خبرگزاری مهر، گروه استانها- همزمان با روز طبیعت در استان اردبیل، تفرجگاه‌ها و مراکز گردشگری طبیعی، تاریخی و... این استان با جاذبه های بی‌شمار مقصد طبیعت دوستان و مسافران است.
در این راستا همزمان با روز سیزدهم فروردین به عنوان روز طبیعت که همه سالانه هزاران گردشگر و خانواده روانه طبیعت می شوند تا براساس سنت دیرینه اولین روز سیزده سال را در دامن طبیعت بگذرانند، بنا داریم برخی از مناطق گردشگری زیبای استان اردبیل را معرفی کنیم.
آبشارها و چشمه های طبیعی
آبشار آقبلاغ: این آبشار در خلخال و در کوه آق داغ (سفیدکوه) قرار دارد. در دامنه این رشته کوه چشمه سارهای فراوانی وجود دارد که تأمین کننده آب جریانهای چون میان رودان، گلبند رود، رودخانه زال و… می باشد. مهمترین چشمه این ناحیه که آبدهی قابل توجهی دارد، چشمه آقبلاغ است.
این چشمه در دامنه شرقی قله مرکزی آق داغ قرار داشته و بلافاصله پس از خروج، آبشار بسیار زیبا و با دورنمای جالب و دیدنی و سفیدرنگ تشکیل می دهد. وجود گونه های متنوع گیاهی، درختی و علفی در پیرامون این آبشار زیبائی آن را دوچندان کرده است. نزدیکترین راه ارتباطی به آقبلاغ از طریق راه پیاده رو از روستای لرد بخش شاهرود خلخال میسر است.
آبشار سردابه: این آبشار در نزدیکی آبگرم معدنی سردابه ۲۴ کیلومتری غرب اردبیل در دامنه شرقی کوه سبلان واقع است. ارتفاع آن حدود ۲۰- ۱۵ متر و حجم جریان آن نسبتا کم و محدود به خروجی چند چشمه بالادست بوده که البته در مواقع بارش و پیوستن جریانهای سطحی حوزه آبخیز افزایش می یابد. این آبشار از محلهای دیدنی مجتمع آبگرم سردابه که از نقاط گردشگری اردبیل است، محسوب می شود.
آبشار گورگور آلوارس: چشمه گورگور ازجمله چشمه های مشهور منطقه سبلان بوده و در دره آلوارس یا قزل گوللر که یکی از عریض ترین و باصفاترین دره های سبلان می باشد، در ارتفاع ۲۴۲۰ متری از سطح دریا واقع شده است. آبدهی این چشمه بسیار بالا بوده و آب از خلل و فرج دیواره صخره ای مشرف به دره با فشار بیرون می آید.
با توجه به شیب تند مسیر تا رسیدن به رودخانه بستر آبشار مانندی را طی می کند و باتوجه به موقعیت تفریحی و تفرجی و ورزشی دره قزل گوللر و احداث پیست اسکی روی برف آلوارس در آن چشمه و آبشار گور گور نیز با دارا بودن آب و چشم انداز و فضای سبز جالب از نظر گردشگری را دارد.
آبشار گورگور خیاوچای: این آبشار در مسیر رودخانه خیاو مشگین شهر با بلندی حدود ۱۰- ۱۲ متر و از نظر حجم جریان قابل توجه است. بنا به گذشت زمان و ریزش آب حوضچه ای دایره ای شکل در محل ریزش آب ایجاد شده که زیبایی خاصی به طبیعت آبشار بخشیده است.
آبشار گورگور به علت منظره جالب طبیعی و وجود ماهی قزل آلای قرمز در رودخانه و حوضچه و برخورداری از موهبت آبگرم معدنی ملک سوئی و چشم اندازی از کوهستان سبلان ارتفاعات دلی آلی، آیتار، هرم و کسری جذاب و دیدنی است.
چشمه بوشلی اردبیل: چشمه معدنی بوشلی به فاصله ۴.۵ کیلومتری جاده اردبیل به سراب و در ۴۵ کیلومتری باختر اردبیل واقع شده است. مظهر چشمه بوشلی در مجاور رسوبهای آهکی سختی است که آثار خروج آب در برخی نقاط آن در گذشته وجود دارد.
