خبرگزاری مهر، گروه استانها- اعظم محبی: پل‌های هوایی به منظور تأمین امنیت جان عابران پیاده سال‌هاست در بسیاری از شهرها به اشکال گوناگون ساخته شده است.
این پل‌ها که اکنون جز لاینفک جوامع شهری شده باید از سلسله اصول و مقررات پیروی کند تا علاوه بر تناسب داشتن با سیمای شهری، کارآمد و قابل استفاده باشد.
اما به نظر می‌رسد که برخی از پل‌های عابر پیاده در گرگان نتوانسته کارایی لازم را داشته باشد. از جمله پل‌های هوایی میدان شهرداری که با یک نگاه چند ثانیه‌ای به آن می‌توان شاهد عبور خیل عظیم جمعیت از زیر آن بود.
پل‌های عابر پیاده شهرداری
میدان شهرداری گرگان که محل تجمعات و راهپیمایی‌ها، سخنرانی‌ها و جشن‌ها و عزاداری‌های مردم بوده و عمری بیش از هشتاد سال دارد علاوه بر ارزش‌های میراثی ملی، بخشی از هویت و خاطرات مشترک مردم گرگان بوده اما اکنون در حصاری از نرده و فلز قرار گرفته است.
انتظار این بود که پل‌های متفاوت‌تری که کمتر به سیمای شهری ضربه وارد کند استفاده می‌شد اما این اتفاق نیفتاد، این تجربه باید سبب شود تا مسئولان شهرداری گرگان در طراحی و جانمایی پل‌ها بعدی دقت بیشتری کنند.
۵ پل عابر در دست طراحی
طبق گفته مهران کاظم نژاد، رئیس کمیسیون توسعه، عمران و حمل و نقل شهری و معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر گرگان، ۱۱ پل اجرا شده، سه پل در حال اجرا (شهرک شهریار- بهارستان، میناگل و روبروی دادسرای جدید در جاده آق‌قلا) و پنج پل در دست طراحی در گرگان وجود دارد که از ۱۴ پل اجرا شده چهار پل مکانیزه هستند.
صحبت با شهروندان و پرسیدن نظرات آن‌ها نشان می‌دهد که برخی از این پل‌های عابر سطح شهر کم تردد و در انتظار عابر پیاده هستند. نمونه پل کم تردد، پل شهرک شهریار- بهارستان است که مردم دلیل عدم استفاده از آن را ترس عنوان می‌کنند.
«زانوهایم درد می‌کند و دکتر بالا رفتن از پله را برایم ممنوع کرده، اگر شهرداری به جای پله برای پل‌های هوایی، از پله برقی یا آسانسور استفاده کند من و امثال من و یا افراد مسن راحت‌تر از خیابان عبور خواهند کرد»، این حرف را زنی می‌گوید که عرق صورتش را پوشانده و سنگینی زنبیل خریدش در صورت وی نمایان است.
پل هوایی شهریار بسیار وحشتناک است
وی که ساکن شهرک شهریار است در خصوص پل جدید نصب شده به خبرنگار مهر گفت: این پل بسیار وحشتناک است، یک بار از آن عبور کردم، بسیار ترسناک بود و هر لحظه احساس می‌کردم به پایین سقوط می‌کنم.
یکی دیگر از ساکنان شهرک، به خبرنگار مهر گفت: من از پل قدیمی عبور می‌کنم زیرا تعداد و فاصله پله‌های پل جدید زیاد است.
وی با بیان این‌که هنگام عبور از پل سرگیجه می‌گیریم، اضافه کرد: با این پل راه من طولانی‌تر شده زیرا اگر من بخواهم به سمت جرجان بروم مجبور هستم از عرض خیابان عبور کنم تا سوار تاکسی سوار شوم ولی اگر از پل هوایی قبلی عبور کنم نیاز به رد شدن از عرض خیابان نیست.
تقدم به عابر پیاده
تحقیقات نشان داده که عابر پیاده همواره نزدیک‌ترین راه را انتخاب می‌کند و استفاده از پل عابر پیاده باید این اطمینان را به وی بدهد که مسیر او دور نمی‌شود. نپوشاندن پل‌ها با تبلیغات محیطی، مکانیزه کردن آن‌ها مخصوصاً در جای پرتردد و جانمایی درست آن‌ها از جمله مواردی است که اگر رعایت نشود، هدر دادن سرمایه خواهد بود.
