خبرگزاری مهر، گروه استانها- زهرا بهرامی: بسیاری معتقدند آنچه محیط بانان را نشانه می‌رود شکارچی نیست بلکه قانونی است که به واسطه نقص آن دست شکارچیان را برای به گلوله بستن محیط بانان باز گذاشته است.
چهارشنبه گذشته در حالی که هنوز آفتاب از پارک ملی گلستان برنیامده بود شکارچی‌ها در منطقه «سولگرد» با محیط بانان درگیر می‌شوند.
درگیری شکارچیان با محیط بانان، منجر به مجروح شدن دو همیار محیط زیست شده و نام «تاج محمد باشقره» محیط بان گلستانی را در لیست ۱۲۳ شهید محیط زیست کشور قرار داد.
این بار هم پس از شهادت محیط بان «باشقره»، نگاه‌ها به سمت مجلس شورای اسلامی و لایحه «حمایت از محیط بانان» که هنوز به قانون تبدیل نشده است، بود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان از شب حادثه می‌گوید؛ از آن زمانی که هشت شکارچی غیرمجاز در تاریکی ابتدا با نور پروژکتور محل خواب گله را یافته و سپس با گلوله‌های چهارپاره، گله را هدف قرار می‌دهند و بعد آن با محیط بانان درگیر می‌شوند و با قنداق تفنگ همیاران محیط زیست را زخمی می‌کنند.
شکارچیان محیط بان تاج محمد باشقره را به شهادت می‌رسانند و در محل درگیری سه کوله پشتی پُر از گوشت قطعه قطعه شده شکارِ چهار راس قوچ و میش وحشی را به جا می‌گذارند.
علت حادثه را در نقص قانون باید جُست
امیر عبدوس به خبرنگار مهر اظهار می‌کند: شرایط وقوع حادثه نشان می‌دهد محیط بان شهید شده (تاج محمد باشقره) خواسته بود وظایف ضابطین دادگستری و قانون استفاده و به کارگیری سلاح محیط بانان را رعایت کرده باشد.
عامل شهادت محیط بان باشقره را سه ماه قبل با اسلحه کلاش دستگیر کردند اما با قید وثیقه آزاد شد؛ این اتفاقات نشان می‌دهد قانون به نفع متخلفان حوزه صید و شکار استوی با بیان این‌که آنچه در قانون آمده آن شب توسط محیط بان باشقره رعایت شده است، می افزاید: بر اساس همه نقل قول‌ها از شب حادثه، ابتدا صدای گلنگدن می‌آید، محیط بان باشقره ایست می‌دهد و سپس شلیک هوایی؛ درست در طول رعایت این شرایط (قانون استفاده و به کارگیری سلاح محیط بانان) همکار ما مورد اصابت گلوله قرار می‌گیرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان ادامه می‌دهد: کاملاً مشخص است علت این اتفاق را باید در نقص قانون جست چراکه همکار ما در مواجهه با یک متخلف و مجرم مسلّح این نگرانی را دارد که اگر تیراندازی کند، نتواند ثابت کند این تیراندازی برای حفظ جان خودش بوده است کمااین‌که پیش از این هم همکاران محیط بان در گلستان در دفاع از جان خود در مقابل شکارچیان مسلح محکوم به پرداخت دیه شده اند.
وی اضافه می‌کند: به عنوان مثال اداره کل محیط زیست تاکنون بابت درگیری پیش آمده بین محیط بانان و شکارچیان ۳۰۰ میلیون تومان دیه به شکارچی پرداخت کرده و هم‌اکنون در حال پرداخت دیه ۸۸ میلیون تومانی به یک شکارچی دیگر است چراکه محیط بانان نتوانسته اند اثبات کنند تیر شلیک شده به شکارچیان بابت دفاع از جان خود بوده است.
عبدوس می‌گوید: این‌ها دلایلی است که همکاران ما را نگران می‌کند از بابت این‌که به سمت متخلفان برای حفظ جان خود شلیک کنند؛ زمان زیادی است که قانون حمایت از محیط بانان در کمیسیون‌های کشاورزی و قضایی مجلس بررسی می‌شود و هنوز هم به صحن نیامده تا به قانون تبدیل شود.
