به گزارش خبرنگار مهر، نشست تخصصی با موضوع «تحول در تجارت کتاب از طریق کتابفروشی‌ها و تجارت الکترونیک کتاب» توسط نمایشگاه کتاب فرانکفورت و با همکاری اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با حضور «مارکوس فلس» مدیر ارشد دومین شرکت بزرگ توزیع کننده کتاب در آلمان موسوم به کاک نف (KNV) در محل سرای اهل قلم نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران پیش از ظهر امروز شنبه ۱۵ اردیبهشت برگزار شد.
در ابتدای این نشست که دبیری آن را محمود آموزگار رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران بر عهده داشت با اشاره به غلبه توزیع کتاب به روش سنتی در ایران و همچنین تمرکز تعداد زیادی از ناشران در تهران و لاجرم نبود سیستمی‌کارآمد برای رساندن کتاب به دست مشتری، استفاده از تجربه‌های موفق در کشورهایی مانند آلمان را هدف اصلی برگزاری این نشست برای کاربران اصلی آن یعنی ناشران و کتابفروشان کشورمان عنوان کرد.
در ادامه مارکوس فلس ضمن معرفی شرکت توزیع کننده کتاب کاک نف گفت: KNV کار توزیع بیش از ۶۰۰ هزار جلد کتاب را در اروپا بر عهده دارد و برای این منظور با بیش از ۴۳۰۰ بنگاه کتابفروشی همکاری می‌کند.
وی سپس با اشاره به تفاوت‌های ایجاد شده در حوزه فروش کتاب نسبت به گذشته گفت: اگر در گذشته یک کتابفروشی ۲۰۰ متری بزرگ محسوب می‌شد امروزه علاقه مندان به کتاب به کتاب فروشی‌های سه و چهار هزار متر سر می‌زنند و در آنجا امکان ورق زدن حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار عنوان کتاب برای آنها فراهم است.
فلس با اعلام اینکه امروزه حدود ۳۰ درصد اجناسی که در کتابفروشی‌های بزرگ جهان فروخته می‌شود لزوما کتاب نیست و اقلامی‌مانند سررسید، تقویم و کارت پستال را شامل می‌شود گفت: امروز فقط کتابفروشی و محل عرضه کتاب‌ها تغییر نکرده بلکه خود کتابفروش و رفتار فروشندگی او هم تغییر کرده، او سعی می‌کند نقش یک مشاور آگاه را در کنار مشتری هم ایفا کند.
به گفته مدیر دومین شرکت بزرگ توزیع کننده کتاب در آلمان، KNV با بیش از ۵۵ هزار کارمند کار توزیع کتاب را برای دو شهر بزرگ آلمان یعنی اشتوتگارت و کلن انجام می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه در سال ۱۹۹۸ تعداد ۴ هزار و ۸۰۰ کتابفروشی در اتحادیه ناشران و کتابفروشان آلمان ساماندهی شده بودند گفت: این آمار در سال ۲۰۱۵ به حدود سه هزار کتابفروشی کاهش پیدا کرده است. همچنین در سال ۱۹۹۵ تاکنون شبکه کتابفروشی‌ها در آلمان به میزان ۴۰ درصد کوچکتر شده است.
فلس افزایش اجاره بها برای ایجاد کتابفروشی‌ها از جمله دلایل کاهش تعداد آنها در کشورش ذکر کرد و یادآور شد: تعداد خریداران کتاب در آلمان در چهار سال گذشته حدود ۶ میلیون نفر کاهش یافته است و به ۳۰ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر رسیده است.
این مدیر ارشد دومین شرکت بزرگ توزیع کننده کتاب در آلمان موج روزافزون گرایش جوانان به کنار گذاشتن مطالعه کتاب‌های کاغذی و روی آوری آنها به مطالعه در فضای مجازی و اینترنت را از دلایل این موضوع دانست و یادآور شد: در سالهای اخیر حرکت به سوی کتاب‌های الکترونیک رشد فزاینده ای داشته اما نمی‌توان گفت که کتاب‌های سنتی جایگاه خودشان را از دست داده اند.
