فسانه خود را گفت و خوابید اما فسانه او در طول زمان حرکت می‌کند و در دل و ذهن ما به حیات خود ادامه خواهد داد و آینده حق او را به جا خواهد آورد.
او شایگان را نظریه‌پردازی جامع‌الطراف و حکیم لقب داد که در حوزه‌های مختلف از جمله سینما، تئاتر، موسیقی، فلسفه، و نقاشی، طراز اول و جایگاه بی‌بدیلش ستایش برانگیز بود و گفت: امیدواریم جامعه در آینده نظایر او را در سبک‌های دیگر به‌وجود آورد. شایگان نمونه ذهن دو جهانه بود. شاید سال‌ها بگذرید تا چنین متفکری با این قدرت و شناخت در خود داشته باشد. شایگان در دل تک تک اصحاب کمال جا داشت. جمع حاضر و جمع‌های کثیر دیگری خواهند آمد تا جفایی که در حق حکیم عمر خیام نیشابوری رفت، در حق استاد شایگان نرود.
همچنین کامران فانی کتابشناس و فهرست نویس پیشکسوت، در سخنانی درباره داریوش شایگان گفت: شایگان آهن‌ربای جذابی داشت که انسان‌ها را از دور و نزدیک به سوی خود جلب می‌کرد. او در دوستی، پایداری داشت. انسان‌هایی هستند که قد و عرضشان کمتر شناخته می‌شود؛ داریوش شایگان نمونه‌ای از این دست است.
وی مهم‌ترین منش داریوش شایگان را انسان‌دوستی دانست و افزود: او درد همه انسان‌ها را درک می‌کرد؛ انسان‌هایی که دچار دوگانگی شده بودند و میان سنت و تجدد، معنویت و مادیت یا شرق و غرب در قرن پرآشوب حاضر درگیر بودند. شایگان وظیفه خود می‌دانست کنار این انسان‌ها باشد.
سوراب کومار، سفیر هند در ایران هم در سخنانی در این مراسم، ضمن ابراز تسلیت دولت و ملت هند به دلیل درگذشت داریوش شایگان، هندپژوه مطرح، به خانواده وی و نیز ملت ایران، گفت: استاد شایگان محقق، عالم، نویسنده، فیلسوف و نظریه‌پرداز بود. این دانشمند ایرانی ازجمله حامیان هند نیز به شمار می‌رود. من به خاطر زحمات داریوش شایگان در حوزه هندشناسی، از ایشان قدردانی می‌کنم.
سفیر هند در ایران، داریوش شایگان را بنیانگذار الگوی تفاهم بین دو کشور ایران و هند دانست و افزود: به میراث این دانشمند بزرگ احترام می‌گذاریم و برای آرامش ابدی او دعا می‌کنیم.
همچنین بهمن فرمان‌آرا فیلمساز در آئین تشییع پیکر داریوش شایگان، او را الگوی خودش در زندگی دانست و گفت: شایگان چیزی از این جهان طلبکار نبود؛ او عاشق زندگی بود و من به دوستی با او افتخار می‌کنم چرا که ساعت‌های بسیاری را به‌خوبی کنار او گذراندم. جای شایگان همیشه خالی است و جایگزینی ندارد و نخواهد داشت چرا که استثنایی بود.
علی دهباشی، مدیر مسئول مجله بخارا و از دوستان زنده‌یاد شایگان هم در ادامه مراسم تشییع پیکر او، پیام محمدعلی موحد، مثنوی پژوه برجسته را به مناسبت درگذشت شایگان قرائت کرد که در این پیام، موحد به پیشینه پژوهشی و ترجمه‌هایی که شایگان انجام داده و همچنین ترجمه‌هایی که از آثار او به چند زبان صورت گرفته است، پرداخته بود.
در پایان این مراسم، نماز میّت به امامت آیت‌الله مصطفی محقق داماد، بر پیکر مرحوم داریوش شایگان، اقامه و پیکر او برای خاکسپاری در قطعه هنرمندان، به سمت بهشت زهرا (س) تشییع شد.
یادآوری می‌شود، داریوش شایگان (متولد ۱۳ بهمن ۱۳۱۳ تبریز) در سال ۱۳۴۷ با مدرک دکتری در رشته هندشناسی به ایران بازگشت و به تحقیقات خود درباره ادیان به‌ویژه ادیان هندی ادامه داد که حاصل آن کتابی دوجلدی بود به نام «ادیان و مکتب‌های فلسفی هند» که از سوی انتشارات امیرکبیر منتشر شد.
شایگان پیش از آن دیدگاه‌های نظری‌اش را در کتاب «آسیا در برابر غرب» منتشر کرده بود که همچنان از کتاب‌های مهم در حوزه اندیشه معاصر ایرانی است. این نویسنده، مترجم و پژوهشگر و نظریه‌پرداز همچنین چند سال بعد کتاب «بت‌های ذهنی و خاطره‌های ازلی» را منتشر کرد. «تصوف و هندوئیسم»، «افسون‌زدگی جدید، هویت چهل تکه و تفکر سیار»، «بینش اساطیری»، «پنج اقلیم حضور»، «در جستجوی فضاهای گمشده» و «نگاه شکسته»، تعدادی دیگر از آثار شایگان است. آخرین کتاب منتشر شده از داریوش شایگان «فانوس جادویی زمان» است؛ اثری در بررسی زندگی و آثار مارسل پروست با تاکید بر رمان «در جستجوی زمان از دست رفته» او.
این اندیشمند، نویسنده و مترجم، ۵ بهمن ماه ۱۳۹۶ دچار سکته مغزی شد و به کما رفت. شایگان سرانجام در سحرگاه ۲ فروردین ۹۷ در بسترش در بیمارستان فیروزگر تهران، چشم از جهان فروبست.