همان‌قدر که به سواره تقدم می‌دهیم تا با سرعت بیشتری حرکت کند، اگر یک‌دهم آن به عابر پیاده اختصاص می‌یافت و به فکر سهولت رفت و آمد او بودیم شاید این همه پل لزومی نداشتبه این منظور با مرتضی بالویی، کارشناس ارشد مهندسی ترافیک گفتگو کردیم، وی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: چرا باید به سمتی برویم که مجبور شویم در جاهای مختلف شهر پل نصب کنیم و عابر را مجبور به استفاده از آن کنیم.
وی توضیح داد: همان‌قدر که به سواره تقدم می‌دهیم تا با سرعت بیشتری حرکت کند، اگر یک‌دهم آن به عابر پیاده اختصاص می‌یافت و به فکر سهولت رفت و آمد او بودیم شاید این همه پل لزومی نداشت.
امنیت بانوان در هنگام عبور تضمین شود
بالویی توضیح داد: نکته بعدی مختص بانوان است، باید امنیت آن‌ها هنگام عبور تضمین و در معرض دید باشند اما وقتی ما پل‌ها را با تبلیغات محیطی می‌پوشانیم احساس عدم امنیت مخصوصاً در هنگام شب پیش می‌آید.
وی اظهار کرد: عابر به سه آیتم آسایش، آرامش و زمان برای عبور عرضی اهمیت می‌دهد، چقدر می‌توانیم برای وی آرامش به وجود بیاوریم، چقدر می‌توانیم به وی آسایش دهیم و چقدر می‌توانیم زمانش را تسریع کنیم؟
بالویی گفت: مالکان اصلی شهر مردم هستند و قسمت زیادی از روابط اجتماعی که می‌تواند بین شهروندان اتفاق بیفتد ماحصل پیاده‌روی است. چرا باید به سمتی برویم که به جای اولویت دادن به عابر پیاده مسائلی را به وی تحمیل کنیم. می‌توان با کاهش جریان ترافیک، آرام‌سازی ترافیک به وجود آورد تا عابر احساس امنیت کند.
وی افزود: اگر قرار است ما همه چیز را به سمت ماشینی شدن ببریم هیچ کس از خیابان عبور نمی‌کند و کم‌کم خود این امر سبب ایجاد مشکلات می‌شود.
عابر پیاده برای سوارشدن تاکسی مجبور به عبور از کندراه می‌شود
این کارشناس ارشد مهندسی ترافیک در خصوص پل شهریار اذعان کرد: چند آیتم در مورد این پل مطرح است، نخست انحراف مسیری که برای عمده کسانی که از آن استفاده می‌کنند، وجود دارد.
بالویی ادامه داد: نکته بعدی این است که عملاً خیلی از تاکسی‌ها از خطوط اصلی عبور می‌کنند در نتیجه عابر مجبور است کندراه را طی کند تا به ورودی پل دسترسی داشته باشد.
وی گفت: در این موقعیت عابر با چهار خط کندرو روبروست که دو خط از آن مسیر ورودی و خروجی ماشین به دوربرگردان غیر هم سطح است و این وضعیت باعث می‌شود تا عابر پیاده تصمیم بگیرد از خیابان اصلی عبور کند.
پل هوایی شهریار عقب‌نشینی ندارد
بالویی با بیان این‌که در محل ورودی پل هم شاهد عقب‌نشینی نیستیم تا ماشین بتواند در آنجا پهلو گیرد، افزود: پل نرده کوتاهی دارد و ممکن است برای نوجوانان کنجکاو و ماجراجو ما خطر ایجاد کند.
وی بیان کرد: باید دید این پل در درازمدت توان بارگذاری تبلیغات محیطی را دارد یا خیر؟
ایجاد یک پلکان جدید در محل پیاده شدن مسافران
بالویی گفت: اگر بخواهیم دسترسی بهتری به تاکسی انجام شود می‌توان یک پلکان و راه پله برای آن در نظر گرفت زیرا بخش اعظمی از عابران، افرادی هستند که از تاکسی پیاده می‌شوند.
وی با بیان این‌که جاهایی باید پل ساخت که در عابر این ذهنیت به وجود بیاید که من آسان‌تر و سریع‌تر می‌توانم به سمت دیگر بروم، اضافه کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که عابر پیاده اگر احساس کند با عبور از پل با افزایش بازه زمانی روبرو می‌شود از خیابان عبور می‌کند.
بالویی اظهار کرد: فردی که از تاکسی پیاده می‌شود مجبور به عبور از چند خط ماشین‌رو است و این مشکل با مکانیزه کردن هم قابل حل شدن نیست.
