خبرگزاری مهر، گروه استانها: جنوب تهران از دیرباز یکی از مراکز مهم کشت سبزیجات و صیفی برای تامین نیاز مردم پایتخت و شهرهای اطراف بوده و ری با تولید سالانه ۲۴۰ هزار تن سبزی نقش موثری در تامین سبزی استان تهران دارد، در قسمت هایی از مزارع جنوب تهران شاهد کشت شوید، ریحان و شاهی بذری کشت می شود و آب مورد نیاز برای آبیاری این مزارع از رودخانه های سرخه حصار، فیروزآباد، آب تصفیه خانه ها و چاه ها تامین می شود.
به منابع آبی دیگر و آلودگی و یا عدم الودگی آن ها در این گزارش، کاری نداریم، اما در خصوص آبی که از چاه های این مناطق و در نزدیکی پالایشگاه استخراج می شود و آلودگی این آب ها به مواد نفتی سبب ایجاد نگرانی هایی شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران، آلودگی آب های جنوب تهران به مواد نفتی را تایید کرده و گفته است: بی‌توجهی پالایشگاه و سایر واحدهای نفتی منطقه سبب نفوذ نفت به آب‌های زیرزمینی شده و هم اکنون ۳ چاه از چاه‌های کشاورزی اطراف پالایشگاه آلوده به مواد نفتی است.
کیومرث کلانتری همچنین از طرح دعوی علیه مسئولان نفتی در دستگاه قضایی خبر داده و تاکید کرده است: مسئولان نفتی باید پاسخگوی اعمال خود در زمینه این آلودگی محیط زیستی باشند و مدیران آن نیز به خاطر تهدید علیه بهداشت عمومی تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا از آب های آلوده برای آبیاری اراضی زیر کشت جنوب پایتخت استفاده نیز می شود، یا خیر، گفت: متاسفانه بله، بخشی از اراضی کشاورزی زیر کشت هستند و تاکنون هیچ برنامه و یا مستنداتی از سوی مسئولان پالایشگاه نفت تهران برای رفع آلودگی آب و نیز اراضی مشروب با آن ارائه نشده است، که این بی تفاوتی جای تاسف دارد، چرا که پالایشگاه می بایست علاوه بر پاسخگویی به دستگاه های ذی ربط، برنامه خود برای از بین بردن آلودگی اراضی زیر کشت نیز ارائه دهد.
در این خصوص و در مورد برخورد با مرتکبین آن، ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی صراحت دارد، که « هر اقدامی کــه تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل آلوده کردن آب یا توزیع آب آشامیدنی آلوده ، دفع غیر بهداشتی فضولات انسانی و دامی و مواد زاید ، ریختن مــواد مسموم کننده در رود خانه ها، زباله در خیابان ها و کشتار غیر مجاز دام، استفاده غیر مجاز فاضلاب خام یا پس آب تصفیه خانه های فاضلاب برای مصارف کشاورزی ممنوع می باشند و مرتکبین چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجازات شدیدتری نباشند بــه حبس تــا یک سال محکوم خواهند.»
نمی توان در خصوص آبیاری اراضی کشاورزی به مواد نفتی در جنوب پایتخت بی تفاوت بود
اما مساله این جا است، که تا زمان به نتیجه رسیدن دعوی علیه مسئولان پالایشگاه، مزارع بسیاری از این آب سیراب می‌شود و محصولات آن به‌دست مشتریان تهران نشین می‌رسد و گویی هیچ نهاد و مسئولی قصد انجام اقدامی برای جلوگیری از برداشت محصولات آلوده به مواد نفتی ندارد، بر سر مسئولیت هر نهاد در خصوص آلوده بودن این آب و محصولات و خاک مزارع جنوب تهران اختلاف نظر بسیاری وجود دارد، اما اصل مساله یعنی « آلودگی محصولات جنوب تهران به مواد نفتی» محلی برای اختلاف نیست و همگان بر آن متفق القول هستند و بو و طعم آب چاه های باقرشهر، راه را برای هرگونه تکذیب می بندد.