آب چشمه بوشلی از دسته آبهای کلرور، سدیک و بی کربنات کلسیک گرم به همراه گاز است. ازاین چشمه برای استحمام استفاده می شود. حرارت آن ۴۹ درجه است و آب آن صاف و زلال و مزه اش نمکی و گزنده است. اهالی محل برای درمان رماتیسم و درد مفاصل و رفع خستگی از آن استفاده می کنند.
تالابها و رودهای گردشگری
تالاب گنج‌گاه: این منطقه گردشگری در ۸۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر اردبیل قرار داشته و زیستگاه پرندگانی چون چنگر، آبچلیک و... است.
تالاب نوشار: تالاب فصلی نوشار در ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر اردبیل قرار داشته و در زمستان و بهار زیستگاه گونه‌های پرندگان نادری است و در فصلهای دیگر چراگاه دام داران رمه گردان است.
تالاب شور گل: این تالاب در سه کیلومتری جنوب شزقی شهر اردبیل قرار دارد و در بهار، زیستگاه پرندگان مهاجر است.
تالاب قره گل: تالاب قره گل در شمال غربی دامنه‌های هرم و جنوب زیستگاه هوشنگ میدانی در بلندی دو هزار و ۸۲۰ متر از سطح دریا قرار گرفته و آبراه خروجی ندارد. این تالاب گرد به قطر حدود ۳۰۰ متر از گرد آمدن آب برفها و سیلابها به وجود آمده است.
بیشترین ژرفای آن سه متر تخمیل زده شده و افزوده شدن آثار پدیده آتشفشانی، خاکستر آتشفشانی به خاک بستر تالاب، دور نمای سیاه رنگی به آب تالاب بخشیده که به همین جهت به قره‌گل سرشناس شده است. این تالاب زیستگاه برخی از پرندگان مهاجر و زیستگاه تابستانی آنقوت است.
رود گیلوان: رود گیلوان از کوه "وناو" در ۴۲ کیلومتری جنوب غربی هروآباد خلخال سرچشمه می‌گیرد. طول این رود ۱۲ کیلومتر بوده و در مسیر جنوب باختری جریان دارد و در حوضه دریای مازندران قرار می گیرد
رود مشکین چای: این رود از دامنه‌های شمالی کوه سبلان، در ۲۳ کیلومتری جنوب باختری مشگین شهر سرچشمه می‌گیرد و با شیب تند به سوی شمال جریان می‌یابد. در یک کیلومتری شمال باختری روستای احمد بیگلو با ریزابه بزرگی که آن نیز از دامنه‌های سبلان سرچشمه می‌گیرد، می‌آمیزد و هم چنان رو به سوی شمال باختری روان می‌گردد و سرانجام در ۴.۵ کیلومتری باختر کوه ایلانی داغ، به اهر چای وارد می‌شود.
دریاچه نئور؛ زیستگاه آبزیان بی نظیر
دریاچه نئور در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به طرف خلخال قرار دارد. وسعت دریاچه بیش از ۲۲۰ هکتار و مشتمل بر دو دریاچه کوچک و بزرگ است که در فصل پر آب به هم می‌پیوندند و دریاچه‌ای واحد را به وجود می‌آورند. بیشترین عمق دریاچه ۵.۵ متر و میانگین ژرفای آن سه متر است.
دریاچه نئور اردبیل با آب شیرین به عنوان یک منطقه حفاظت شده زیست محیطی تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد. با بهره گیری از آب این دریاچه، تعدادی استخر پرورش ماهی نیز در پیرامون اردبیل درست شده است.
ماهیهای دریاچه نئور که مهمترین آن قزل آلای رنگین کمان است هر سال پیش از زمستان صید و جمع‌آوری می‌شوند، چراکه در اثر یخ زدن دریاچه این ماهیها نمی‌توانند در زمستان زنده بمانند و پس از زمستان دوباره ماهیهای کوچک پرورشی در نئور رها می‌شوند.
دوستداران ماهیگیری علاوه بر بهره مندی از طبیعت دست نخورده و کوهستانی منطقه در فصول صید ماهی می توانند با اخذ مجوز از دریاچه نئور و شورابیل به صید ماهی بپردازند.
