فریدون برکشلی، رئیس مرکز بین المللی مطالعات انرژی وین در گفتگو با خبرنگار مهر درباره تحلیل بازار نفت گفت: هنگامی که اعضای اوپک تصمیم گرفتند تولید نفت خام اوپک و غیراوپک را به منظور برقراری تعادل در این بازار و همچنین کاهش ذخایر کشورهای مصرف کننده، ۱.۸ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۵ بکاهند، کشورهای محدودی این تصمیم را صحیح و مثمرثمر می‌دانستند.
وی با بیان اینکه اوپکی ها برای یک بازه زمانی پنج ساله بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ میلادی، تصمیم به کاهش تولید به منظور تعادل عرضه و تقاضا گرفتند، ادامه داد: پیش بینی می شد در نتیجه این تصمیم، بخشی از ذخایر ایالات متحده آمریکا نیز کاهش یابد؛ این در حالی است که در حال حاضر، اوپک هنوز با بیش از ۴۴ میلیون بشکه نفت اضافی، از ذخایر کشورهای توسعه یافته پیش از دستیابی به هدف خود رو به رو است.
اوپک و غیراوپک در کنار هم
برکشلی اظهار کرد: در همین حال چندین تولیدکننده نفت غیرعضو اوپک، به ویژه روسیه، تصمیم گرفتند تا به اوپک پیوسته تا سرعت و پایداری روند تراز برگشت تعادل به عرضه و تقاضا را افزایش دهند. به این ترتیب اوپک از ۲۴ کشور تولید کننده نفت برای برقراری این تعادل به بازار این فرآورده هیدروکربوری کمک گرفته است.
به گفته این کارشناس ارشد بازار بین المللی نفت، دو غول نفتی یعنی عربستان سعودی و روسیه که اکثریت نفت خام معمولی را تولید می کنند و همچنین ۲۲ تن از دیگر تولیدکنندگان نفت عضو و غیرعضو، در حال همکاری برای حفظ و ایجاد حیات جدید برای نفت خام هستند.
رئیس مرکز بین المللی مطالعات انرژی وین با اعلام اینکه در اوایل سال ۲۰۱۰، اوپک تقریبا از روسیه خواست تا از این مجمع حمایت کند، گفت: با وجود این حمایت همچنان نفت شیل به عنوان یک تهدید بزرگ برای بازار نفت متعارف به شمار می رود؛ به همین ترتیب تقریبا تمام تولیدکنندگان متعارف یک جلسه متحد علیه تشکیل داده اند
وی با تاکید بر اینکه ایالات متحده آمریکا هنوز صادرکننده اصلی نفت نیست، اظهار داشت: علت اینکه آمریکا را هنوز نمی توان در زمره صادرکنندگان نفتی جای داد این است که مصرف داخلی آن نسبتا بالا است. با این وجود، ترامپ به سمت نفت خیره شده است و به نظر می رسد بخشی از اشتیاق خود را نسبت به شعار AmericanOil First (آمریکا؛ اولین در نفت) از دست داده است.
تغییر استراتژی ها
برکشلی با بیان این موضوع که روابط سنتی استراتژیک نفت و انرژی که بین آمریکا و عربستان سعودی برای بیش از ۷۰ سال وجود داشت، اکنون به سرعت از بین می رود، ادامه داد: در عوض، یک اتحاد استراتژیک بین عربستان سعودی و روسیه شکل می گیرد و اساسا سازمان بزرگ اوپک که ترجیح می دهند آن را به عنوان «اوپک-پلاس» نام ببرند در حال تشکیل است که خوشبختانه دبیرخانه اوپک در حال کار روی پیش نویس تازه قانون اساسی این سازمان است.
بر اساس گفته های رئیس مرکز بین المللی مطالعات انرژی وین، ممکن است که اوپک به دنبال کاهش نیم میلیون بشکه در روز دیگر باشد و در نتیجه قیمت نفت برنت به بالاتر از ۷۰ دلار برای هر بشکه برسد؛ اما باید در نظر داشت که این موضوع باعث می‌شود که تولیدکنندگان نفت شیل خوشحال شوند. از سویی دیگر، نرخ ۸۰ دلاری برای هر بشکه موجب می شود تا سرمایه گذاری بیشتری در این صنعت انجام شود و تکنولوژی را بهبود ببخشد و نفت شیل بیشتری تولید کنند؛ هنوز مطمئن نیستیم که قیمت نفت شیل، قیمت پایینی دارد، اما ما مطمئن هستیم که قیمت آنها در قیمت ۸۰ دلار به ازای هر بشکه نفت است.
وی تصریح کرد: سیاست اوپک - پلاس نشان می‌دهد که تولیدکنندگان و خود اوپک بالغ شده است و می داند چگونه بخشی از بازی عرضه و تقاضا را برای حفظ قیمت مناسب برای مصرف‌کنندگان، تولیدکنندگان نفت خام و همچنین شیل اویل ها برقرار کند.
این کارشناس ارشد بازار بین المللی نفت اظهار داشت: نگاهی گذرا به جنبه ژئوپلیتیکی صنعت نفت و اتحادهای مبتنی بر استراتژی جدید، نشان می دهد که در شرایط کنونی، روسیه و عربستان سعودی در مقایسه با روابط سنتی بین عربستان سعودی و آمریکا بیشتر در رابطه با نفت و جنبه های بین المللی تجارت نفت، با یکدیگر قرابت دارند. از سوی دیگر ایران و روسیه تقریبا در نفت و گاز همراه استراتژیک هستند، اما در جنبه های مختلف دیگر در قالب رقبا باقی می مانند. این پدیده نشان می دهد که اتحادهای استراتژیک در طبیعت، مفاهیم و حتی ساختارها تغییر می کند.
برکشلی درباره جایگاه و وضعیت عراق توضیح داد: سریع ترین سرمایه گذاری در بخش بالادستی صنعت نفت عراق شکل گرفته است و تا کنون هیچ کشوری سرمایه های خارجی زیادی را از منابع متنوع مانند عراق به خود جلب نکرده است. در واقع ممکن است که اواسط تا اواخر سال ۲۰۳۰، عراق از ظرفیت عربستان سعودی فراتر رود و احتمالا ایالات متحده تمایل دارد در رابطه با مسائل مربوط به نفت و انرژی بیشتر با عراق کار کند.
یوان در برابر دلار
رئیس مرکز بین المللی مطالعات انرژی وین با بیان اینکه یکی دیگر از مسائل جدید که در حال حاضر مورد بحث و بررسی قرار گرفته، معامله فروش نفت بر اساس یوان است، افزود: در سال ۲۰۱۷، فروش نفت خام جهانی در سطح ۱۴.۴۵ تریلیون دلار بود. این رقم بالاترین میزان فروش برای یک کالای منحصر به فرد در جهان است؛ این در حالی است که در حال حاضر، اوپک-پلاس یک شریک جدید پیدا کرده و از طرفی چین رسما اعلام کرده است که از ارزش دلار در برابر یوان به جای دلار آمریکا که دارای بیش از یک قرن سابقه معاملاتی است استقبال می کند.
بر اساس گفته برکشلی، این ایده جدید نیست. در اواخر ۱۹۷۰ و اوایل سال ۱۹۸۰، اوپک دو سبد ارزی ایجاد کرد، به طوری که در یک دوره ارزش دلار در حال کاهش بود با این حال، این ایده به دلیل تقویت دلار آمریکا دوباره قابل استفاده نبود.