منزل آیت الله هاشمی رفسنجانی که پس از ترور در خرداد ۵۸ و ترورهای سال ۶۰ به کنار حسینیه جماران منتقل و بیش از ۳۴ سال محل زندگی وی بود، با همان اثاثیه به موزه تبدیل شده است.

به گزارش خبرنگار مهر، یکماه قبل در سوم شهریورماه خانه-موزه آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی افتتاح شد. پیشتر تاسیس این خانه موزه به تصویب هیات وزیران رسیده بود. در ابتدا گروههای مختلفی در زمینه های مختلف طراحی و اجرای پروژه خانه موزه اعلام آمادگی کردند. با توجه به مسئولیت محسن هاشمی بعنوان معاونت عمرانی وقت دانشگاه آزاد اسلامی، متخصصان دانشگاهی تهران، کرمان و مشهد و کارشناسان ارشد حوزه معاونت عمرانی دانشگاه آزاد و همچنین طراحان خانه موزه های تهران، طرح های اولیه خود را به دفتر نشر معارف انقلاب ارائه دادند که توسط هیات های مختلف داوری در زمینه های هنری، فنی و محتوایی مورد بررسی قرار گرفت.

استخر خانه مرحوم آیت‌الله هاشمی

در نهایت مسئولیت طراحی و اجرا به خانم ذوقی حسینی سپرده شد. مقدمات پروژه و فاز مطالعاتی آن، که به بررسی ابعاد مختلف زندگی آیت الله هاشمی پرداخته می شد، حدود ۷ ماه طول کشید. در این مرحله می بایست ۸۲ سال زندگی پرفراز و نشیب وی بررسی می شد که با مطالعه کتاب دوران مبارزه و ۱۵ سال خاطرات روز نوشت و همچنین زندگینامه خودنوشت وی، که مجموعا به حدود ۹ هزار صفحه می رسد، این موضوع محقق شد.

بالابر خانه مرحوم آیت‌الله هاشمی 

نتیجه این پژوهش، تقسیم پروسه زندگی وی به چندین گام، که هر گام شامل سناریویی خاص است، بود. دوران کودکی هجرت به قم، دوران مبارزه، دوران تثبیت انقلاب، دوران مجلس و دفاع مقدس، دوران ریاست جمهوری و سازندگی، دوران مجمع تشخیص مصلحت نظام و خبرگان رهبری که با استفاده از نمایش تصاویر و اشیا و بعضی از اسناد انقلاب صورت گرفته است. در مرحله بعد، جمع آوری تصاویر و فیلم ها و اسناد مربوط به او بود که با همکاری دفتر نشر معارف انقلاب و مجمع تشخیص مصلحت نظام صورت گرفت. 

برای مشاهده و انتخاب حدود چهار هزار قطعه عکس، زمان زیادی صرف شد. سپس فاز یک، طراحی فضای خانه موزه آغاز شد که با برداشت کامل و دقیق از پلان منزل و جزئیات معماری آن آغاز و با برداشت و تصویربرداری از عناصر و اشیا و مبلمان خانه همراه شد. تعدد عناصر موجود و الزام بر حفظ و عدم جابه جایی آنها از طرف کارفرما، یکی از محدودیت های پروژه بود. پس از آن قابلیت سنجی و امکان پذیری فضاهای مختلف خانه برای نمایش آثار و تصاویر و قطعات فیلم مورد بررسی قرار گرفت.

در این خانه موزه تصاویر متعدد، زندگی آیت الله هاشمی رفسجانی را برای بازدیدکنندگان روایت می کند. از نکات جالب این تصاویر اشاره به مناظره معروف سال ۸۸ و نامه معروف بدون سلام آیت‌الله به مقام معظم رهبری پیش از حوادث انتخابات سال ۸۸ است. علاوه بر آن تصویری از رئیس‌جمهور روحانی با عنوان «سایه هاشمی» در موزه مرحوم هاشمی به چشم می‌خورد که در نوع خود قابل‌توجه است.

طراحی این موزه دارای ابعاد مختلفی است یکی حفظ و نمایش واقعی منزل و سبک زندگی این مرحوم، دوم نمایش زندگی شخصی و خانوادگی وی، سوم به تصویر کشیدن مجدد خاطرات و جلساتی که در همین خانه روی داده است و با کمک تکنولوژی واقعیت افزوده ایجاد می شود و چهارم به تصویر کشیدن دوره های مختلف زندگی آیت الله رفسنجانی که به چند گام تقسیم می شود و پنجم  امکان برگزاری نمایشگاههای موقت، سخنرانی و جلسات فرعی درباره سوژه های مختلف مانند ماجرای ترور، ماجرای مک فارلین و ... .

ساماندهی یک پژوهشکده محدود، برای ارائه خدمات به پژوهشگران که محل استقرار اصلی این پژوهشکده در دفتر نشر معارف انقلاب اسلامی است؛ از دیگر بخش های این منزل است. این مجموعه آمادگی دارد اسناد و اشیایی از آیت الله هاشمی را که در اختیار دوستداران وی قرار دارد حفظ و یا به نمایش بگذارد. این خانه به مرور زمان تکمیل خواهد شد به گونه ای که حال و  هوای حضور ۳۴ ساله وی در این خانه به تصویر  کشیده شود.

این خانه موزه در سالروز تولد  آیت الله با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور و خانواده آن مرحوم افتتاح شد و اکنون ورود و بازدید برای عموم مردم آزاد و رایگان است.