محیط بانان به دلیل کمبود امکانات و تجیهزات جان می‌دهند
هم‌اکنون هر محیط بان در کشور مسئول حفاظت از حدود ۹ هزار هکتار از مناطق چهارگانه محیط زیست است و بسیاری معتقدند قانونی که تفنگ را روی دوش محیط بانان انداخته اما حق شلیک را از آن‌ها گرفته تا با تفنگ‌های پُر، سینه‌هایشان را سپر گلوله‌های شکارچیانی کنند که آمده‌اند جان حیات وحش را بگیرند مقصر اصلی این اتفاقات است. همان قانونی که نقصش باعث می‌شود اگر محیط بانی در دفاع از خود و یا پاسداری از بیت المال تیراندازی کند و متجاوزان بیت المال کشته شوند، محیط بانان تا ماه‌ها در زندان می‌مانند و یا تا پای چوبه دار می‌روند.
دبیر مجمع نمایندگان استان گلستان اما معتقد است محیط بانان در سایه کمبود امکانات و تجهیزات قربانی می‌شوند.
شهرام کوسه غراوی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار می‌کند: پارک ملی گلستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است اما به اندازه کافی نیروی محیط بان در پارک مستقر نیست و محیط بانان امکانات و تجهیزات پیشرفته ندارند.
وی با انتقاد از تامین نشدن امکانات و تجهیزات لازم و همچنین نیروی متخصص در پارک ملی گلستان، می‌افزاید: محیط بانان فدای سودجویی و منفعت طلبی عده‌ای می‌شوند و جان خود را به دلیل کمبود تجهیزات و امکانات از دست می‌هند؛ اگر محیط بانان پارک به بی‌سیم مجهز بودند محیط بان باشقره در این حادثه شهید نمی‌شد.
نماینده مردم شهرستان‌های کلاله، مینودشت، مراوه‌تپه و گالیکش در مجلس شورای اسلامی تاکید می‌کند: با وجود تمام وعده و وعیدهای داده شده هنوز محیط بانان شرایط مناسبی ندارند و باید یک بار برای همیشه رفع مشکلات اقتصادی، اجتماعی و قضایی آن‌ها در دستور کار قرار گیرد.
وی با بیان این‌که محیط بان گلستانی به دلیل کمبود نیرو و تجهیزات جان خود را از دست داد، ادامه می‌دهد: موضوع کمبود امکانات و محیط بان در پارک ملی گلستان را در مجلس پیگیری می‌کنیم اما دولت باید لایحه جامعی را برای حمایت از محیط بانان به مجلس ارائه کند چراکه در لایحه کنونی فقط معاضدت‌های قضایی دیده شده است.
کوسه غراوی خاطرنشان می‌کند: باید مجازات‌های شکارچیان افزایش یابد و برخوردها قاطع شود و مردم هم همکاری لازم را با محیط بانان داشته باشند.
حمایت از محیط بانان شعار است
محیط بانان پارک ملی گلستان هرچند با عبدوس در مورد نقص قانون در حمایت از محیط بانان هم عقیده‌اند اما صحبت‌های آن‌ها بیشتر با کوسه غراوی نماینده مردم شهرستان‌های شرق استان در مجلس شورای اسلامی همسو است.
یکی از محیط بانان پارک ملی گلستان که نخواست نامی از وی ذکر شود، به خبرنگار مهر می‌گوید: مشکلات محیط بانان در پارک ملی گلستان بسیار است؛ از لباس تا کفش، خودرو و تجهیزات، در همه زمینه‌ها مشکل داریم؛ خودروها و موتور سیکلت‌ها به شدت فرسوده است و تجهیزات کمی در اختیار پاسگاه‌هاست.
اگر جلوی شکارچیان را نگیریم خسارت جبران ناپذیری به گونه‌های حیات وحش وارد می‌شود و اگر در این شرایط مقابله کنیم جانمان به خطر می‌افتدوی می‌افزاید: دادن جلیقه ضد گلوله به محیط بانان فقط گزارش عملکرد برای مدیران حوزه محیط زیست بود؛ هم اکنون در هر شیفت دو تا چهار نفر محیط بان در پاسگاه مستقر هستند اما به هر پاسگاه یک جلیقه تحویل شده است؛ هرچند این جلیقه‌ها کافی نیست و در هر گشت‌زنی فقط یک محیط بان می‌تواند آن را به تن کند اما تقریبا جلیقه‌ها برای محیط بانان کاربردی ندارد.
