خبرگزاری مهر، گروه استانها- زهرا بهرامی: اهالی روستا تنها حدود هفت کیلومتر با مرکز استان فاصله دارند اما پیگیر مشکلی هستند که نه تنها در دو دهه گذشته حل نشده بلکه آلودگی های آن بیش از پیش جان روستاییان را تهدید می کند و گویی فرسنگ ها از مرکز استان فاصله دارند و مشکلات آن ها از دید مسئولان مغفول مانده است.
حدود دو دهه قبل هنگامی که مجوز کشتارگاه طیور در روستای کلاجان سادات بخش مرکزی گرگان صادر شد اهالی به حل معضل بیکاری امید داشتند اما هیچگاه فکرش را نمی کردند که روزی آلودگی های ناشی از این کشتارگاه باعث شود روستای آبا و اجدادیاشان را ترک کنند. حالا هم به گفته اهالی بومی نسل جوان در روستا نمانده اند و این بزرگ ترها هستند که رنج آلودگی ها را تحمل می کنند و دادشان به جایی نمی رسد.
چند روز گذشته انتشار عکس هایی از استخرهای خون در کلاجان سادات در هفت کیلومتری گرگان در فضای مجازی توجه بسیاری را به خود جلب کرد و مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان را که چندماهی بیشتر نیست به گلستان آمده به این روستا کشاند.
یکی از اهالی روستای کلاجان سادات به خبرنگار مهر اظهار کرد: هرچند مدیرکل محیط زیست پس از انتشار این عکس ها که در فضای مجازی بازتاب خوبی داشت، به کلاجان آمد اما این مشکل تازه ایجاد نشده است.
خون آبه ها به زمین های کشاورزی هدایت می شوند
سیدمحسن میرموسوی با بیان این که سال هاست دو استخر در فاصله ۵۰ متری از تنها مدرسه و زمین فوتبال روستا پر از خون آبه های کشتارگاه است، گفت: دو استخر نسبتا بزرگ (۴۰*۷۰ و ۲۰*۵۰ مترمربعی) توسط مالک در فاصله حدود ۳۰۰ متری این کشتارگاه حفر شده و خون آبه ها به وسیله لوله هایی که در زیر زمین حفر شده به این استخرها هدایت می شود.
وی با بیان این که در سال های اخیر با اعتراض و شکایت راه به جایی نبردیم و مسئولان فقط وعده دادند، افزود: هشت سال قبل سیدعلی طاهری نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی از خرید و نصب دستگاه ۲۰۰ میلیونی توسط مالک کشتارگاه خبر داد و وعده کرد به زودی مشکل اهالی رفع می شود اما از آن وعده هشت سال گذشته و اوضاع بدتر شد اما بهتر نشده است.
وی با بیان این که استخرها دو خروجی دارند و خون آبه آن ها در مقاطعی به سمت زمین های کشاورزی هدایت می شوند، ادامه داد: پس از انتشار عکس در فضای مجازی از این استخرهای خون و قبل از بازدید مدیرکل محیط زیست استخرها آک پاشی شده اند و در حالی که پیش از این خبری از آهک پاشی نبود.
میرموسوی با بیان این که جوان ترها با این شرایط روستا را ترک کرده اند، تصریح کرد: به دلیل آلودگی های این کشتارگاه و وجود دو مرغداری بزرگ درست چسبیده به خانه های مسکونی، اهالی روستا تقریبا ۶ ماهه اول سال را زندگی نمی کنند بلکه عذاب می کشند.
پرونده قضایی تشکیل شد اما پیگیری ها بی ثمر بود
دهیار روستای کلاجان سادات هم مانند اهالی معتقد است وجود استخر خون در فاصله ۵۰ متری روستا اتفاق تازه ای نیست و مسئولان محیط زیست به تازگی از آن بازدید کرده اند.
سیدمیلاد میرموسوی به خبرنگار مهر اظهار کرد: پنج سال است این استخرها همین شرایط را دارند و موضوع را به دستگاه قضا کشاندیم و پرونده قضایی تشکیل شد اما پیگیری های ما بی ثمر بود.
