خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ: هفته‌ای که گذشت از نظر کمیت تعداد اخبار حوزه کتاب و نشر، یکی از پرخبرترین هفته‌های گذشته است. این هفته ۲۱ خبر مهم در گزارش «یک هفته با کتاب» مرور می‌شود که یک عنوانشان مربوط به رویدادهای بین‌المللی و خارجی است. در حالی که گزارش هفته گذشته، در برگیرنده ۱۱ خبر بود.
آن‌چه در گزارش این هفته خودنمایی می‌کند، چند خبر مربوط به اعلام آمار و اعداد توسط مسئولان کشور است؛ از جمله اعلام تراز منفی ۷۰ هزار تُنی در صنعت چاپ، اعلام پرفروش‌ترین دفتر شعرهای دهه ۹۰ و اعلام آمار فروش طرح تابستانه کتاب.
این گزارش، خبرهایی درباره حضور ایران در نمایشگاه مسکو، نمایشگاه کتاب فرانکفورت و همچنین در اولویت اول، اعلام هزینه‌های سی و یکمین دوره نمایشگاه کتاب تهران را که امسال برگزار شد، شامل می‌شود. درگذشت احسان یارشاطر و خمیر شدن کتاب‌های یک ناشر نیز از آن جنس خبرهایی هستند که تنها یک نمونه از آنها در گزارش این هفته جا دارد.
تغییر مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی اصفهان و انتصاب رئیس شورای سیاستگذاری خانه شعر و ادبیات تهران از دیگر خبرهای این گزارش هستند که در کنار خبر برگزاری اختتامیه‌ها یا برنامه‌های تقدیر و دیگر اخبار مرورشان می‌کنیم.
در ادامه مشروح گزارش مرور اخبار مهم حوزه کتاب و نشر را در این هفته می‌خوانیم:
اعلام هزینه‌های امسال نمایشگاه کتاب تهران
موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران هزینه‌های برگزاری سی و یکمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران را در بخش‌های مختلف منتشر کرد که در جدول مربوطه، هزینه‌های هر بخش به صورت مجزا و در مقایسه با نمایشگاه سال قبل منتشر شده است. بر اساس این فهرست، در مجموع امسال بالغ بر ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان برای برپایی نمایشگاه هزینه شده است که در مقایسه با هزینه بالغ بر ۱۱ میلیارد تومانی نمایشگاه سی ام، شاهد حدود ۳.۵ میلیارد تومان افزایش در هزینه‌های برگزار نمایشگاه بودیم.
آغاز به کار ایران در نمایشگاه کتاب مسکو
سی و یکمین دوره نمایشگاه کتاب مسکو دیروز چهارشنبه ۱۳ شهریور افتتاح شد. غرفه ایران در این دوره از نمایشگاه ۲۴ مترمربع است که براساس تفاهم‌نامه همکاری مشترک نمایشگاه کتاب تهران و مسکو در اختیار قرار گرفته است. ۳۰۰ عنوان کتاب در زمینه‌های دین، کودک‌ونوجوان، ایران‌شناسی، ادبیات کلاسیک و معاصر، هنر و ادبیات دفاع مقدس در غرفه ایران به نمایش گذاشته می‌شود.
این رویداد از ۱۴ تا ۱۸ شهریور برگزار می‌شود. سال گذشته ۶۰۸ ناشر و شرکت انتشاراتی و ۳۷ کشور در نمایشگاه کتاب مسکو حضور داشتند و یکصد هزار نفر نیز از این نمایشگاه بازدید به عمل آوردند.
نامه ارشاد به شورای عالی انقلاب فرهنگی برای اصلاح قانون ممیزی
روز یکشنبه این هفته، حجت‌الاسلام محمد علی مهدوی راد رئیس هیئت نظارت بر ضوابط چاپ و نشر کتاب با تصریح بر اینکه در مجموعه وزارت ارشاد برخی نویسندگان ممنوع‌القلم هستند از ارسال نامه به شورای عالی انقلاب فرهنگی برای اصلاح قانون ممیزی خبر داد.
