نگاه روایات به عید فطر به گونه ای است که گویی این روز روز پاداش ها و شب عید فطر شب جوایز است.

خبرگزاری مهر، گروه دین اندیشه_حجت‌الاسلام علی‌رضا بشیری:  در اسلام ناب محمدی صلی الله علیه  و آله چند روز است که با نام عید نامگذاری شده است. عید غدیر؛ عید قربان و عید فطر. البته عید نوروز نیز توسط امیرالمومنین علیه السلام تایید شده که ان شاء الله بعدا مفصل به آن خواهیم پرداخت. اما عید فطر از جمله روزهایی است که پیامبر ختمی مرتبت صلی الله علیه و آله و سلم و سایر معصومین علیهم السلام بارها و بارها به تواتر در باب عظمت و بزرگی آن سخن گفته اند و بر بزرگداشت و غنیمت شمردن آن تاکید نموده اند.

از منظر زمانی روز اول شوال که پس از آخرین روز ماه مبارک رمضان است به عنوان عید فطر نامگذاری شده و مسلمانان جهان در هر نقطه دنیا و با هر مذهب و مسلکی این روز را جشن گرفته و گرامی می‌دارند و حتی در میان بعضی از قومیت ها در این روز به دیدار یکدیگر می روند و فرارسیدن عید سعید فطر را به یکدیگر تبریک و تهنیت می گویند و اهالی خانه نیز از چند روز در مراسمی که بسیار به خانه تکانی عید نوروز ما شباهت دارد خانه را آب و جارو نموده و برای میزبانی از مهمانان مهیا می نمایند.

برای مثال در میان قوم ترکمن خودمان از دو روز مانده به اتمام ماه رمضان که آنرا کر می نامند زنان خانواده به همراه دختران با هیجانی فراوان به نظافت خانه مشغول می شوند و به استقبال عید فطر می روند؛ جالب اینکه در روز قبل از عید سعید فطر که این روز را قوقن می نامند نانی محلی به نام چاقانی را آماده می کنند و در روز عید فطر آن را به رسم همسایه نوازی بین همسایگان پخش نموده و اینگونه این عید سعید را بزرگ می دارند.

مالایی ها که بیشتر آنها در مالزی هستند نیز از شب بیست و هفتم ماه رمضان با آذین بندی و چراغانی درب منازل و خیابان ها به استقبال عید فطر می روند و در روز عید فطر نیز لباسهای نو و محلی خود را می پوشند و پس از شرکت در نماز عید فطر و زیارت اهل قبور به دیدار یکدیگر رفته و عید فطر را بهم تبریک می گویند. به طور کلی عید فطر در میان بسیاری از ملل مسلمان به عید ملی تبدیل شده و فرهنگ و آداب و رسوم خاصی را در باب بزرگداشت آن اجرا می کنند.

عید سعید فطر در بیشتر کشورهای اسلامی با تعطیلات رسمی همراه است و همانگونه که می دانید در ابتدای صبح روز عید فطر نماز عید فطر خوانده می شود. در این روز به جهت بهتر برآورده نمودن اهداف اسلام از معرفی چنین روزی روزه داری حرام شمرده شده است و هر مسلمان روزه داری که بالغ و عاقل بوده و فقیر نباشد می بایست در شب قبل از عید فطر مبلغی معین تحت عنوان زکات فطره را به امام عصر خود و در زمان غیبت امام به فقیه جامع الشرایط پرداخت نماید.

اعمال خاصی نیز از سوی معصومین علیه السلام در شب قبل و روز عید فطر سفارش شده است که از جمله آنها غسل در هنگام غروب آفتاب و زیارت امام حسین علیه السلام و همچنین نمازها ، ادعیه و اذکاری خاص است و در روایات تاکید شده است که فضیلت  این شب کمتر از شب قدر نیست پس می بایست قدر آن را دانست و در این شب فرصت را مغتنم شمرده و به درگاه خدا قرابت جست.

