روز بیست و یکم ژانویه برابر با اول بهمن ماه هفتمین انتخابات چند حزبی شانزده سال گذشته در صربستان با حضور هفت ائتلاف، دوازده حزب وبرخی گروه های شهروندی دربیست لیست انتخاباتی وبرای کسب 250 کرسی پارلمان صربستان برگزار شد.
مدتی پیش از آغاز رقابت های فشرده انتخاباتی و با داغ شدن تدریجی تنور رقابت های سیاسی در چارچوب مسایل انتخاباتی در صربستان تحلیلهای بسیاری مبنی بربالابودن احتمال عدم استقبال گسترده ازاین انتخابات ارائه می شد وبا توجه به سابقه شرکت شهروندان صرب در انتخابات و دلسردی عمومی حاکم بر فضای سیاسی کشورهای اروپای شرقی و بالکان، عموم کارشناسان رقم قابل توجهی را برای میزان مشارکت ملی در انتخابات پارلمانی پیش بینی نمی کردند.
اما نتایج اعلام شده از سوی کمیسیون انتخاباتی صربستان از نتیجه ای غیر از نظر کارشناسان حکایت می کرد؛ بر مبنای اعلام این مرجع رسمی با بررسی نتایج انتخابات، میزان مشارکت شهروندان صرب در انتخابات پارلمانی از مجموع 6/6 میلیون نفر واجد شرایط ، 62 درصد ( حدود 4 میلیون نفر) بوده که از میان مجموع ۳۷۹۹نامزد از حدود چهل حزب، نمایندگان خویش را برای حضور در پارلمان کشورشان معرفی کرده اند و البته این میزان مشارکت در انتخابات طی ده سال گذشته در صربستان بی سابقه بوده است.
شاید آرای ثابت "حزب رادیکال صربستان (SRS)" در انتخابات های مختلف پس از سقوط میلوشوویچ که در این انتخابات نیز پابرجا مانده بود، برای ناظرانی که از سوی نهادهای مختلف اتحادیه اروپایی و کشورهای آمریکا، انگلیس، روسیه، اسلوواکی تعجب آور بوده باشد اما حقیقت این است که این حزب با توجه به مواضع رادیکالیستی تند در مقابله با سیاست های غرب از سویی و چالش عمده با سایر احزاب از دیگر سو حامیان و هم چنین مخالفان ثابت قدمی را داشته و دارد.
به گزارش مهر، به رغم تمامی چالش های داخلی و بعضا بین المللی حزب رادیکال صربستان (هم چون بازداشت وویسلاو ششل، رهبر این حزب توسط دادگاه بین المللی لاهه) گویا نه تنها این حزب هواداران سابق خود را حفظ کرده که با توجه به حاشیه های سیاسی فراوان از جمله فساد مالی - اداری دموکرات ها در جریان حضور چندین ساله در عرصه سیاسی این کشور، به جلب نظر شهروندان صرب هر چند محدود پرداخته است.
تومیسلاو نیکولیچ، یکی از شاخص ترین چهره های حزب رادیکال صربستان و نامزد این حزب برای احراز مقام نخست وزیری این کشور با اشاره به پیروزی 81 درصدی تشکل متبوعش در این انتخابات، گفت: ما همان طور که انتظار داشتیم برنده شده ایم و علیرغم رقابت با احزابی که رهبری آن ها بر عهده نخست وزیر و رئیس جمهور بود، به رغم تمامی تخریب های ناجوانمردانه ای که علیه ما صورت گرفت، قدرتمان را ثابت کردیم.
تومیسلاو نیکولیچ، چهره شاخص حزب رادیکال
وی خواستار استعفای "بوریس تادیچ"، رئیس جمهور صربستان و "ووییسلاو کوشتونیتسا"، نخست وزیر کشورش به عنوان دو رهبر اصلی اصلاح طلبان صربستان شد که از جمله اقدامات آن ها تلاش برای پیوستن به اتحادیه اروپا و تحویل متهمان دادگاه بین المللی لاهه به این مرجع بین المللی بوده است.
با توجه به انزوای سیاسی که در عرصه "ائتلاف های میان حزبی" سالهاست دامن گیر حزب رادیکال صربستان شده، انتظار حضورنمایندگان این حزب حتی دربخش هایی ازدولت جدید این کشور به رغم کسب اکثریت آرا در اغلب انتخابات ها به خصوص انتخابات اخیر بعید به نظر می رسد و در جریان انتخابات اخیر صربستان نیز هر چند که حزب SRS اکثریت آرا را از آن خود کرده اما به علت تاکید احزاب مختلف بر عدم ائتلاف با حزب رادیکال نمی توان آن ها را پیروز انتخابات اخیر دانست.
با نیم نگاهی به نتایج کلی انتخابات پارلمانی صربستان ونوع آرایش احزاب وآرای شان، درمی یابیم درمجمو ع "ائتلاف احزاب دموکرات"، اکثریت قاطع نمایندگان پارلمان صربستان را از آن خود خواهند کرد؛ در واقع احزاب دموکرات صربستان به رغم آنکه هیچ یک به تنهایی قادر به کسب مطلق اکثریت آرا در انتخابات مجلس نمایندگان این کشور نشدند، اما در مجموع توانستند پیروزی نهایی را نصیب خود سازند و حزب رادیکال هم به دلیل نداشتن حد نصاب ۱۲۶کرسی در پارلمان و عدم توانایی در ایجاد نوعی ائتلاف، از تشکیل دولتی جدید عاجز خواهد بود.
