خبرگزاری مهر-گروه استان ها: وحید حاجیان: امروزه گرانی زمین تنها مختص منازل مسکونی نیست، بلکه قیمت آرامگاه مردگان به قدری افزایش یافته است که قیمت آن پای به پای قیمت فضای مسکونی زندگان در حال افزایش است. چه بسا زندگانی که نمی توانند سرپناهی برای زندگی دنیوی خود فراهم کنند حال باید به فکر خرید آرامگاهی با قیمت های گزاف برای آخرت باشند.
خرج و مخارج سرسام آور مراسمات ترحیم و دادن ناهار و شامی که به جای خیرات برای اموات، در برخی موارد به چشم و هم چشمی تبدیل شده است از یک سو و گرانی و بالا رفتن قیمت قبر از سوی دیگر، کسب و درآمدی برای زندگان فراهم کرده است و زیر سایه بان قبور، درآمد میلیونی کسب می کنند.
مردم در شهرهای کوچکی مثل شهرستان آبدانان در استان ایلام نیز با این مشکل روبه رو هستند و در مقایسه با شهرهای همجوار که یک قبر حداکثر با قیمت پنج میلیون ریال به فروش می رسد، در این شهرستان، قبرها قیمت های مختلفی داشته و همانند منازل زندگان موقعیت های متفاوتی برای فروش دارد. هر قبر در این شهرستان بین ۲۰ میلیون تا ۶۰ میلیون ریال به فروش می رسد و دلالان قبر در این شهرستان زیر سایه قبر فروشی، پول های هنگفتی به جیب می زنند.
کار به جایی رسیده که در گوشه و کنار شهرمان، برخی بنگاه های معاملات ملکی به عنوان دلال و فروشنده قبور در حال فعالیت می باشد و برای هر دو دنیای افراد سرپناهی را با قیمت گزاف می فروشند.
امامزاده سید صلاح الدین محمد (ع)، آرامستان تاریخی آبدانان
امامزاده ها معمولاً یکی از مکان هایی است که دفن اموات در جوار آن، اشتیاق خاصی را بین مردم بر می انگیزد و ایجاد آرامستان هایی در کنار امامزادگان از قدیم الایام رایج بوده است.
امامزاده سید صلاح الدین محمد (ع) در شهرستان آبدانان نیز از این امر مستثنی نیست و آرامگاهی از قدیم الایام درکنار مرقد این امامزاده قرار دارد که امروز روزگار سختی را سپری می کند.
همین بس که قدمت برخی قبور در آرامستان آبدانان به حدی است که تشخیص تاریخ فوت افراد از روی سنگ قبرها میسر نیست و سنگ های این قبور با نقش و نگارهای قدیمی دیده می شود. جدای از قدمت این آرامستان، مهم ترین مشکلاتی که گریبان گیر مردم این دیار شده، گرانی قبور، نداشتن توان مالی برخی افراد برای خرید قبر و نبود برنامه مدون جهت دفن افراد و بلوک بندی این آرامستان است.
آنچه در حال حاضر به عنوان سندی برای دلالان فروش قبر وجود دارد، نامه ای از سوی اوقاف استان در سال ۹۱ است که در این نامه آمده طبق مصوبه کمیسیون فروش قبر در بقاع متبرکه، قیمت فروش هر حفره قبر در صحن جلوی مطهر امامزاده مبلغ ۲۵ میلیون ریال و در قسمت غربی و جنوبی آن ۱۰ میلیون ریال تعیین شده و همین امر باعث شده که دلالان فروش قبر، این نامه را سندی برای فروش قبر بشمار آورند.
متولی آرامستان کیست؟
سید جهانبخش موسوی از اعضای هیئت امنای امامزاده سیدصلاح الدین محمد (ع) درباره متولی آرامستان به خبرنگار مهر می گوید: طبق ماده قانونی ۵۵ آرامستان ها، شورای شهر و شهرداری هر شهرستان متولی آرامستان است و هیئت امنای امامزاده هیچ نقشی در این خصوص ندارد اما برای جلوگیری از دلال بازی برخی افراد سودجو، زمین های اطراف امامزاده که وقف امامزاده هستند با قیمت ۸ میلیون تا ۱۰ میلیون ریال به عنوان حق جواز دفن برای اموات در نظر گرفته شده است.
سید محمد ساعدی رئیس هیئت امنای امامزاده سید صلاح الدین محمد (ع) نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه کل ملک امامزاده در سند موقوفه امامزاده ثبت شده است، می گوید: به دلایل نامشخص قسمت هایی از این ملک تحت مالکیت چند نفر قبر فروش یا دلال قرار گرفته است که خود مردم نیز در این زمینه بی تقصیر نبوده و نباید با دلال ها معامله کنند و به هیئت امنا مراجعه کنند تا زمین های موقوفه امامزاده با قیمت های مناسب در اختیار آن ها قرار گیرد که حق جواز دفن نیز به حساب آستان امامزاده واریز می شود.
یک شهروند آبدانانی در گفتگو با خبرنگار مهر می افزاید: چند روز پیش که مادرم فوت شد، یک قطعه قبر با قیمت ۴۵ میلیون ریال خریدم که قیمت آن با بهترین نقطه شهر برابری می کند و هیچ کس مسئول رسیدگی به تنها آرامستان آبدانان نیست.