وقتی فاضلاب و خون آبه های کشتارگاه با بار میکروبی بالا در دو استخر خاکی تخلیه می شود فقط از آن می توان به عنوان فاجعه زیست محیطی نام برد و باید محیط زیست شاکی اصلی آن باشدوی با تاکید بر این که اتفاق جدیدی رخ نداده و این کشتارگاه ۲۰ سال است که به فعالیت خود در این روستا ادامه می دهد، گفت: استخرهایی که خون آبه های کشتارگاه استاندارد نیستند و بعد از خاکبرداری خون آبه ها به آن هدایت می شوند.
وی با بیان این که دهیاران روستا در سال های گذشته بارها با دستگاه های متولی مکاتبه کرده اند و اسناد و مستندات آن موجود است، اضافه کرد: در تمام این سال ها پیگیری ها و مکاتبات راه به جایی نبرد و مسئولان پاسخگو نبودند و حالا عمق فاجعه این جاست که در سال های اخیر زمین های اطراف این استخرها و باغات با خون آبه کشتارگاه طیور آبیاری می شوند.
دهیار روستای کلاجان سادات با یادآوری این که شبی ۲۰ تا ۳۰ خاور مرغ در این کشتارگاه، کشتار می شوند، بیان کرد: این قصه تکراری هر سال است که از مهر یا آبان خون آبه های کشتارگاه به این استخرها هدایت می شود و تا فصل تابستان که این آب در کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد وضعیت همین گونه است.
وی خاطرنشان کرد: بوی تعفن این خون آبه ها و مرغداری های موجود در روستا باعث شد مهرماه سال گذشته یکبار دیگر دهیاران و اعضای شورای چهار روستای نودیجه، کفشگیری، کلاجان سادات و کلاجان قاجار یکبار دیگر به محیط زیست شکایت کنیم و پرونده قضایی برای این کشتارگاه تشکیل دهیم اما تا این لحظه شرایط تغییر نکرده است.
آب استخرها در مسیر قنات قدیمی رها می شوند
موضوع شکایت به محیط زیست گلستان را از دهیار روستای کفشگیری جویا شدیم و حمید کابلی به خبرنگار مهر اظهار کرد: مشکل این کشتارگاه طیور مشکل امروز و دیروز و یک سال و دو سال نیست و تقریبا تمام مسئولان از آن خبر دارند.
وی بیان کرد: مستندات زیادی داریک که در سال های گذشته از این کشتارگاه به امور آب، محیط زیست، بهداشت و ... شکایت کرده ایم اما تلاش ها بی فایده و آب در هاون کوبیدن بود.
وی با یادآوری این که تا چند سال قبل در شعاع ۱۰ کیلومتری کشتارگاه در ساعات ۳ عصر تا ۳ نیمه شب که کشتارگاه فعال بود، بوی ضخمت حاصل از سوزاندن ضایعات غیر قابل تحمل بود، اضافه کرد: ظاهرا این مشکل با نصب دستگاه بو سوز حل شده اما مشکل خون آبه ها همچنان به قوت خود باقی است.
دهیار روستای کفشگیری ادامه داد: تا چند سال قبل خون آبه ها در مسیر کانال آبی که از شصت کلاته شروع شده و تا نودیجه ادامه داشت هدایت می شد و اما چند سالی است با ایجاد استخر خون آبه ها به زمین های کشاورزی هدایت می شود.
وی با بیان این که زمین های کشاورزی اهالی کفشگیری در کنار این استخرها قرار دارد، تصریح کرد: قنات قدیمی در مسیر هدایت خون آبه های کشتارگاه به زمین های کشاورزی قرار دارد و متاسفانه این خون آبه ها نه تنها آب های سطحی و زیرزمینی ما را آلوده می کند بلکه با آبیاری زمین های کشاورزی میکروب به چرخه غذایی اهالی وارد می شود.
