خبرگزاری مهر- گروه استان ها: چناران از شهرهای خراسان رضوی است که در فاصله ۵۰ کیلومتری شمال غربی مشهد واقع شده‌است. چناران در ۴۵ کیلومتری شمال غربی شاندیز واقع شده‌است. تنوع گونه‌های قومی ساکن در این شهر شامل کرد، فارس، ترک، خاوری است، که بیشتر جمعیت آنها را فارس‌ها و کردها تشکیل می‌دهند. از محصولات عمده کشاورزی این شهرستان سیب، گندم، چغندر، گوجه فرنگی و ذرت را می‌توان نام برد. از سوغات شهرستان چناران می توان به بافت انواع فرش های دست باف و گلیم ها یا پلاس اشاره کرد.
چناران سابقه تاریخی زیادی ندارد و از زمان قاجاریه به خاطر این که در آن جا بین رضا قلی خان زعفرانلو حاکم قوچان و قوای فتحعلی شاه قاجار جنگی درگرفت به کتاب ها و نوشته ها راه پیدا کرد و مشهور شد. جریان درگیری عشیره زعفرانلو و فتحعلی شاه به تفصیر در کتاب هایی از جمله فرهنگ خراسان آمده است.
اقامتگاه بوم گردی ارگ رادکان چناران
اقامتگاه بوم گردی ارگ رادکان چناران در روستای رادکان، ۱۳ کیلومتری شهرستان چناران واقع شده است. قدمت بنای این هتل به بیش از ۱۵۰ سال پیش باز می گردد. اقامتگاه بوم گردی ارگ در سال ۱۳۹۵ با حفظ معماری سنتی این خانه قدیمی، احیا و مرمت شد و در همان سال فعالیت خود را آغاز کرد. اقامتگاه بوم گردی ارگ متشکل از یک حیاط اندرونی شامل اصطبل، کبوتر خانه و حوض کوچک، و یک حیاط بیرونی دارای اتاق های شاه نشین، اتاق های تابستانه، شربت خانه و حوض آب در داخل محوطه خود است.
اخلمد
دره اخلمد آبشارهای مرتفع و دیواره های سنگی معروفی است که در قسمت آبشارها، به آبشار اخلمد اشاره شده است. دراین دره به دلیل هوای مساعد، سیب و گردوی فراوانی به عمل می آید. دره اخلمد زیاد پهن و گسترده نیست و همین باعث شده تا تراکم گیاهان در آن بیشتر باشد و سرسبزی و طراوت خاصی به آن ببخشد.
در کنار درختان و گیاهان طبیعی، تعداد زیادی از باغ‌های منطقه در این دره دیده می‌شود که در فصل‌های بهار و تابستان خانواده‌ها، گردشگران و مسافران را به سوی خود فرامی‌خواند. در روستای اخلمد، پس از طی مسیر دره و باغ‌ها در انتهای دره، آبشاری وجود دارد که بلند و زیباست و باشکوهی رویایی در بلندای کوه در جریان است. دره دارای آبشارهای متعددی است که ۴ آبشار آن دایمی و مابقی فصلی است.
بلندترین آبشار این منطقه آبشار اخلمد با ۴۰ متر ارتفاع است. در بین این آبشارها، محلی باز و گسترده دیده می‌شود که به تخت شاه عباس شهرت دارد. پس از آبشار اخلمد، رودخانه‌ای جریان دارد که مسیر بسیار تنگ کوههای بلند اطراف را طی کرده و پس از گذر از دره‌ای زیبا به رودخانه اخلمد می‌پیوندد. اهالی روستای اخلمد به این بخش، خانه‌های گلی می‌گویند. در پای آبشارها حوضچه‌های آبی ایجاد شده است. آب و هوای این منطقه معتدل کوهستانی است و در تمام فصول سال میزبان گردشگران است. در ۳ کیلومتری ورودی دره به سوی روستای اخلمد، سدی وجود دارد که در تنگاتنگ دره اخلمد بنا شده و به نام سد بایسنقر میرزا شناخته می‌شود.
روستای گهوار گر
روستای نوزاد از دهستان گلمکان و از توابع شهرستان چناران، درمیان دره ای کم عمق به فاصله حدوداً ۳۰کیلومتر شرق شهرستان چناران قرارگرفته است. این منطقه از نواحی ییلاقی قلمداد می شود. درحاشیه شرقی روستا، تپه ای ماسه ای وجود داردکه بر فراز آن بنایی معروف به آرامگاه خواجه عبدالرحمن گهواره گر احداث گردیده است. ویژگی های متمایز و بررسی کالبد بنا، احتمال ساخت آن را در دو مرحله زمانی در ذهن متبادر می سازد.
چشمه گیلاس
چشمه گیلاس یکی از چشمه‌های استان خراسان رضوی است که در روستای چشمه گیلاس در فاصله تقریبی ۲۵ کیلومتری چناران و ۵۰ کیلومتری شمال غربی مشهد قرار دارد. این چشمه که در ارتفاع ۱۰۱۰ متری از سطح دریا واقع شده است، یکی از چشمه‌های معروف کشور میباشد. عمق این چشمه ۴ تا ۵ متر و میزان دِبی (آبدهی) آن ۲۳۰ لیتر در ثانیه است و از نوع چشمه‌های کارستی (آهکی) به شمار می‌رود از این رو آب آن دارای درجه سختی بیشتری نسبت به دیگر چشمه‌های موجود در اطراف مشهد میباشد. در دوره‌های مختلف اطراف این چشمه با دیوار و حصار، محصور شد.