انحراف مسیر
وی با بیان این‌که من منکر تأثیر مکانیزه کردن نیستم، افزود: همه چیز مکانیزه کردن نیست، در میدان شهرداری شاهد مجهز بودن پل‌ها به پله برقی هستیم اما آیا ۱۰۰ درصد عابران از آن عبور می‌کنند؟
همه این نکات در عابر پیاده اثرگذار است زیرا او به همه جهات دقت نظر دارد که شاید مسئولان شهری به یک درصد آن هم توجه نکنندبالویی تصریح کرد: یکی از اشکالاتی که به پل عابر میدان شهرداری می‌توان گرفت جهت پلکان است زیرا انحراف مسیر برای دسترسی به آن، سبب افزایش طول عابر پیاده می‌شود.
وی اذعان کرد: همه این نکات در عابر پیاده اثرگذار است زیرا او به همه جهات دقت نظر دارد که شاید مسئولان شهری به یک درصد آن هم توجه نکنند.
تاکسی حق پیاده و سوار کردن مسافر در بزرگراه را ندارد
برای رسیدن به ابهامات در خصوص این پل با مسئول عمران شهرداری گرگان گفتگو کردیم، مرتضی فاضلی عارف به خبرنگار مهر گفت: عرض باند کمربندی ۱۰۰ و طول پل ۹۴ متر است.
وی افزود: پل در نبش شهرک شهریار و از سمت دیگر در پیاده‌رو بهارستان نصب شده و ما نمی‌توانستیم آن را در جای دیگری بزنیم زیرا فقط زدن پل مهم نیست بلکه باید مسائل دیگری از جمله این‌که آیا این پیاده‌رو امکان نصب پل را دارد یا خیر، لحاظ شود.
فاضلی عارف در خصوص پلکان جدید در محل توقف تاکسی‌ها گفت: می‌توانستیم یک راه پله بزنیم اما وقتی قصد ما ایجاد بزرگراه است تاکسی حق پیاده و سوار کردن مسافر را ندارد.
وی افزود: رانندگان تاکسی‌ها باید مجاب شوند که از مسیر کندراه برای سوار و پیاده کردن مسافران استفاده کنند، ما کندراه تعریف کردیم که مردم ایمن باشد. هدف این بود وگرنه گذاشتن راه پله کار مشکلی نبود.
ویژگی‌های پل شهریار
فاضلی عارف با اشاره به این‌که ارتفاع نرده‌های پل ۹۵ سانتی‌متر و عرض آن دو متر و ۴۰ سانتی‌متر است، تصریح کرد: این پل همچنین پنج متر و ۷۰ سانتی‌متر ارتفاع دارد.
وی با بیان این‌که اکنون یک نرده در دو طرف آن وجود دارد و این امر احساس ترس را به عابر القا می‌کند، افزود: هنوز قرارداد تابلوهای تبلیغاتی در دو طرف آن اتفاق نیفتاده ولی وقتی کناره‌ها پوشانده شود و جاده دیده نشود مشکل ترس حل خواهد شد.
پل‌ها مکانیزه می‌شوند
فاضلی عارف از احداث پل هوایی در شهرک‌های خط کمربندی خبر داد و گفت: تمام این پل‌ها مکانیزه و به آسانسور مجهز خواهد شد ولی در این چند ماه به خاطر نوسانات قیمت نصب آسانسور پل شهریار عقب افتاده است.
اختیار با خود فرد است که بالای پل برود یا خیر، جان افراد برای ما مهم است و اگر یک نفر را هم نجات دهیم این پل ارزش گذاشتن را داردوی افزود: مشاهدات نشان داده که پله برقی جوابگوی نیاز مردم گرگان نیست زیرا مردم از پله برقی می‌ترسند.
فاضلی عارف در خصوص پل‌های هوایی میدان شهرداری گفت: اختیار با خود فرد است که بالای پل برود یا خیر، جان افراد برای ما مهم است و اگر یک نفر را هم نجات دهیم این پل ارزش گذاشتن را دارد.
مطالعه، شناسایی و نیازسنجی برای ساخت پل هوایی در هر یک از نقاط شهر یکی از موارد مهمی است که به مقدار زیادی از هدر رفتن بودجه جلوگیری می‌کند.
مکانیزه نبودن پل هوایی و مکان‌یابی ناصحیح سبب می‌شود که عابران از پل‌ها استفاده نکنند، گرچه بخشی از این رفتارها مربوط به عدم فرهنگ‌سازی است، اما یک مدیر شهری با علم به وجود همین فرهنگ‌ها باید مسائل را شناسایی و راه حل‌ها را برنامه‌ریزی و اجرا کند.