نگاه روایات به عید فطر به گونه ای است که گویی این روز روز پاداش ها و شب عید فطر شب جوایز است. در مجلس بیست و هفتم کتاب شریف امالی شیخ مفید در روایتی طولانی در فضیلت ماه رمضان، از پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده است;که حضرت فرمودند: و چون شب عید فطر-که شب جوائز نام دارد- فرا رسد، خداوند پاداش عمل‌ کنندگان را بدون حساب و شمارش ببخشد و چون صبح روز عید فرا رسد خداوند فرشتگان را به همه شهرها بفرستد. پس در زمین فرود آیند و سر کوچه‌ ها و گذرها بایستند و [ با صدایی که آن را همه‌ ی آفریده‌ های خدا جز جن و آدمیان می‌شنوند] گویند: ای امّت محمّد! به سوی پروردگار کریم [برای نماز عید] بیرون شوید که او پاداش فراوان دهد و گناهان بزرگ را بیامرزد و چون سوی محلّ برگزاری نماز عید روند خدا عزّ و جلّ به فرشتگان فرماید: ای فرشتگان من! مزد کارگر- چون کار خود را انجام دهد- چیست؟ عرضه دارند: معبودا و سیدا! این که مزدش را کامل پرداخت کنی.

خداوند عزّ و جلّ فرماید: شما را گواه می ‌گیرم که من پاداش روزه‌ رمضان و نمازشان را خشنودی و آمرزش خود از ایشان قرار دادم و چون سوی محلّ برگزاری نماز عید روند خدا عزّ و جلّ به فرشتگان فرماید: ای فرشتگان من! مزد کارگر- چون کار خود را انجام دهد- چیست؟ عرضه دارند: معبودا و سیدا! این که مزدش را کامل پرداخت کنی.

و خداوند [خطاب به بندگان خویش] می‌ فرماید: ای بندگان من! [هر چه می‌ خواهید] از من بخواهید که به عزت و جلال خودم سوگند که امروز در این اجتماع خویش، هر چه برای دنیا وآخرت خود بخواهید عطا می‌ کنم.

و به عزت و جلال خودم سوگند تا وقتی که مرا مراقب خود بدانید[و از من بترسید] شما را در پناه می‌ گیرم و نزد کسانی که در دوزخ جاودانند رسوایتان نسازم. باز گردید که آمرزیده شدید همانا مرا خشنود کردید و من از شما خشنود شدم. در ادامه می‌فرماید: پس فرشتگان به خاطرآنچه-که خداوند در روز عید فطر به این امت ارزانی فرموده است- شاد می‌شوند و به یکدیگر بشارت داده و تبریک گویند.

همچنین در ذیل عنوان عید فطر در کتاب میزان الحکمه از حضرت امیر علیه الصلاه والسلام آمده است :«ای مردم! این روز شما روزی است که نیکوکاران در آن پاداش می‌گیرند و زیانکاران و تبهکاران در آن مایوس و نا امید می‌گردند و این شباهتی زیاد به روز قیامتتان دارد، پس با خارج شدن از منازل و رهسپار جایگاه نماز عید شدن به یاد آورید خروجتان از قبرها و رفتنتان را به سوی پروردگار و با ایستادن در جایگاه نماز به یاد آورید ایستادن در برابر پروردگارتان را و با بازگشت‌به سوی منازل خود، متذکر شوید بازگشتتان را به سوی منازلتان در بهشت‌برین، ای بندگان خدا، کمترین چیزی که به زنان و مردان روزه‌دار داده می‌شود این است که فرشته‌ای در آخرین روز ماه رمضان به آنان ندا میدهد و میگوید: «هان!بشارتتان باد، ای بندگان خدا که گناهان گذشته‌تان آمرزیده شد، پس به فکر آینده خویش باشید که چگونه بقیه ایام را بگذرانید»