مجله مهر: می‌گویند خرمشهر آب ندارد، سال‌هاست می‌گویند. سال‌هاست خوزستان، این استان جنوبی کشور مدتهاست با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند، از هوای پر از گرد و غبارش گرفته تا آب شور و طعم‌دارش. مردمش اما صبورند. در همه این سال‌ها نشان دادند که خودشان با مشکلات کنار می‌آیند، خودشان راه‌حل پیدا می‌کنند و باز هم به این خاک وفادارند و پابه‌پایش می‌ایستند.
اما صبر هم در جایی جواب نمی‌دهد، این‌بار اعتراض دارند، اعتراضی به حق و درست. در این روزهای گرم تابستان که حتی شهرهای سردسیر کشور، گرمای زیادی را تحمل می‌کنند، آسمان و زمین با جنوبی‌ها راه نمی‌آید. هوای گرم بیشتر از هرچیزی «آب» می‌طلبد. آب خنک هم برای نوشیدن هم برای استفاده در امور مختلف زندگی.
جمعی از خوزستانی‌های ساکن در خرمشهر و آبادان صدای اعتراض‌شان را بلند کردند، آن‌ها از مسئولان رسیدگی می‌خواهند، نه چیز بیشتری. زندگی با آب شور غیرممکن است، زندگی بدون آب غیرممکن است و حالا مردم هم چیز زیادی نمی‌خواهند، آن‌ها کمی توجه می‌خواهند، توجه مسئولان کشوری، آن‌هایی که وظیفه‌شان رسیدگی به همین اتفاق‌ها و بحران‌هاست.
با این حال کاهش چشمگیر باران و همچنین کاهش میزان آبدهی از بالادست رودخانه کارون در سال‌های اخیر، ورود بخشی از آب اراضی کشاورزی به این رودخانه و پیشروی آب شور دریا به سمت بالادست از عمده دلایل کاهش پارامترهای کیفی آب شهرهای آبادان و خرمشهر است.
چرا آب لوله‌کشی شور شد؟
با شکسته شدن خط لوله‌کشی انتقال آبرسانی غدیر در هویزه به خرمشهر- آبادان، آب شیرین و تصفیه شده این منطقه قطع شد. برای ترمیم این خط لوله زمان لازم بود. از سوی دیگر پیشروی آب دریا از خلیج فارس به رودخانه های اروند و کارون و برداشت بی‌رویه طرح‌های توسعه نیشکر از آب رودخانه کارون در مسیر اهواز به خرمشهر نیز در شوری آب خرمشهر موثر بوده‌اند.
اما در این میان اظهارات عبدالله سامری، نماینده مردم خرمشهر در مجلس کمی عجیب به نظر می‌رسد:« در چهار روز خرابی خط لوله‌ها، سازمان آب به دلیل گرمای شدید و به اجبار آب شور خلیج فارس را وارد خط لوله‌ها کرد. در این میان، دو راه وجود داشت یا آب را قطع کرد و مردم مجبور شوند بی آبی را تجربه کنند و یا آب از کانال ژیان تامین کرد. مجبور شدیم آب شور وارد لوله های آب کنیم که خساراتی به لوله ها وارد کرد البته در حال حاضر لوله‌ها ترمیم و آب شیرین وارد لوله‌ها شده است.»
این بخش را باید در سیاهه بی‌تدبیری‌ها قرار داد که شکسته شدن لوله به هر دلیلی تبدیل به بحران بزرگتری شده و با تصور اینکه آب شور بهتر از بی‌آبی است، حتی آسیب‌ها به لوله‌ها را بیشتر هم کرده‌اند.
ایستگاه پمپاژ مارد بالاخره وارد شد!
نکته دیگری که در این زمینه وجود دارد، این است که برای جلوگیری از ورود آب شور خلیج فارس به شهرهای آبادان و خرمشهر قرار شُد به صورت فوری، سد خاکی مارد در این منطقه احداث شده تا ورود آب شور به شهرهای آبادان و خرمشهر متوقف شود. چون ورود آب شور باعث از بین رفتن نخل‌های این دو شهر در کنار کاهش کیفیت آب شرب مردم را باعث می‌شد.