نمودار تعداد کرسی های احزاب در پارلمان صربستان
نتایج اعلامی ازسوی کمیسیون مرکزی انتخابات وزارت کشورصربستان به این شرح است: حزب رادیکال صربستان (SRS) با ۲۸/۸درصد کل آرا ۸۱کرسی، حزب دموکرات (DS با ۲۲/۹درصد 64 کرسی، حزب دموکراتیک صربستان (DSS- NS) با ۱۶/۷درصد ۴۷کرسی، حزب جی-هفده (G - 17) با ۶/۸درصد ۱۹کرسی، حزب سوسیالیست صربستان (SPS) با ۵/۹ درصد ۱۶نماینده و ائتلاف احزاب لیبرال دموکرات، لیگ سوسیال دموکرات، وویودینا، اتحاد سوسیال دموکراتیک و شورای شهروندان صربستان با ۵/۳درصد آرا ۱۵کرسی پارلمان صربستان را به خود اختصاص دادند.
احزاب اقلیت های ملی از قبیل شورای مجارهای وویوودینا، سه کرسی، ائتلاف لیست سنجاک، دو کرسی و اتحادیه رومی های صربستان و حزب رومی ها هر کدام یک کرسی را در پارلمان صربستان تصاحب کرده اند.
بنابراین دموکرات های صرب در انتخابات اخیر کشورشان توانستند با بهره جویی از "گوهر همگرایی" و"ائتلاف"، بر رقیب اصلی خود که می توانست موانع بسیاری را در راه پیوستن صربستان به اتحادیه اروپا یا روند همگرایی با جامعه بین المللی ایجاد کند، فائق آیند.
بوریس تادیچ، رئیس جمهور اصلاح طلب صربستان
پیام هایی که از سوی کشورهای اروپایی و هم چنین آمریکا در جهت تشویق احزاب دموکرات برای تشکیل دولت ارسال شده را نیز می توان به نوعی "چراغ سبز" غرب به نتایج نهایی و آرایش نیروهای سیاسی در صربستان که در راس آن ائتلاف جناح دموکراتیک با همکاری احزابی چون G-17 با مجموع بیش از 130 نماینده در پارلمان، قرار دارند و هم چنین خرسندی از احراز مجدد عدم توانایی احزاب رادیکال سوسیالیست صرب در جهت تشکیل دولت دانست.
گزارش مهر می افزاید : غیرازمباحثی که حضورحزب همیشه درصحنه رادیکال ها و مسایل مربوط به رقابت های تنگاتنگ انتخاباتی با احزاب دموکرات در هر انتخاباتی وجود دارد، "مسئله کوزوو" از جمله مواردی بود که این انتخابات و طبعا نتایج آن را تحت الشعاع خود قرار داده بود؛ هرچند که این انتخابات درسراسر صربستان ومناطق مختلف مرتبط با این کشورازجمله کوزوو به صورت همزمان برگزار شد اما رسانه های رسمی بالکان گزارش دادند که دولت خودمختار کوزوو در بیانیه ای تصریح کرده که انتخابات پارلمانی صربستان مساله ای داخلی، سیاسی و اقدامی دموکراتیک بوده که هیچ گونه ارتباطی با کوزوو ندارد!
شرکت "مسلمانان صرب" در انتخابات
برخورد سرد حکومت کوزوو با انتخابات اخیر صربستان به عنوان استانی که داعیه جدایی کامل از صربستان را در سر می پروراند و در این مسیر با موانع بسیاری هم روبروست، می تواند به منزله ارسال پیامی از جانب دولتمردان آن برای "بلگراد" تلقی شود؛ در همین راستا از صرب های ساکن کوزوو خواسته شده که به رغم شرکت در انتخابات اخیر در چارچوب نهادهای قانونی برای رسیدن به اهداف و منافع خود تلاش کنند وعلاوه بر این حتی از دولت جدید صربستان خواسته شده که از صرب‌های کوزوو جهت ادغام و شرکت فعال در جامعه چند قومی کوزوو حمایت کند.
در این که یکی از مهم ترین مسایل دولتمردان و مقامات صربستان در ماه های آتی موضوع مربوط به کوزوو خواهد بود هیچ شکی وجود ندارد اما قطعا نوع مواجهه آنان با این موضوع در تسریع یا کند کردن روند حل ماجرای کوزوو دخیل خواهد بود ولی به هر صورت بنا بر نظر کارشناسان انتظار می رود به رغم وجود اختلافات گسترده میان احزاب صرب، سازمان ملل متحد حداکثر در سال جاری میلادی وضعیت نهایی کوزوو را روشن کندکه قاعدتا تثبیت اصلاح طلبان در جایگاه دولتی این روند را تسریع خواهد کرد.
در مجموع به نظر می رسد دولت آتی صربستان نیز دولتی "اصلاح طلب" و با گرایش غالب به غرب باشد که سرنوشت سیاسی کوزوو، پیوستن صربستان به اتحادیه اروپا ( که به علت عدم تحویل ملادیچ و کاراجیچ، دو تن از جنایت کاران جنگی صرب به لاهه متوقف شده)، مسایل اقتصادی و اصلاح نظام مدیریتی از جمله اصلی ترین چالش های پیش روی آن باشد.
-----------------------------------------------
گزارش : حامد وفایی