این خبر در گفتگوی مهدوی راد با مجله اینترنتی «الف یا» منتشر شد و مهدوی راد در این مصاحبه با اشاره به اینکه قانون ممیزی کتاب در ۵ سال گذشته مبدل به آئین نامه‌های مفصلی شده که بسیار کامل است، گفت: هر دولتی که بخواهد این قانون را اجرا کند شاید تندروی کند اما بدنه نشر نباید جریان به وجود آورنده آن را که چهارچوبی برای کارشان دارند متهم کند، این قبیل تصمیمات را می‌بایست از سر عقل نقد کرد.
درگذشت احسان یارشاطر
احسان یارشاطر، استاد سابق دانشگاه تهران، بنیان‌گذار مرکز مطالعات ایران‌شناسی و استاد بازنشسته مرکز مطالعات ایرانی در دانشگاه کلمبیا (نیویورک) اولین روز این هفته درگذشت. این استاد زبان و ادبیات فارسی که متولد سال ۱۲۹۹ در شهر همدان بود، علاوه بر سرویراستاری دانشنامه ایرانیکا، ویراستاری سه مجلد از تاریخ ایران کمبریج را هم به عهده داشت. او همچنین نویسنده چندین جلد کتاب تاریخ ادبیات ایران است.
یارشاطر در سن ۹۸ سالگی درگذشت.
برگزاری مراسم روز ملی صنعت چاپ
مراسم روز ملی صنعت چاپ شامگاه یکشنبه ۱۱ شهریور با حضور سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مجموعه تالار وحدت برگزار شد.
اعلام تراز منفی ۷۰ هزار تُنی در صنعت چاپ
وزیر ارشاد در مراسم روز ملی صنعت چاپ درباره تراز منفی صنعت چاپ کشور صحبت کرد و با اشاره به فعالیت بین ۵ تا ۸۰۰۰ چاپخانه در کشور با ۱۰۰ هزار نیروی انسانی مستقیم و غیرمستقیم، در عین حال تراز منفی صادرات و واردات صنعت چاپ را در کشور نگران‌کننده خواند و افزود: سالیانه بیش از ۸۰ هزار تن محصول چاپی وارد کشور می‌شود این در حالی است که فقط ۱۰ هزار تن صادرات داریم.
اعلام پرفروش‌ترین دفتر شعرهای دهه ۹۰
دیگر خبری که مربوط به اعلام آمار در این هفته می‌شد، این بود که مجله اینترنتی «الف‌یا» وابسته به بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان فهرستی از پرمخاطب‌ترین کتاب‌های شعر ایران در دهه ۹۰ را منتشر کرد.
در فهرست مذکور، کتاب‌های شعری که در دهه ۹۰، بالای ۱۰۰۱ نسخه از آنها منتشر شده و در یک سال اخیر دستِ کم یک بار چاپ مجدد شده‌اند، معرفی شده‌اند.
اعلام آمار فروش طرح تابستانه کتاب
طبق آماری که این هفته موسسه خانه کتاب منتشر کرد، در طرح تابستانه کتاب ۹۷ که از ۳۰ مردادماه تا ۵ شهریور در تهران و تا ۸ شهریور در سایر شهرها برگزار شد، ۷۱۵ کتابفروشی در ۳۱ استان کشور فروشی معادل۶۲ میلیارد و ۴۹۱ میلیون و ۸۸۴ هزار و ۶۲۱ ریال داشتند و حدود ۱۰ میلیارد و ۹۵۰ میلیون ریال یارانه به خریداران کتاب اختصاص پیدا کرد.
در نهمین دوره طرح‌های اعطای یارانه نشر از طریق کتابفروشی‌ها با عنوان «تابستانه کتاب ۹۷» تعداد ۷۶۳۸۶ خریدار کتاب‌های تالیفی را با یارانه ۲۵ درصد و کتاب‌های ترجمه را با یارانه ۱۵ درصد خریداری کردند.