این نگرانی ها سبب موضع گیری برخی از نمایندگان مجلس نیز شده است، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی آب اراضی کشاورزی جنوب تهران را آلوده به مواد نفتی دانسته و در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: باید جلوی توزیع محصول این آب های آلوده گرفته شود، آبیاری با آب آلوده به مواد نفتی واقعیتی انکار ناپذیر است.
سید حسین نقوی حسینی که با خبرنگار مهر در این مورد گفتگو می کرد، ادامه داد: وجود پالایشگاه در جنوب تهران آلودگی زیست محیطی فراوانی در پی دارد و نمی توان در خصوص آبیاری سبزی کاری، برنج کاری و گندم کاری در جنوب پایتخت با آب نفتی بی تفاوت بود.
وی گفت: وزارت جهاد کشاورزی مسئول مستقیم سلامت غذایی مردم و نیز ناظر بر نوع کشت و آب مصرفی کشاورزان است، البته نباید نقش سازمان محیط زیست، وزارت نیرو و آب منطقه ای تهران در این امر را نیز نادیده گرفت، واقعیت این است که آبیاری مزارع کشاورزی با آب آلوده ممنوع است ولی مردم به‌دلیل کم‌آبی کشور و کامل نبودن سیستم تصفیه فاضلاب، از آب آلوده در برخی از مزارع جنوب تهران استفاده می کنند و اقدام عملی مناسبی برای مقابله با این امر دیده نمی شود.
رسیدگی به مسئله آبیاری مزارع با آب آلوده یک کار گروهی است، که شاید به دلیل برخی اقدامات جزیره ای پس از سال ها، هنوز شاهد نتیجه ای مناسب در این خصوص نبوده ایم، اما مساله جدید آلودگی آب ها به مواد نفتی است و در حالی که اصل موضوع آلودگی آب های جنوب تهران به مواد نفتی مساله ای پذیرفته شده است، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ری خواهان اثبات علمی آلودگی این آب است.
چه اداره ای مسئول پاسخگویی است
محمد عباسی با این استدلال که اگر آلودگی های اطراف پالایشگاه برای مدت ها پیش بوده، نباید محصولی در این منطقه باقی می ماند، به خبرنگار مهر گفت: بازرسان جهاد کشاورزی به طور مداوم در حال بررسی کشت با آب های آلوده است و متخلفین را به شبکه بهداشت و درمان معرفی می کند و مکاتباتی با مسئولان تاسیسات نفتی جنوب تهران در خصوص خرید و پاک سازی زمین های کشاورزی اطراف تهران داشته است.
در حالی که نقوی حسینی جهاد کشاورزی را مسئول مستقیم سلامت غذایی مردم می داند، عباسی انگشت اشاره را به سوی شبکه بهداشت گرفته و می گوید: برخورد با کشاورزانی که از آب های آلوده بهره می برند، بر عهده شبکه بهداشت است.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان تهران نیز بر وظیفه شبکه بهداشت و درمان در خصوص بررسی وضعیت بهداشتی مواد غذایی تاکید کرد و به خبرنگار مهر گفت: هماهنگی های لازم با شبکه بهداشت و درمان شهرستان ری در این خصوص انجام شده و مقرر شد، اگر آلودگی نفتی و یا آثار آن در محصولات کشت شده مشاهده شد، از ورود آن به بازار جلوگیری به عمل آمده و این محصولات معدوم شوند و در خصوص آن ها اطلاع رسانی صورت گیرد.
کیومرث کلانتری در پاسخ به این سوال که آیا جهاد کشاورزی نیز در این خصوص مسئولیتی دارد، گفت: بله، اداره جهاد کشاورزی می بایست اجازه ادامه آبیاری اراضی کشاورزی از طریق چاه های آب مخلوط به نفت جلوگیری کند.
قطعا اقدام سریع در خصوص پلمب چاه های آلوده و یا چاه هایی که مشکوک به آلودگی هستند، بررسی میزان آلودگی در محصولات اراضی زیر کشت با چاه های مذکور و ارائه راهکار جلوگیری از آلودگی آب به مواد نفتی می تواند در ایجاد امنیت غذایی و سلامت محصولات مصرفی کشاورزی موثر باشد و بی توجهی در خصوص حراست و نگهداری از چاه های آب کشاورزی جنوب تهران، نتایج نگران کننده ای در پی خواهد داشت.