وی به دلایل این دیدگاه هم اشاره و بیان می‌کند: وزن هرکدام از این جلیقه‌ها حدود ۱۳ کیلوگرم است اما محیط بانان برای تردد در مناطق صعب العبور پارک ملی مجبور هستند وسایل کوله پشتی‌ها را به شدت سبک کنند به‌علاوه این‌که جلیقه‌ها فقط در مقابل کُلت می‌تواند از جان محیط بانان حفاظت کند.
وی به فرسوده بودن خودروها و موتور سیکلت‌های محیط بانان پارک اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: در شب حادثه محیط بانان پاسگاه میرزابایلو که عازم کمک‌رسانی به شهید باشقره بودند ساعت‌ها به دلیل خرابی خودرو در دل شب در وسط مسیر ماندند؛ این تنها بخشی از مشکلات است چرا که خودروهای در اختیار محیط بانان بیمه بدنه نمی‌شود و حتی گاهی مجبور می‌شویم از جیب خود پول بنزین خودرو و موتور سیکلت‌ها را پرداخت کنیم.
عاملان شهادت باشقره به قید وثیقه آزاد بودند
این محیط بان گلستانی تصریح می‌کند: محیط بانی شغل نظامی است چرا که ما با متخلفان سروکار داشته و درگیر می‌شویم اما قانونی در حمایت از محیط بانان وجود ندارد و همه قوانین به نفع شکارچیان و متخلفان است.
وی با بیان این‌که حمایت از محیط بانان فقط شعار است، می‌گوید: عامل شهادت محیط بان باشقره را سه ماه قبل با اسلحه کلاش که یک اسلحه نظامی و جنگی است، دستگیر کردند اما با قید وثیقه آزاد شد.
شناسایی متخلفان شرور پارک ملی گلستان
اما مدیر پارک ملی گلستان معتقد است کمبود تجهیزات، امکانات و نیروی متخصص و محیط بان فقط مختص ذخیرگاه زیست کره نیست و تمام مناطق چهارگانه تحت حفاظت سازمان محیط زیست با این چالش مواجه هستند.
مهدی تیموری به خبرنگار مهر می‌گوید: کمبود نیرو یکی از مشکلات اصلی است؛ در پارک ملی گلستان ۱۰ پاسگاه و ۳۵ محیط بان داریم یعنی در هر شیفت ۱۷ محیط بان داریم و در هر پاسگاه پارک یک یا حداکثر دو محیط بان حضور دارند.
وی با اشاره به این‌که جلیقه ضد گلوله در اختیار تمام پاسگاه‌های پارک قرار گرفته، می افزاید: کمبود نیرو، امکانات و تجهیزات چالش اصلی در این حوزه است اما بیش از هرچیز تصویب قانون حمایت از محیط بانان می‌تواند کارگشای مشکلات این بخش باشد.
مدیر پارک ملی گلستان ادامه می‌دهد: اکثر شکارچیان هم‌اکنون در زمان‌های خاص (شبانه) برای شکار و تخلف می‌آیند و زمانی که جمعیت قوچ و میش خوابیده‌اند با بی‌رحمی و با انتخاب بدترین و زجرآورترین نوع تخلف، جمعیت خوابیده را به تیر چهارپاره می‌بندند؛ اگر جلوی این موارد را نگیریم خسارت جبران ناپذیری به گونه‌های حیات وحش وارد می‌شود اگر در این شرایط مقابله کنیم جانمان به خطر می‌افتد.
وی اضافه می‌کند: تعدادی از متخلفان شرور هستند و بر تخلفات اصرار دارند و ما آن‌ها را شناسایی کرده و کاملاً می‌شناسیم اگر قانون و ضوابط اجازه بدهد می‌توانیم آن‌ها را به قوه قضائیه معرفی کنیم تا اقدامات پیشگیرانه در این حوزه انجام شود.
هرچند پس از شهادت محیط بان «باشقره» باز هم، همه چشم امیدها به مجلس شورای اسلامی است تا قانون حمایت از محیط بانان را تصویب و تایید کند اما نباید از یاد برد کمبودها و نارسایی های موجود در امکانات و تجهیزات محیط بانی بیش از هرچیز معطل برخی از هماهنگی‌هاست و به اراده‌ای قوی برای جدی گرفتن شغل محیط بانی نیاز دارد تا دفاع از طبیعت ایران یک دفاع خونین نباشد.