تغییر مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی اصفهان
اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، به منظور معارفه مدیر جدید مرکز اسناد و کتابخانه ملی اصفهان، روز یکشنبه به اصفهان سفر کرد و در این سفر، مسعود کثیری به جای مختار باقری پبدنی به عنوان مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی اصفهان معرفی شد.
آیین تکریم مختار باقری پبدنی و معارفه مسعود کثیری در استانداری اصفهان برگزار شد.
انتخاب هیئت مدیره تعاونی چاپخانه‌داران تهران
مجمع عمومی عادی نوبت دوم شرکت تعاونی چاپخانه‌داران تهران با حضور نزدیک به ۱۰۰ نفر از اعضای این تعاونی این هفته در هتل باباطاهر در تهران و با نظارت نماینده اداره تعاون، برگزار شد و اعضای جدید هیات مدیره جدید این شرکت انتخاب شدند.
انتخاب سفیر ایران در بیزینس کلاب فرانکفورت
انتشارات سوره مهر همزمان با نخستین حضور مستقل خود در غرفه ملی ایران در هفتادمین دوره نمایشگاه کتاب فرانکفورت، موفق شد به عنوان سفیر ایران در بیزینس کلاب این نمایشگاه انتخاب شود. این خبر را عبدالحمید قره‌داغی مدیرعامل انتشارات سوره مهر و نماینده این موسسه در این رویداد به مهر داد و گفت: موسسه انتشارات سوره مهر با همکاری موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران در فرصتی که نمایشگاه در سال جاری برای دریافت رزومه افراد، موسسات نشر و آژانس‌های ادبی برای حضور در بیزیس کلاب نمایشگاه فرانکفورت فراهم کرده بود، با ارائه رزومه فعالیت‌های خود توانست این فرصت را به دست بیاورد تا به عنوان سفیر ایران در این بخش حضور داشته باشد.
آغاز پنجمین دوره انتخاب پایتخت کتاب ایران
فراخوان پنجمین دوره انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران منتشر شد که طبق آن معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طرح «انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران» را با هدف توسعه فرهنگی و ترویج کتابخوانی از طریق حمایت از برنامه‌ها و پیشنهادهای نو و ابتکاری، اثربخش و پایدار برگزار می‌کند.
«پایتخت کتاب ایران» عنوانی است که هر سال به یک شهر شرکت کننده اعطا می‌شود که بر اساس نظر هیئت داوران، بهترین برنامه را برای ترویج کتابخوانی ارائه کرده باشند. بر اساس این فراخوان، برنامه‌های سال ۱۳۹۸ هر شهر در زمینه ترویج کتابخوانی که با همکاری دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی تدوین و با امضای شهردار و رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه شود، قابلیت شرکت در طرح پایتخت کتاب ایران را دارد.
برپایی دوباره نمایشگاه‌های استانی کتاب
موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران از آغاز ثبت‌نام ناشران برای حضور در ۵ نمایشگاه کتاب استانی که در ماه مهر برگزار می‌شود، خبر داد. به این ترتیب، پس از ۷ ماه وقفه در برگزاری نمایشگاه‌های استانی کتاب، اولین نمایشگاه کتاب استانی در سال جاری، از ۲۰ تا ۲۵ شهریور در استان آذربایجان غربی برگزار می‌شود.
نمایشگاه کتاب اردبیل از ۱ تا ۶ مهر، نمایشگاه کتاب زنجان از ۹ تا ۱۴ مهر، نمایشگاه کتاب کردستان از ۱۸ تا ۲۳ مهر، نمایشگاه کتاب گلستان از ۱۸ تا ۲۳ مهر و نمایشگاه کتاب آذربایجان شرقی از ۲۹ مهر تا ۴ آبان برگزار می‌شود.