محیط زیست باید شاکی اصلی باشد
در حالی که اهالی از پیگیری های مکرر و شکایت های بی ثمر به محیط زیست گلستان و سایر دستگاه های متولی نالان هستند یک کارشناس بهداشت محیط به خبرنگار مهر اظهار کرد: استخرهای تصفیه باید به صورت مهندسی و اصولی ساخته شده و از روش لاگون بی هوازی و سپس هوازی استفاده شوند.
زهرا زنگانه با تاکید بر این که فاصله لاگون بی هوازی از منطقه مسکونی باید حداقل ۵۰۰ متر بوده و خروجی از این لاگون ها باید مطابق استاندارد باشد، بیان کرد: وقتی فاضلاب و خون آبه های کشتارگاه با بار میکروبی بالا در دو استخر خاکی تخلیه می شود فقط از آن می توان به عنوان فاجعه زیست محیطی نام برد و باید محیط زیست شاکی اصلی آن باشد.
این کشتارگاه طیور موظف است ظرف مدت دو هفته مشکل بو را حل کرده و تا دو ماه آینده تصفیه فاضلابش به نحوی اصلاح و بازسازی شود که دیگر خروجی در محدوده روستا نداشته باشدوی متذکر شد: بار میکروبی این خون آبه ها خیلی راحت به آب های سطحی و زیرزمینی منطقه نفوذ کرده و باعث آلودگی زیست محیطی می شوند.
این دانشجوی کارشناسی ارشد بهداشت محیط در آلودگی ها ادامه داد: استخرهای تخلیه خون آبه های این کشتارگاه حتی اگر مطابق استانداردها ساخته شده باشد هم باید از مناطق مسکونی حداقل ۵۰۰ متر فاصله داشته باشند و با این شرایط باید جمع آوری شوند.
وی تاکید کرد: اگر این استخرها به عنوان تصفیه خانه مورد استفاده قرار می گیرند باید مدیریت صحیح آن به روش بی هوازی و هوازی و حتی خروجی تصفیه خانه مداوم مورد بررسی قرار گیرد تا با استانداردهای مشخص شده تطابق داشته باشد تا بتوان از آن در کشاورزی استفاده کرد.
آلودگی فاضلاب کشتارگاه طیور ۴۰۰ برابر فاضلاب انسانی است
وی از تخلیه خون آبه های کشتارگاه طیور در استخر به عنوان فاجعه زیست محیطی نام برد و بیان کرد: مطابق بررسی های علمی انجام شده یک لیتر فاضلاب کشتارگاه طیور ۴۰۰ برابر فاضلاب انسانی دارای آلودگی است و اگر محصولات کشاورزی با آن آبیاری شوند قطعا آلودگی وارد زنجیره غذایی شده و بیماری ایجاد می کند.
زنگانه با بیان این که بیماری های گوارشی و اسهال ساده ترین بیماری های ناشی از آلودگی های منتقل شده به زنجیره غذایی است، گفت: وقتی ما از استخرهای تصفیه صحبت می کنیم منظور برکه های تثبیت، لاگون هوازی و یا لاگون بی هوازی است اما دپوی خون آبه گاز متان تولید می کند و نه تنها بر آب های سطحی و زیر زمینی بلکه بر پوشش گیاهی منطقه هم تاثیر می گذارد.
در حالی که این کارشناس حوزه بهداشت محیط بر فاجعه زیست محیطی تخلیه خون آب به استخر تاکید دارد و معتقد است شاکی اصلی این موضوع باید محیط زیست باشد، مدیرکل محیط زیست استان اعتقاد دارد شرایط این کشتارگاه رو به بهبود است و در مرحله بازسازی تصفیه خانه قرار دارد.
امیر عبدوس با بیان این که در دور تا دور روستای کلاجان سادات مجوز مرغداری و کشتارگاه صادر شده است، به خبرنگار مهر اظهار کرد: نحوه استنقرار این نوع فعالیت ها با موقعیت این روستا اوضاع خوبی ندارد و آن چه را که ما وارث آن هستیم باید مدیریت کنیم تا کمترین مزاحمت را برای روستاییان داشته باشد.