دریاچه شورابیل؛ نگین شهر اردبیل
این دریاچه به مساحت ۱۲۰ هکتار یکی از مهمترین مناطق گردشگری اردبیل بوده و اوقات فراغت بسیاری از شهروندان و گردشگران در این مکان تفریحی سپری می شود. این دریاچه قبلاً بسیار شور بوده و به دلیل همین شوری و لجن طبی خود در کشور مشهور بوده است.
ولی امروزه با افزوده شدن آب شیرین از شوری آن کاسته شده، بطوریکه برخی از انواع ماهیان در آن پرورش داده می شود. طی سالهای اخیر تجهیزات و امکاناتت تفریحی، ورزشی و فرهنگی بسیاری از جمله باغ وحش، هتل، مجموعه شهر بازی، رستوران، قایقرانی، پیست دو و میدانی، دوچرخه سواری و... در آن احداث شده است.
این دریاچه مستعد پیست قایقرانی روئینگ است چرا که اولین شرط برای احداث این پیست، دریاچه ای است که حداقل دو کیلومتر مسیر مستقیم داشته باشد و این شرایط دریاچه شورابیل وجود دارد.
پیست اسکی آلوارس؛ بزرگترین پیست کشور
این پیست اسکی یکی از زیباترین نقاط استان از لحاظ گردشگری در فاصله ۱۲کیلومتری روستای آلوارس و ۲۴ کیلومتری سرعین قرار گرفته و از آنجائی که در ارتفاع ۳۲۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد به سبب بارندگی برف فراوان در طول پائیز و زمستان و به جهت دیر ذوب شدن برفهای این منطقه می تواند در حدود شش الی هشت ماه از سال مورد استفاده قرار گیرد.
از ویژگیهای بارز منطقه ای که مجتمع ورزشهای زمستانی آلوارس در آن واقع شده، علاوه بر جاذبه های زمستانی می توان به جاذبه های بهاری و تابستانی آن از جمله روی آوردن عشایران با گله های خود به مناطق حوالی آن، هوای خنک و معتدل در اوج تابستان، پوشش گیاهی و گلهای رنگارنگ به صورت دشتهای وسیعی از شقایقهای کوهی، گل ختمی، گون و غیره همچنین قرار گرفتن مسیرهای صعود به قله سبلان و قلل دیگر از فاصله نزدیک کمپ مجتمع و مشرف بودن آن به شهرهای سرعین، نیر، اردبیل اشاره کرد.
این مجتمع در فاز اول دارای جاده ای آسفالت، یک خط اسکی به طول ۱۴۰۰مترجهت آموزش و استفاده علاقمندان، تله سیژ و یک باب ایستگاه کلاسهای آموزشی، مهمانسرا، رستوران و... است که در صورت تکمیل بزرگترین پیست اسکی کشور مطابق با استانداردهای جهانی خواهد بود.
فندقلو، بهشت گلهای بابونه
جنگل فندقلو، در فاصله ۲۵ کیلومتری شهرستان اردبیل و ۱۰ کیلومتری جنوب شهر نمین قرار گرفته و این منطقه به خاطر داشتن جاذبه های منحصر به فرد جنگلی و اکوتوریسمی و همجوار بودن با گردنه زیبای حیران با جذابیتهای طبیعی متنوع، قابلیتی بسیار ممتاز برای توسعه صنعت گردشگری، حتی گردشگری آموزشی، کشاورزی و پزشکی را داراست.
مساحت این جنگل و طبیعت سرسبز فندقلو چهار هزار و ۴۲۲ هکتار بوده که بخشی از جنگلهای شرق استان اردبیل به شمار می رود. آب و هوای این منطقه به علت قرارگرفتن در ارتفاعات، دارای تابستانی بسیار خنک و مطبوع و زمستانی پربرف و سرد و مرطوب تحت تاثیر رطوبت دریای مازندران است. ریزش بارانهای فصلی و وجود مه های دائمی، رطوبت منطقه را به حد کافی تامین می کند.
