به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله محمد علی جاودان، استاد اخلاق شهر تهران، شامگاه چهارشنبه ۳۰ خردادماه در جلسه هفتگی مواعظ و سخنرانی خود که با حضور طلاب، حوزویان و عموم مردم در حسینیه مرحوم شیخ مرتضی زاهد برگزار شد، با بیان این که آدمی دو حیات حیوانی و انسانی دارد، گفت: ما در این دنیا یک نوع حیات حیوانی داریم که این حیات حیوانی را همه جانداران دارند.
وی ادامه داد: در این حیات حیوانی ما نیز مانند سایر حیوانات و جانداران حرکت می کنیم، غذا می خوریم و آب می نوشیم و تمام علائم دیگر جانداران را در حیات حیوانی داریم و با مرگ تمام این حیات حیوانی به پایان می رسد و اسیر خاک می شویم.
این استاد اخلاق شهر تهران به حیات مخصوص انسانی اشاره و بیان کرد: ما یک حیات دیگر هم داریم که مخصوص آدمی زاد است و این بالاترین حیات است. در این حیات آدمی آن را کسب می کند و اگر حیاتی که خود آدمی آن را کسب نموده باشد با هیچ حادثه ای از بین نمی رود.
دو بار مرگ برای هر انسان
آیت الله جاودان با بیان اینکه آدمی دو مرگ را در پیش رو دارد، گفت: همانطور که آدمی دو نوع حیات دارد، دو نوع مرگ هم در انتظار او است؛ خداوند دو بار ما را می میراند و دو بار زنده می کند و دو بار به ما حیات می دهد. اما قرآن می گوید یک دسته از بندگان خوب خدا هستند که این ها فقط یک بار مرگ سراغشان می آید و دیگر هیچ مرگی سراغ آنها نمی آید.
دمیدن در صور و مرگ همه موجودات
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان مرگ دوم همه انسان ها اظهار کرد: مرگ اول همان مرگی است که جهت انتقال آدمی از این دنیا به برزخ صورت می گیرد؛ اما مرگ دوم هنگامی است که در صور دمیده می شود و همه زندگان در آسمان و زمین با دمیده شدن در صور همگی می میرند، و این مرگ دوم است که همه می میرند، جزء یک عده از مومنین که آنها نخواهند مُرد. و خداوند نیز در قرآن آیه ۶۸ سوره زمر می فرماید: « وَنُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِی الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْرَی فَإِذَا هُمْ قِیَامٌ یَنْظُرُونَ».
آیت الله جاودان با اشاره به آیه ۱۲۲ انعام که خداوند می فرماید: « أَوَمَنْ کَانَ مَیْتًا فَأَحْیَیْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا »، گفت: کسانی که مرده اند خدا آنها را زنده می کند و برای آنها نوری قرار می دهد که با این نور زندگی می کنند. بنابراین بر اساس این آیه همه مردم جزء خواص می میرند و جزء میت حساب می شوند.
این استاد اخلاق شهر تهران بیان کرد: بنابراین کسانی که دارای حیات حیوانی هستند، یک حیات برتری نیز وجود دارد که اگر آن را بدست آوردند این حیات برای همیشه برای آنها می ماند و یک ثمراتی نیز برای آنها دارد و دیگر آدمی پایش داخل چاله ها نمی رود، چون با کسب این حیات خدا به او یک نور داده که راه را می بیند.
وی افزود: کسی که یک ایمانی در دلش پدید آمده این ایمان همان حیات اولیه است که اگر این حیات اولیه و انسانی را دنبال کند دیگر گناه نمی کند، مثلا از دروغ بدش می آید و از آن پرهیز می کند. حالا اگر آن را تمرین کرد که گناه نکند، این حیات روز به روز قوی تر شده و تقویت پیدا می کند.
آیت الله جاودان خاطر نشان کرد: اگر ما تنبلی نکنیم و آن دستوری که به ما می فهماند که این خوب است و آن بد است، عمل کنیم؛ آن فهم اولیه به ما خوبی و بدی را الهام می کند و اگر قوت بگیرد به جایی می رسد مه همه راهش را می فهمد.
اثر گناه کردن روی عقل انسان / عقل طبیعی و عقل کسبی
آیت الله جاودان با اشاره به اثر گناه روی عقل آدمی اظهار کرد: ما یک عمر محدود داریم که در این عمر محدود فرصت اشتباه کردن نداریم؛ در روایت است که هر کس گناه کند بخش از عقل او سلب می شود، که دیگر هیچ وقت به سوی او باز نمی گردد.
این استاد حوزوی با بیان اینکه هر انسان دو نوع عقل دارد، گفت: ما دو نوع عقل داریم که یک نوع آن طبیعی است که با این عقل طبیعی به امورات زندگی مثل کسب و کار، درس خواندن و ... می پردازیم، که منظور این روایت این عقل نیست.