روستای فریزی
روستای فریزی یکی از روستاهای قدیمی وتاریخی شهرستان چناران است. این روستا از زمانیکه پاره ای از تن پیغمبر را درخود جای داد برنقش واهمیت ان درچناران افزوده شد ،امامزاده عبیدالله از نوادگان امام سجاد دراین روستا مدفون است که دارای گنبد وضریح وحرم وشبستان کهنی است که نیازمند مرمت وتعمیر است.
روستای بهمن جان علیا
بهمن جان علیا (روستای کرد نشین در شمال غربی چناران که در فاصله ۳۵ کیلومتری چناران قرار دارد، این روستا دارای باغ های انبوه گیلاس بوده و دارای رودخانه‌ای دائمی از سرشاخه‌های رود کشف رود است.
قلعه اسجیل
برج قلعه اسجیل مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان چناران، بخش گلبهار، دهستان گلمکان، شرق روستای اسجیل واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ شهریور ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۷۴۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. اسجیل یکی از روستاهای زیبا و ییلاقی حاشیه شمالی کوههای بینالود است که در حدود ۴۰ کیلومتری شمال غربی مشهد واقع شده است. به خاطر موقعیت قرارگیری این روستای کوهپایه‌ای که در دره‌ای زیبا و سرسبز قرار گرفته دارای آب و هوایی مفرّح میباشد. شاید به جرأت بتوان ادعا نمود کمتر جای خراسان دارای این گونه آب و هوای نشاط‌آور است.
روستای پلکانی بقمچ
روستای بقمچ که جز روستاهای هدف گردشگری است در دامنه کوههای هزارمسجد و در فاصله ۳۷ کیلومتری شمال چناران واقع شده است .شغل اصلی مردم روستا کشت تنباکو و دارای یک رودخانه دائمی است، استفاده از مواد و مصالح بومی و پلکانی بودن روستا باعث شده که گردشگران و مسافران زیادی از این روستا بازدید کنند.
گلمکان
شهر گلمکان منطقه‌ای کوهستانی و سردسیر واقع در دامنه شمالی رشته کوه بینالود که شامل چندین روستا و به مرکزیت شهر گلمکان است.این منطقه وسیع از جنوب به شهرستان نیشابور و رشته کوه بینالود، از شمال به دشت مشهد و محور مشهد -چناران واز غرب به کوه تخته رستم و تخت اخلمد و از شرق به مناطق زشک و شاندیز محدود است. در این منطقه چند شاخه رودخانه دائمی که از رشته کوه بینالود سرچشمه می گیرند وجود دارد که از مهمترین آنان می توان به رودخانه گلمکان با طول تقریبی ۳۰ کیلومتر اشاره کرد که در سر چشمه آن و در میان بلندترین ارتفاعات خراسان دریاچه طبیعی چشمه سبز با وسعت تقریبی ۱۵ هکتار وجود دارد که آب سبک و گوارای آن به منظور آبیاری باغات و مزارع شهر گلمکان استفاده می شود.
بواسطه شرایط اقلیمی مناسب محصولات سردسیری مرغوبی از جمله گیلاس، آلبالو، سیب و گردو در این منطقه به وفور تولید می شود. همچنین بدلیل وجود باغات، رودخانه های دائمی و ارتفاعات، این منطقه از مناسب ترین ییلاقات اطراف مشهد بشمار می آید. زبان مردم منطقه فارسی است که آنرا با لهجه ای شیرین تلفظ می کنند.
قلعه امیر آباد
یکی از اثار تاریخی وقدیمی شهر چناران بقایای قلعه امیر آباد است ،این قلعه هم اکنون ذر منتهی الیه جنوبی شهر بعد از باغ بنیاد مستضعغان قرار دارد علت اهمیت این قلعه بخاطر نبرد تاریخی قوای فتحعلیشاه قاجار به فرماندهی عباس میرزا ازیک سو و"ممش خان کرد زعفرانلو"از سوی دیگر میباشد دردوران قاجار عمده جمعیت چناران از قلعه چناران متوجه قلعه امیر آباد می شود دراین دوران ممش خان باتمرد از فرامین دولت مرکزی با قوای حکومتی درگیر شده وبا حمایت وسلحشور ی اکراد جنگجو به حد یک فرمانده مستقل وتمام عیار ارتقا می یابد.
چشمه سبز
چشمه سبز در حدود ۱۵ کیلومتری شهر چناران و ۶۰ کیلومتری غرب مشهد، در دامنه کوههای به هم پیوسته بینالود واقع شده است، منطقه طبیعی چشمه سبز با هوای سرد و پاکیزه در تابستان یکی از مکان‌های ییلاقی شهرستان چناران بشمار می رود و حتی گردشگران بسیاری به وقت فصل گرما از مشهد به دامنه چشمه سبز می آیند و از طبیعت زیبای آنجا لذت می برند.