به گزارش خبرنگار مهر، مجموعه حاضر شامل شش مقاله دربارۀ جامعهشناسی تاریخی ـ تطبیقی دین در حوزۀ ادیان است. سه مقاله مستقیماً از وبر و سه مقالۀ دیگر دربارۀ اندیشههای وی بههمراه مباحثهاش با گئورگ زیمل، ارنست ترولچ، فردیناند تونیس و گئورگ یلینک در نشست جامعهشناسان آلمانی در فرانکفورت است.
مقایسۀ شیوۀ مواجهۀ ادیان با امور اجتماعی، اقتصادی، طبقاتی و... موضوع مشترک سه مقالۀ وبر است. بررسی رویکردهای وبر در حوزۀ جامعهشناسی تاریخی ـ تطبیقی ادیان و همچنین اندک دیدگاههای نظری او دربارۀ اسلام دلیل اصلی همنشینی بخشهای پراکنده در این کتاب بوده است.
وبر در جمعبندی بررسی ادیان آسیایی معتقد است که خصلت عام زهد آسیایی، سرسپردگی به یک «منجی زنده» و همچنین عدم تصعید انگیزۀ حرص به پیگیری عقلانیِ منفعت و عدم ادغام آن در نظام عقلانیِ اخلاقِ دنیویِ کنش است، امری که در غرب از طریق ریاضتکشی دنیوی پروتستانتیسم صورت گرفت.
این کتاب نخستین شماره از مطالعات اجتماعی و فرهنگی خاورمیانه هست که به دبیری احمد شکرچی در حال تهیه است. وی در مورد این مطالعات می نویسد: ایران، مرکز تمدنی بسیار کهن و ریشه داری است که شناخت و بررسی این پدیده فرهنگی و تمدنی از ابعاد و زوایای گوناگون شایسته و بایسته است. حوزه های تاریخی، باستان شناسی، ایران شناسی، جامعه شناسی و مردم شناسی ایران عهده دار این وظیفه خطیرند. علاوه بر این ابعاد ضروری است تمدن ایران در ظرف و قالب بزرگ منطقه ای و بین المللی نیز شناخته شود. انتظار می رود آنچه امروزه به عنوان مطالعات خاورمیانه یا مطالعات منطقه ای و بین المللی شناخته می شود به این حوزه بپردازد. از آنجا که گفتمان غالب در متون فارسی زبان درباره خاورمیانه به ابعاد سیاسی و روابط بین الملل می پردازد، در زمینه مطالعات اجتماعی و فرهنگی خلأ جدی به چشم می خورد.
شناخت جوامع منطقه خاورمیانه و جهان اسلام که مشترکات اجتماعی و فرهنگی فراوانی با حوزه تمدنی ایران دارند، در جهت ارتقای درگ متقابل میان جوامع و همزیستی مسالمت آمی کمک بسیار زیاد و شایانی خواهد کرد. بسیاری از اختلاف ها و تضادهای میان جوامع، حتی در سطوح سیاسی و بین المللی، در عدم شناخت صحیح فرهنگی ریشه دارد. مطالعات اجتماعی و فرهنگی در این حوزه می تواند سهم بسزایی در این زمینه ایفا کند. نشر سینا با معرفی این مجموعه در نظر دارد از تمام متخصصان و صاحب نظرانی که تمایل و آمادگی دارند دعوت کند تا هم در تألیف و هم در ترجمه متون اصلی و شناخته شده در این رویکرد همکاری کنند.
در بخشی از پیشگفتار مترجم آمده است: تصور عقلانی و نظام مند شدن فزاینده اندیشه ها و مفاهیم دینی، رشد خردگرایی اخلاقی و افسون زدایی از عناصر آئینی و جادویی دین، موضوع اصلی جامعه شناسی دین ماکس وبر است. مجموعه حاضر شامل شش مقاله دربارۀ جامعهشناسی تاریخی ـ تطبیقی در حوزۀ ادیان است که بحث از تصور مذکور، کانون توجه آن است. سه مقاله مستقیماً از وبر و سه مقالۀ دیگر دربارۀ اندیشههای وی و دیگر متخصصان این حوزه ازجمله ارنست ترولچ، گئورگ یلینک و ... ترجمه شده است.
سه مقاله وبر، هرچند که قطعه های مختلف و پراکنده ای از مکتوبات وی هستند، اما همچون دیگر آثار او پیوند محتوایی و موضوعی دارند. مقایسه شیوه برخورد ادیان با امور اجتماعی، اقتصادی، طبقات و ... موضوع مشترک این سه قطعه است. بررسی رویکردهای وبر در حوزه جامعه شناختی تاریخی ـ تطبیقی ادیان و همچنین اندک دیدگاه های نظری او درباره اسلام دلیل اصلی ترجمه و همنشینی این بخشهای پراکنده بوده است. لازم به ذکر است که نظرات اندک وبر درباره اسلام که بیش از چند صفحه نیست، تاکنون به فارسی ترجمه نشده است و تنها بازخوانی و بازنویسی برایان ترنر از نظرات وبر درباره اسلام به فارسی ترجمه شده است.
فهرست کتاب عبارت است از:
پیش گفتار مترجم
خصلت عام دین آسیایی/ ماکس وبر
رابطه دین با طبقات، دولتها و کاستها/ ماکس وبر
نگرش دیگر ادیان جهان به نظم اجتماعی و اقتصادی/ ماکس وبر
گزارش گفت وگوی وبر، ترولچ، تونیس و زیمل در فرانکفورت ۱۹۱۰م.
جامعه شناسان تاریخی ـ تطبیقی: ماکس وبر، ارنست ترولچ و گئورگ یلینک/ بنجامین نلسن
جامعه شناسی تاریخی ـ تطبیقی ماکس وبر و مکتبهای جدید/ استفن کالبرگ
واژه نامه
نمایه
کتاب جامعهشناسی تاریخی ـ تطبیقی دین ماکس وبر با گردآوری و ترجمه علی راغب به همت نشر حکمت سینا در سال جاری به بهای ۱۸۰۰۰ تومان منتشر شد.