وی با اشاره به تجربه آمازون در مورد فروش آنلاین کتاب‌ها گفت: تجارت الکترونیک کتاب ۲۰ سال پیش با کتاب و لوح فشرده شروع شد و از عومل موفقیت آن می‌توان به مشتری مداری، تنوع کالایی، عرضه فرآورده‌های دیجیتال، کتاب‌های جیبی و کتاب‌های دست دوم اشاره کرد.
فلس با اشاره به اینکه از هر ۱۰ آلمانی که از اینترنت خرید می‌کنند، ۸ نفر مشتری آمازون هستند، گفت: تعداد و تواتر سفارش از آمازون به این گونه است که ۹ درصد چند بار در هفته، ۶۱ درصد چند بار در ماه و ۲۶ درصد چندبار در سال انجام می‌شود.
وی این موضوع را که آمازون ۴۰ درصد درآمد خود را از حق عضویت مشتری‌هایش کسب می‌کند، نشان دهنده موفقیت آمازون در جلب اعتماد مشتریانش دانست و یادآور شد: در کشوری مانند آمریکا ۷۰ درصد فروش کتاب آنلاین و تنها ۳۰ درصد از طریق کتابفروشی‌ها انجام می‌شود.
این مدیر ارشد دومین شرکت بزرگ توزیع‌کننده کتاب در آلمان رمز موفقیت یک کتابفروشی را در دنیای امروز عرضه کتاب مناسب برای مشتری مناسب و به میزان مناسب عنوان کرد و گفت: یک کتابفروشی باید هم مشتری خود را خوب بشناسد و بداند او مایل به دریافت چه کتابی است و هم تعداد کتاب‌های مورد نیاز مشتریانش را حدس بزند.
وی ضمن اشاره به خطراتی که بازار کتاب‌های کاغذی را تهدید می‌کند یادآور شد: از زمانی که کتابفروشی‌ها متوجه شدند مطالعه سنتی در میان مشتریان شان کاهش یافته و به سمت مطالعه اینترنتی سوق پیدا کرده، تلاش کردند که جذابیت مطالعه سنتی را به طرق مختلف یادآور شوند. ما هم از این قاعده مستثنی نبوده ایم. به عنوان مثال ما برای انجام کارهای تبلیغاتی با این موضوع دو میلیون یورو طی برنامه ای با عنوان «حالا برو سمت کتاب» هزینه کرده ایم تا علاقه مندان کتاب را به مطالعه کتاب آشنا کنیم.
وی با اشاره به اینکه ۲۰ درصد کتاب آلمان در اختیار کتاب الکترونیکی است، پیش بینی کرد که این رقم در سالهای آینده چندان پیشرفتی نکند چرا که اساساً مردم آلمان با کتاب‌های کاغذی احساس نزدیکی بیشتری دارند.
مدیر ارشد دومین شرکت بزرگ توزیع کننده کتاب در آلمان در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه در کشوری مانند ایران تعداد ناشران بیش از سه برابر کتابفروشی‌ها ست و معضل نبود ویترین کتاب روبرو هستیم، آیا شما هم در آلمان با چنین چالشی مواجه هستید و برای حل آن چه باید کرد؟ گفت: ما در آلمان ۴ هزار و ۳۰۰ بنگاه انتشاراتی داریم که ۸۰ درصد درآمد کل آنها فقط توسط صد بنگاه انتشاراتی به دست می‌آید؛ سایر بنگاه‌های انتشاراتی، بنگاه‌های کوچکتری هستند و عمدتاً از سر علاقه به این حوزه آمده اند و بعضی از آنها هم کمتر از هزار یورو درآمد دارند.
وی افزود: ما نیز در آلمان حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ واحد کتابفروشی داریم و این یعنی اینکه تعداد آنها بسیار کمتر از مقداری است که باید باشد و از این حیث شاید با کشور شما (ایران) قابل مقایسه باشد. البته با وضعیتی که در حوزه نشر و فروش کتاب ا یجاد شده است پیش بینی می‌کنیم در آینده ای نزدیک شاهد شکل گیری کارتل‌ها و اجماع‌هایی از ناشران و کاهش تعداد کلی آنها باشیم.