از زیباییهای دیگر منطقه فندقلو، داشتن گونه های جانوری مختلف از جمله گرگ، روباه، خوک وحشی، خرگوش، خرس قهوه ای و پرندگانی همچون عقاب طلایی، بلدرچین، هدهد، قرقاول، کبک، چکاوک، کلاغ ابلق و... است.
ساختار جنگل فندقلو از لحاظ آمیختگی شامل فندق، سیب وحشی، گوجه سبز، ازگیل، به، تمشک و توت فرنگی است. در داخل جنگل هم یک استخر آب گرم، به نام "مشه سویی" وجود دارد که آب آن خاصیت درمانی دارد و افراد زیادی به این دلیل به این منطقه سفر می کنند.
این منطقه تفرجگاهی بسیار دلپذیر برای مسافران و گردشگران و همچنین مردم استان اردبیل است. از جمله امکانات موجود در منطقه فندقلو پیست اسکی مناسب برای تمام فصول است که گردشگران را به سمت خود جذب می کند. از پیست اسکی روی چمن این منطقه برای برپایی اردوهای تیم ملی روی چمن استفاده می شود.
دهکده سنگی و زیرزمینی ویند کلخوران
این روستا دهکده ای سنگی با مجموعه ای از خانه های سنگی منفرد به صورت یک پدیده معماری تاریخی و باستانی استثنایی وجود دارد که شکل کنده شدن این منازل در زیر تپه های سنگی و رسوبی و نوع کنده شدن آنها که نهایتا منجر به آفرینش چنین آثاری شده است، در نوع خود کم نظیر است.
دهکده صخره ای باستانی ویند در پنج کیلومتری جنوب و جنوب غربی سرعین و در نزدیکی جاده اردبیل - نیر قرار دارد و مناطقی که خانه های سنگی در آن قرار گرفته اند قوردی قیه، تپه چله خانه، قره قیه و مسجدیری نامیده می شود.
بررسیهای محدود و سفالهای پراکنده در سطح و داخل خانه های سنگی مربوط به ادوار مختلف بوده و سفالهائی مربوط به دوره اشکانی، سفالها و قوسهای جناغی در کنده های صخره ای شبیه به آثار ساسانیان همچنین آثار و علائمی مربوط به دورانهای اسلامی مانند سلجوقی، تیموری و صفوی که حکایت از استمرار استفاده از این خانه های سنگی در طول تاریخ دارد.
روستای بیله درق؛ تابلویی از چمنزار و کندوهای عسل
این دهکده ییلاقی با آب و هوای مطبوع و دلپذیر دومین قطب توریستی منطقه سرعین می باشد که به سبب برخورداری از مواهب طبیعی مانند آبهای معدنی جهت استعمال داخلی و خارجی، دره ای زیبا با درختان و چمنزارهای پر از گل و گیاه، کندوهای عسل که در چمنزارها گسترانیده شده، جلوه و جذابیت خاصی به این دهکده بخشیده است.
وجود محلهای اقامتی، کافه ها و رستورانهائی با تختهای سنتی و میز و صندلی های چیده شده در زیر برگهای درختان به صورت چتری بزرگ و سایه بانی طبیعی باعث استقبال گردشگران از جاذبه های این روستا می شود. از جاذبه های طبیعی این دهکده می توان به وجود آبشارهائی در طول مسیر رودخانه بیله درق اشاره کرد.
این روستا همچنین دارای غارهای بزرگ و کوچک در دل کوهها و صخره ها هست که هرکدام از آنها دارای جاذبه های خاص است، از میان این غارها، غاری با دهانه بزرگ و عریض که از فراز تپه بیله درق نمایان می باشد، مکانی طبیعی و مناسب جهت استراحت گردشگران است.
اما علاوه بر طبیعت و مناطق منحصر در اردبیل و نیز آبگرمهای طبیعی و درمانی که در روز سیزده به در پذیرای بسیاری از شهروندان و گردشگران علاقمند است، به دلیل اعتقادات دینی و مذهبی بسیاری از امامزاده های این استان نیز پذیرای مسافران و خانواده هایی است که می خواهند آخرین تعطیلات نوروزی را در این اماکن به انجام مناجات و دعا بگذرانند.