تا دو ماه دیگر نباید خروجی در محدوده روستا داشته باشد
مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان با بیان این که روز جمعه گذشته از استخرهای این کشتارگاه در روستا بازدید داشته ام، گفت: این کشتارگاه طیور موظف است ظرف مدت دو هفته مشکل بو را حل کرده و تا دو ماه آینده تصفیه فاضلابش به نحوی اصلاح و بازسازی شود که دیگر خروجی در محدوده روستا نداشته باشد.
وی افزود: منتهی این موضوع (نداشتن خروجی به محدوده روستا) موکول به این است که یک مسیر انتقال فاضلاب تصفیه شده به منطقه دیگر که روشن آباد تعیین شده، داشته باشیم.
عبدوس با بیان این که اقدامات اصلاحی این کشتارگاه از ۶ ماه قبل که من وارد استان شده ام، آغاز شده، ادامه داد: با شکایت یکی از هتل های گلستان و پیگیری که انجام دادیم بخش زیادی از مشکلات به ویژه در بو و واحد پخت ضایعات و همچنین بوی فاضلاب مرتفع شده است و شرایطی که الان هست با ۶ ماه قبل قابل مقایسه نیست.
وی با بیان این که در ۶ ماه اخیر تخلیه خون آبه اتفاق نیفتاده و آن هم به این دلیل بود که ما واحد را مجبور کردیم تصفیه خانه را به استاندارد برساند، اضافه کرد: این کشتارگاه در روزهای اخیر در حال بازسازی حوضچه ها بوده و نتوانسته مدیریت کند و مجبور به تخلیه فاضلاب خام به استخرها شده است ضمن این که این استخرها متعلق به خود کشتارگاه است و کاربری آن برای فاضلاب است.
عبدوس با بیان این که این اراضی توسط مالک کشتارگاه خریداری شده تا برای چنین مواقعی که فاضلاب قابل کنترلی نداشت بتواند فاضلاب را به این استخرها هدایت کند، تصریح کرد: تاکنون فاضلاب تصفیه شده وارد این استخرها می شده و اهالی بومی از آب آن برای کشاورزی استفاده می کرده اند.
وی با بیان این که اقدامات انجام شده در ۶ ماهه گذشته در جهت بهبود و اصلاح اوضاع بوده، تاکید کرد: در مدت کوتاهی این مسئله حل می شود.
مدیرحل حفاظت محیط زیست گلستان با بیان این که کشتارگاه های طیور در لیست واحدهای آلاینده قرار دارند، خاطرنشان کرد: هیچ کدام از کشتارگاه های موجود در استان موقعیتی مانند این کشتارگاه طیور در روستای کلاجان سادات ندارند که کنار روستا باشند و برای اهالی مزاحمت داشته و حساسیت آب های سطحی و زیرزمینی به این شکل داشته باشند.
وی متذکر شد: هم اکنون در حال نظارت و پایش کشتارگاه های استان هستیم و اگر آلاینده باشند به سازمان مالیاتی معرفی شده و باید برای سال آینده یک درص از فروششان را به عنوان عوارش آلایندگی بپردازند.
هرچند عبدوس برخلاف اهالی بومی معتقد است در ۶ ماهه گذشته فاضلاب خام کشتارگاه طیور به این استخرها هدایت نشده اما کارشناسان محیط تاکید دارند حتی در صورت استاندارد بودن این استخرها باید مطابق قوانین موجود با مناطق مسکونی حدود ۵۰۰ متر فاصله داشته باشند که این مورد هم در از دید مسئولان، متولیان و صادر کنندگان مجوزهای لازم مغفول مانده و یا این که به نظر می رسد در سایه سکوت دستگاه متولی به بهانه اشتغالزایی در استان، فاجعه زیست محیطی رقم می خورد.