وی می گوید: قیمت قبرها در این مکان متفاوت است. کنار امامزاده ۵۰ میلیون ریال و با فاصله دورتر، هر قبر با قیمت ۳۰ میلیون ریال به فروش می رسد و برخی افراد بی بضاعت که مجبورند اموات خود را در تنها آرامستان شهر دفن کنند، تمام سرمایه خود را برای خرید یک قطعه قبر هزینه می کنند.
دفن اموات در مناطق روستایی
اردشیر بوستانی فعال فرهنگی شهرستان آبدانان در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در گذشته روستاهای اطراف شهرستان اموات خود را در جوار مرقد امامزاده سید صلاح الدین محمد (ع) دفن می کردند و همین امر باعث تکمیل ظرفیت قبرستان، هزینه های زیاد ایاب و ذهاب روستائیان به این مکان و ایجاد بازار سیاه فروش قبر شده است، می افزاید: با حمایت های حجت الاسلام رفیعی، امام جمعه وقت این شهرستان، این مشکل حل و با رهنمودهای خود باعث شد دفن اموات مردم روستانشین در همان روستا انجام شود که قدم بزرگی در خصوص جلوگیری از افزایش قیمت قبر در آن زمان برداشته شد.
وی می گوید: مسئولان چه راهکاری برای اتفاقات غیر مترقبه منجر به مرگ افراد دارند؟ برای پاسخ این سؤال، باید از سال های گذشته به دنبال چاره اندیشی مناسب و بهبود وضعیت نابسامان آرامستان آبدانان بودند.
نبود سردخانه اموات در سایه بی تدبیری
علاوه بر گرانی قبر در شهر آبدانان و نبود آرامستان مناسب در این شهر و نداشتن برنامه مدون و بلند مدتی برای ایجاد آرامستان، نبود سردخانه اموات هم یکی دیگر از مشکلات و معضلات این شهرستان شده است.
در شهرستان پنجاه هزار نفری آبدانان، تنها یک سردخانه وجود دارد که آن هم در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) این شهرستان قرار دارد و طبق گفته مسئولان بیمارستان، این سردخانه تنها برای بیماران فوت شده بیمارستان است که در طول چند سال گذشته، به دلیل نبود سردخانه در این شهرستان، مورد استفاده عموم نیز قرار گرفته است.
نبود آرامستان و سردخانه اموات بارها توسط امام جمعه آبدانان در تریبون نمازجمعه این شهر بیان شده است. حجت الاسلام حسین حاجیلری امام جمعه آبدانان با انتقاد از نبود آرامستان در این شهر، می گوید: اقداماتی که تاکنون برای ایجاد آرامستان صورت گرفته، به هیچ وجه کافی نبوده و به نتیجه مطلوب نرسیده است.
نقش شهرداری در ایجاد آرامستان و سردخانه
حال جدای از گرانی قبر در آبدانان و نگرانی از خانه مردگان، چرا شهرستانی با ۵۰ هزار نفر جمعیت از وجود سردخانه مناسب و مجهز بی بهره است؟
سید حرمت الله موسوی مقدم رئیس شورای اسلامی شهر آبدانان با اشاره به اینکه تهیه قبر در این شهر به معضل بزرگی تبدیل شده که خود بدتر از معصیت ایجاد شده برای افراد است، می گوید: بارها اعلام کردیم که باید مکانی غیر از مکان فعلی آرامستان در آبدانان تهیه شود چرا که آرامستان فعلی گنجایش ندارد.
وی می افزاید: جمعی از مردم که قطعه زمین مشترکی دارند اعلام آمادگی کردند که با قیمت مناسب، این قطعه زمین را در اختیار شهرداری بگذارند تا آرامستان جدید احداث شود.
رئیس شورای اسلامی شهر آبدانان با بیان اینکه برای تملک و ایجاد زیرساخت های لازم این قطعه زمین، اعتباری بیش از ۵ میلیارد ریال نیاز است، گفت: این قطعه زمین با مساحت بیش از ۴ هکتار و با ایجاد زیر ساخت های لازم و بلوک بندی قبور، مشکل نبود قبر را برای ۲۰ سال آینده رفع می کند.
وی در ادامه با تأکید بر اینکه برای تملک این قطعه زمین به اعتبار از سوی استانداری نیازمندیم، تصریح کرد: با تملک این قطعه زمین، برای جلوگیری از ورود دلال ها به فروش قبر به هیچ وجه پیش فروش قبر وجود نخواهد داشت و قیمت ها هم بر اساس نرخ شهرداری خواهد بود تا از افزایش قیمت فروش قبر در شهرستان جلوگیری شود.
حال با توجه به اهمیت احداث آرامستانی قابل دسترس در مرکز شهر آبدانان و به دنبال آن ایجاد سردخانه مناسب، تنها راه جلوگیری از دلال بازی برخی افراد سودجو و ساماندهی بازار متلاطم فروش قبر در این شهر، اختصاص اعتبار لازم برای خرید قطعه زمینی برای ایجاد آرامستان جدید در این شهر ضروری به نظر می رسد.