به همین دلیل ایستگاه پمپاژ مارد در یک عملیات ضربتی برای اولین بار، پس از سه روز تلاش شبانه روزی متخصصان شرکت بهره برداری از شبکه‌های آبیاری کرخه و شاوور، با ظرفیت حداکثری وارد مدار شد.
اما سوال این‌جاست؛ وقتی ایستگاه پمپاژ مارد که یکی بزرگترین دستگاه‌های پمپاژ خاورمیانه است و وظیفه تامین آب صنعتی و کشاورزی شهرستان‌های آبادان، خوزستان، اروندکنار و ... را بر عهده دارد و از سال ۸۵ در این منطقه مورد بهره‌برداری بوده است، حالا و بعد از گذاشت چندین روز از مشکلات مردم از آن استفاده می‌شود؟
اعتراض‌ها به بی‌آبی و شوری آب شروع می‌شود
اعتراض به شرایط آب خرمشهر، آبادان و شهرهای دیگر از جایی شروع شد که مردم با وجود اطلاع‌رسانی از مسئولان ناامید شدند. جایی که انتظار داشتند، مسئولان به آن‌ها سر بزنند و صدای‌شان را بشنوند و برای مشکلاتشان کاری کنند، اما اتفاقی نیفتاد.
تانکرهای آب شیرین و آب معدنی هم جوابگو نیست، خرید آب شیرین به قیمت‌های بالا برای خانواده‌های ضعیف‌تر امکان پذیر نیست و چند روز بی‌آب بودن علاوه بر اینکه همه زندگی‌ها را فلج می‌کند، تا زمانیکه اخباری مبنی بر مسمومیت مردم این منطقه منتشر نشد، کسی میزان بحران را درک نکرده بود.
از همین رو جمعی از مردم چند روزی است که اعتراض‌هایشان نسبت به وضع موجود را علنی کرده‌اند. تجمع‌هایی در خرمشهر و آبادان جلوی استانداری خوزستان و مسجد جامع اتفاق افتاد که مردم با سر دادن شعارهایی از بی‌آبی و شرایط سخت زندگی در هوای گرم خوزستان می‌گفتند.
اما اعتراض‌های جمعی از مردم، روز گذشته (۹ تیرماه) در خرمشهر به اغتشاش کشیده شد. استفاده از تفنگ و تیراندازی در میان مردمی که مثل روزهای قبل برای اعتراض جمع شده بودند، رنگ و بوی دیگری به این اعتراض‌ها داد، حالا بساط برای بهره‌برداری سیاسی آن‌هایی که از ماجرا دور هستند، جور شده و همه‌چیز را به پای نیروهای امنیتی نوشته‌اند.
شایعات را مدیریت کنید!
همین روزهایی که خبرها درباره کم‌آبی و بی‌آبی در خوزستان بی‌داد می‌کند، عکس‌ها و فیلم‌هایی در فضای مجازی هم دست به دست می‌شود که در آن‌ها می‌گویند آب شیرین ایران در مقدار خیلی بالا به کشورهای عراق و کویت صادر می‌شود.
اما مسئولان این موضوع را از اساس شایعه می‌دانند و تکذیب می‌کنند و تصاویر یا فیلم‌ها را شکستگی‌هایی می‌دانند که در مجموعه تاسیسات کشور رخ می‌دهد و در شبکه‌های اجتماعی بدون ذکر منبع با هر رویکردی منتشر می‌شوند.
اما این موضوع، از مواردی است که در دو دهه گذشته هر از گاهی نقل محافل شده و از آن به عنوان موردی برای کم بودن آب خطه خوزستان و حتی پایین بودن کیفیت آب منطقه صحبت می‌کنند. با وجود اینکه این ماجرا هربار تکذیب شده، اما به نظر می‌رسد مسئولان مربوطه باید راهکار بهتری از تکذیب را در پیش گرفته تا در مواقع بحرانی، سودجویان نتوانند باب بحث در این‌باره را در افکار عمومی باز کنند.
مسئولان می‌گویند مشکل شوری آب و لوله‌ها تا ۱۵ تیر رفع می‌شود، این رسیدگی‌ها نباید زودتر اتفاق می‌افتاد؟