وی ادامه داد: وقتی آدمی سنش کم است این عقل طبیعی هم کمتر است اما با ۴۰ سالگی مثلا کامل تر می شود و همینطور با پیر شدن از قدرت این عقل کاسته می شود. و کسی که کار عقلی نمی کند عقلش پیر می شود و حافظه ضعیفی پیدا می کند. بنابراین عقل طبیعی یک نوع عقل است که به همراه آدمی در زندگی طبیعی است و منظور روایت این عقل نیست.
آیت الله جاودان به نوع دوم عقل اشاره و بیان کرد: نوع دیگر عقل که همان عقل مورد نظر این روایت است، عقل کسبی است. این عقل کسبی یک ریشه در آدمی زاد دارد که این عقل، عقلی است که با آن خوب و بد را می فهمد و قرآن هم در آیه ۸ سوره شمسمی فرماید: « فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها »، ما فجور و تقوا را به شما دادیم و این عقل دوم است.
وی ادامه داد: این عقل در طول زمان اگر آدمی با آن کار کند قوت می گیرد، و با این عقل آدمی به جایی می رسد که بدی ها و خوبی ها را می فهمد.
دستورات شرعی و دستورات عقلی
آیت الله جاودان در ادامه به فرق دستورات شرعی با دستورات این عقل کسب شده اشاره و بیان کرد: ما یک سری دستورات شرعی داریم که این دستورات سر جای خودش است و یک سری دستورات کلی است، مثلا دستور شرعی است که دروغ نگویید. اما اگر به آن عقل کسب شده برسیم جزئیات این دروغ و نمونه های آن را هم می فهمید.
وی افزود: خدا فرمود وقتی تلاش کردید و این عقل را کسب کردید ما به شما نوری می دهیم که در میان مردم راه را ببینید و درستی و نادرستی رفتار و اعمال خود را هم بفهمید. بنابراین بوسیله این عقل و نور ریز دستورات شرعی را هم متوجه می شوید.
این استاد حوزوی اظهار کرد: وقتی آدمی به خدا و قیامت ایمان بیاورد، آن حیات جاودانه را کسب کرده و به آن رسیده است، و وقتی به این حیات برسید به آن نور هم رسیده اید و اثرش را هم خواهید دید که بتوانید تشخیص دهید که این کار درست است با نادرست است.
نوری در پیشا پیش مومنان در قیامت
آیت الله جاودان با بیان اینکه در قیامت نوری پیشا پیش مومنین قرار دارد، گفت: مومنین وقتی روز قیامت می آیند، یک نوری در پیش روی آن و یک نوری در دست راست آنها است و یک دیوار هم بین آنها و مشرکین قرار دارد که داخلش رحمت و طرف دیگر آن عذاب است.
وی به نحوه چگونگی کسب این نور توسط مومنان اشاره و بیان کرد: مومنین این نور را در دنیا کسب کرده اند و قیامت همراه آنها است، و اگر از این نور در دنیا بیشتر کسب کنید، بهشت بالاتر، نعمت عظیم تر، لذت بیشتر نصیبتان خواهد شد.
این استاد حوزوی افزود: قیامت تاریک است و برای این تاریکی باید از اینجا نوری با خود ببرید، حالا یک عده به اندازه نوک سر انگشتشان در قیامت نور دارند، و باید با این نور کم در آن تاریکی قیامت راه برود و راه بهشت را پیدا کند و چقدر زحمت دارد.
آیت الله جاودان اظهار کرد: این نور و حیات جاودانه را باید در این دنیا کسب کنید و همه سرمایه شما همین حیات و نور است. مثلا وقتی شما در سن نوجوانی با پدرتان در مجلس مذهبی شرکت کردید و آنجا یک صحبت دینی شده و یک برق از قیامت و از خدا در دل شما زده شده اگر کسی آن را دنبال کند به این حیات و نور می رسد.
نور مومن صداها برابر نور خورشید
این استاد اخلاق شهر تهران با بیان اینکه نور مومن از نور خورشید صدها برابر بیشتر است، گفت: شما در آسمان یک کره نورانی به اسم خورشید می بینید، اما این نوری که خودتان کسب می کنید صدها برابر نور خورشید است، و همه چیز آدم و سرمایه او در قیامت همین نور است که کسب کرده است.
وی ادامه داد: داشتن همین نور است که باعث می شود دیگر مرگ دوم سراغ شما نیاید در حالی که عالمیان همه یک بار دیگر در مرگ دوم می میرند و بعد از کشیدن یک بلای مرگ اول از دنیا به برزخ، بلای مرگ دوم از برزخ تا قیامت را هم باید بچشند امایک عده خاص این مرگ دوم را دچار نمی شوند.
گفتنی است، در ابتدای این جلسه هفتگی، حجت الاسلام کریمی کارشنان احکام به صورت پرسش و پاسخ به پرسش های احکام حضار پاسخ دادند و در پایان نیز نماز مغرب و عشاء یه صورت جماعت و با حضور آیت الله جاودان اقامه شد.
گزارش: امیرمحسن سلطان احمدی