تقدیر از نویسندگان و تصویرگران ایرانی در کنگره IBBY
سه هنرمند و نویسنده ایرانی در عرصه ادبیات کودک و نوجوان در مراسمی که عصر روز جمعه نهم شهریور برگزار شد در حاشیه سی و ششمین کنگره ادبیات کودک و نوجوان دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) در شهر آتن تجلیل شدند. این خبر روز شنبه این هفته منتشر شد و به موجب آن، حسن زاده نویسنده ایرانی، فرزاد فربد مترجم ایرانی و نازنین عباسی تصویرگر در فهرست افتخار دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان قرار گرفته و در مراسمی که در شهر آت برگزار شد جوایز خود را دریافت کردند.
انتشار فراخوان جایزه ابوالحسن نجفی
فراخوان سومین دوره جایزه استاد ابوالحسن نجفی به تازگی توسط مرکز فرهنگی شهر کتاب منتشر شده است. این دوره از جایزه مذکور، از بهترین ترجمه رمان و مجموعه داستان کوتاهی که در سال ۱۳۹۶منتشر شده، تقدیر می‌کند.
برگزاری اختتامیه جشنواره کتابخوانی رضوی استان تهران
این هفته مراسم اختتامیه‌های استانی جشنواره کتابخوانی رضوی در مراکز مختلف استان‌های کشور برگزار شد که یکی از آنها در استان تهران بود. به این ترتیب مراسم اختتامیه هشتمین دوره جشنواره کتابخوانی رضوی استان تهران دوشنبه ۱۲ شهریور در سالن اجتماعات کتابخانه عمومی علامه حلی برگزار شد.
تقدیر از فعالان ادبیات فانتزی، علمی تخیلی و وحشت
مراسم رویداد سال افسانه‌ها، بزرگ‌ترین گردهمایی هواداران ادبیات فانتزی، علمی‌خیالی و وحشت، هم عصر دوشنبه ۱۲ شهریور در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.
دیدار وزیر ارشاد و سیمین‌دخت وحیدی
وزیر ارشاد سه‌شنبه شب به منزل سیمین‌دخت وحیدی شاعر انقلاب رفت. صالحی در این دیدار یک ساعته، از فرزندان سیمین دخت وحیدی جویای فعالیت‌های گذشته، آثار منتشر نشده و وضعیت سلامتی این بانوی شاعر شد.
انتصاب رئیس شورای سیاستگذاری خانه شعر و ادبیات تهران
این هفته همچنین با حکم سید محمد حسین حجازی مدیرعامل شرکت نوسازی عباس آباد، مرتضی امیری اسفندقه رییس شورای سیاستگذاری خانه شعر و ادبیات تهران شد.
خمیر شدن کتاب‌های یک ناشر
یکی از گزارش‌هایی که این هفته در حوزه کتاب در خبرگزاری مهر منتشر شد، درباره خمیر شدن کتاب‌های یک ناشر بود. طبق این گزارش، یکی از مسئولان انتشارات «علم کشاورزی ایران» با اعلام این خبر به مهر گفت: متاسفانه به دلیل وضعیت بد فروش کتاب، وصول نشدن چک‌های فروش کتاب، عدم حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از ناشران تخصصی و همچنین نهادهایی مانند وزارت جهاد کشاورزی، سازمان جنگل‌ها و مراتع، حفاظت از محیط زیست، شیلات و ... از کتاب‌های تخصصی حوزه‌های یادشده، و نیز هزینه‌های سنگینی که ما برای نگهداری کتاب‌های فروش نرفته‌مان در انبارها می‌پردازیم، مجبور شدیم تعدادی از کتاب‌هایمان را خمیر کنیم.
معرفی ۴ نامزد نهایی آکادمی نوبل
تنها خبر مهم بین‌المللی این هفته هم در حوزه کتاب، این بود که آکادمی جایگزین نوبل که می‌خواهد یک جایزه ادبی بین‌المللی را در سال ۲۰۱۸ به جای جایزه ادبی نوبل معرفی کند، فهرست نهایی خود ر ا اعلام کرد. این فهرست که از فهرست اولیه دربرگیرنده اسامی ۴۷ نویسنده از سراسر جهان بیرون آمده، نام ماریس کونده از فرانسه، هاروکی موراکامی از ژاپن، کیم توی از کانادا و نیل گیمن از بریتانیا را در بر می‌گیرد.