خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-پیمان یزدانی و جواد حیران نیا: جنگ ها و کشمکش های اروپایی ها موجب شد تا توان آنها رفته رفته تحلیل رود و این امر یکی از دلایل ظهور آمریکا به عنوان یک ابرقدرت جهانی در آن زمان شد.
اهداف مشترک آمریکا و اروپا در زمان جنگ سرد برای مهار اتحاد جماهیر شوروی سابق و ضعف اقتصادی و نظامی اروپا بعد از پایان جنگ جهانی موجب شد تا همکاری های ترانس آتلانتیک در عرصه های اقتصادی و امنیتی روز به روز گسترش یابد و تقویت شود.
در کنار همکاری های ترانس آتلانتیک، تمایل اروپایی ها برای همکاری بیشتر با یکدیگر با هدف جلوگیری از بروز جنگی دیگر در اروپا موجب شد تا همکاری این کشورها در درون اروپا با وجود بسیاری از اختلافات روز به روز گسترش یابد. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق و برچیده شدن دیوار برلین زمینه برای ایجاد اتحادیه اروپا با هدف گسترش همکاری های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و نیز اتخاذ سیاست خارجی واحد فراهم شد.
اتحادیه اروپا با ۱۵ عضو شروع به کار کرد و با اتخاذ سیاست گسترش به سمت شرق شروع به افزایش اعضای خود کرد. شاید بتوان اتحادیه اروپا را موفق ترین الگوهای منطقه گرایی در جهان دانست که در کمتر از دو دهه تبدیل به یک ابرقدرت اقتصادی شد هر چند در زمینه امنیتی از وابستگی شدید به آمریکا رنج می برد.
یک بررسی ساده در آمار و ارقام نشان می دهد که رشد روز افزون اقتصاد کشورهای عضو اتحادیه اروپا در دهه های گذشته که همراه با کاهش سهم آمریکا از اقتصاد جهان بوده است و همچنین بروز زمزمه هایی در اتحادیه اروپا برای استقلال امنیتی و نظامی بیشتر زنگ های خطر را در واشنگتن به صدا درآورده است تا در فکر چاره جویی برای حفظ هژمونی نظامی و اقتصادی خود در سطح جهان باشد.
نگرش آمریکایی ها در خصوص اروپا که شاید قبلتر در تحلیل ها به آن اشاره می شد در هفته های گذشته در اظهارات صریح و بی پرده دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا عینیت یافت بطوریکه بعد از نشست سران ناتو و دیدار وی با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور آمریکا در مصاحبه ای صراحتا اعلام کرد که «اتحادیه اروپا دشمن آمریکا» است.
دکتر «آلموت مولر» رئیس دفتر برلین شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا در خصوص اختلافات موجود و تنش های ایجاد شده در روابط دو سوی آتلانتیک به خبرنگار مهر گفت: سیاستگذاران برلین حقیقتا شاهد تغییراتی در روابط دو سوی اقیانوس اطلس هستند.
وی افزود: دونالد ترامپ در حال به چالش کشاندن سیاسی و اقتصادی اتحادیه اروپا و کشورهای عضو آن است. وی در تلاش است بطور عملی و در قالب اظهاراتش وحدت اتحادیه اروپا را هدف قرار دهد.
مولر تأکید کرد: هر چند عامه مردم توجهشان به اظهارات و رجزخوانی های غیرعادی ترامپ جلب می شود اما آنچه که برای برلین اهمیت دارد و بایستی بر آن متمرکز شود واگرایی ساختاری آمریکا و اتحادیه اروپا است. بسیاری بر این باورند که حتی اگر هر رییس جمهور دموکرات و جمهوری خواهی غیر از ترامپ در آمریکا بر سر کار بود همین خواسته های ترامپ را از اتحادیه اروپا مطرح می کرد و از اروپا می خواست تا هزینه های بیشتری برای حفظ نظم بین المللی بویژه امنیت اروپا را تقبل کند.
مولر در ادامه با اشاره به واکنش های اروپا به مواضع کاخ سفید گفت: در نتیجه اقدامات کاخ سفید صدراعظم آلمان خانم مرکل مصمم به تقویت اتحادیه اروپا با هدف توانمندسازی آن برای دفاع بهتر از منافعش است.
رئیس دفتر برلین شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا گفت: با اینکه با توجه به تحولات دو سال گذشته مثل برگزیت به نظر می رسد که اتحادیه اروپا در حال ازهم گسیختن است، اما این تحولات موجب شده اند که اعضای اتحادیه از هر زمان دیگری بیشتر به منافع با هم بودن پی ببرند. مثلا وقتی کشوری مثل انگلستان با آن قدرت سیاسی و اقتصادی بعد از خروج با این همه مشکلات مواجه است می توان حدس زد که دیگر کشورهای کوچک چه مشکلاتی خواهند داشت.
وی تأکید کرد: همین مسئله باعث شده است تا کشورهای اروپایی بیشتر به هم نزدیک شوند. برلین، پاریس و دیگر کشورهای اروپایی مصمم هستند تا راه هایی پیدا کنند تا تاثیرات منفی جنگ تعرفه ها با آمریکا را کاهش دهند و به دنبال فرصت های جدید باشند؛ مانند توافق اخیر با ژاپن درباره تجارت آزاد.
مولر در ادامه با اشاره به دیدارهای اخیر ترامپ با پوتین و رهبر کره شمالی افزود: دولت جدید آمریکا به دنبال ائتلاف های جدید است با این حال دیدارهای اخیر وی با رهبران کره شمالی و روسیه را باید با توجه به دستاوردهای آنها ارزیابی و قضاوت کرد. این دیدارها که تا به حال نتیجه ای نداشته و نتوانسته اهداف کاخ سفید را محقق کند.
رئیس دفتر برلین شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا در ادامه با اشاره به لزوم تعامل صحیح اتحادیه اروپا با روسیه گفت: از دیدگاه اروپا شاید قدرتمند بودن همه جانبه روسیه مشکل نباشد و برعکس ممکن است آسیب پذیر باشد به ویژه در زمینه اقتصادی. جغرافیای اروپا ایجاب می کند که اروپا برای منافعش با روسیه تعامل کند.
وی تصریح کرد: پایتخت های اروپایی بر سر محکومیت الحاق شبه جزیره کریمه توسط روسیه وحدت نظر داشتند و آن را محکوم کردند. با این حال یافتن توازن صحیح برای تعامل متوازن صحیح با روسیه با حفظ خط قرمزها اهمیت زیادی دارد.
وی در پایان با اشاره به بحران در خاورمیانه گفت: اروپایی ها به خاطر بحران در خاورمیانه و بحران آوارگان تاثیرات مستقیم زیادی از این منطقه همجوار تحمل کرده اند که ناشی از جبر جغرافیایی است. تغییرات در تعاملات با آمریکا بار دیگر اروپا را ملزم می کند تا با علم به محدودیت قدرت جمعی خود به دنبال فضاهای جدید در سیاست خارجی باشد تا با یافتن متحدان جدید عملکرد بهتری داشته باشد.