خبرگزاری مهر، گروه استانها- زهرا بهرامی: آذرماه ۹۳ و در سفر استانی رئیس دولت تدبیر و امید به گلستان بود که اجرای طرح گردشگری آشوراده از سوی نماینده ولی‌فقیه در گلستان و استاندار وقت به‌عنوان مطالبه مردمی مطرح شد و حسن روحانی وعده داد آشوراده به قطب گردشگری کشور تبدیل‌شده و کلید توسعه استان می‌شود.
این وعده هرچند نویدبخش پایان دو دهه متروکه بودن جزیره آشوراده در خلیج گرگان و میانکاله بود اما به سرعت به مناقشه‌ای جدی بین دوستداران طبیعت و موافقان با اجرای طرح‌های گردشگری تبدیل شد.
آغاز این مناقشات، مسئولان سازمان حفاظت از محیط زیست و میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و استانداری گلستان را پای میز مذاکره نشاند تا برای انجام مطالعات و اجرای طرح گردشگری مطابق با ضوابط محیط زیست تفاهم‌نامه امضاء کنند.
اما این پایان ماجرا برای اجرای طرح گردشگری آشوراده نبود و در مردادماه ۹۴ اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور در سفر به گلستان، یکبار دیگر اجرای طرح گردشگری آشوراده را وعده داد و چند روز پس از آن، کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی هم آن را (اجرای طرح گردشگری آشوراده) مصوب کرد.
حالا وعده رئیس‌جمهور برای اجرای طرح گردشگری آشوراده پا به سن پنج سالگی می‌گذارد و همچنان خبری از اجرای آن نیست. با مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان حول موضوع اجرای طرح طبیعت گردشگری آشوراده به گفتگو نشستیم و امیر عبدوس از امضاء قرارداد عملیات اجرایی این طرح خبر داد.
*حدود پنج سال از وعده رئیس جمهور برای اجرای طرح گردشگری آشوراده می‌گذرد، اما هنوز این پروژه به سرانجام نرسیده است.
قرارداد عملیات اجرای طرح مشارکت در امور حفاظت، بهره برداری و تفرجی منطقه نمونه گردشگری آشوراده با سازمان همیاری شهرداری‌ها به امضاء رسیده است.
* می‌توان به اجرای آن امید داشت؟
عملیات اجرایی طرح منطبق با موازین طبیعت گردی در مناطق حفاظت شده طراحی شده و همه دقت‌های لازم برای این‌که ارزش‌های اکولوژیک و یا زیست بومی پناهگاه حیات وحش میانکاله حفظ شود در این طرح لحاظ شده است؛ قرارداد اجرا با سازمان همیاری‌ها به امضاء رسیده و فقط کافی است پنج درصد تضمین‌های لازم اجرای این طرح ۱۰ ساله به تصویب هیئت مدیره سازمان همیاری‌ها برسد و تسلیم محیط زیست شود. بعد از این‌که تضمین‌ها ارائه شود قرارداد را به مجری ابلاغ می‌کنیم.
*راجع به جزییات اجرای طرح توضیح دهید. تاکنون کمتر جزییات این طرح مطرح شده و بیشتر در گفتگوها حول محور رعایت موازین زیست محیطی طرح کلی گویی شده است.
طرح شامل یک سایت ۲۲ هکتاری برای تفرج است که از این مساحت هفت درصد آن مسقف است. در این هفت درصد سوئیت‌های یک طبقه روی پیلوت با مصالح بومی و ارتفاعی که بالاتر از درختان منطقه نیست، پیش بینی شده است؛ همچنین تعدادی واحدهای خدماتی، موزه، مرکز بازدید کنندگان، پاسگاه برای محیط زیست، آتش نشانی، امکانات اورژانسی و حوادث غیرمترقبه در آن دیده شده است.
*یعنی بیش از ۲۰ هکتار فضای تفرجی روباز درنظر گرفته شده؟
بله فضای مسقف فقط هفت درصد ۲۲ هکتار را شامل می‌شود؛ بقیه آن فضای روباز است و احتمالا آب نما، پیست دوچرخه سواری، سایتی برای بازی بچه‌ها، آمفی تئاتر روباز و سایتی برای خودروهای الکتریکی پیش بینی شده و جزییات طرح در گزارش ارزیابی و سایت پلان موجود است.
پروژه به گونه ای تعریف شده که مسیر پیاده روی و برج‌هایی برای پرنده نگری طراحی شده است و طبیعت گردان و گردشگران می‌توانند از مسیرهای طبیعت گردی و تفرجی به تمام جزیره سفر داشته و دوباره به سمت سایت ۲۲ هکتاری هدایت شوند.
*ورود و خروج به جزیره قابل کنترل است؟ می‌توان مانع ورود بیش از حد گردشگران به آشوراده شد؟
بله تمام ورود و خروج از یک اسکله اتفاق می افتد و کنترل شده است؛ تعداد مسافر ورودی به جزیره در آنِ واحد ۵۰۰ نفر است.
*ظرفیت بُرد آشوراده ۵۰۰ نفر تعیین شده؟
بله بر اساس مطالعات محیط زیست، حداکثر ظرفیت قابل تحمل منطقه برای ورود گردشگر ۵۰۰ نفر تعیین شده که آن هم هنگام ورود قابل کنترل است.
*در صحبت‌های اولیه قرار بود طرح گردشگری آشوراده برای اهالی بومی فرصت‌های شغلی جدید فراهم کند؛ اما شما اشاره داشتید قرارداد با سازمان همیاری‌ها به امضاء رسیده و به نظر می‌رسد بازهم سر اهالی بومی بی کلاه می‌ماند.
بر اساس ماده ۸۸ تنظیم مقررات مالی، بخشی از دولت (نهادهای عمومی غیردولتی) مثل شهرداری‌ها و سازمان همیاری شهرداری‌ها در اولویت امضاء قرارداد و اجرای این گونه طرح‌ها قرار گرفته‌اند و آن‌ها می‌توانند بخش خصوصی و جوامع بومی را به مشارکت بگیرند؛ در اجرای این طرح (طرح طبیعت گردی آشوراده) تاکید شده از جوامع بومی برای ایجاد فرصت‌های شغلی استفاده شود.
اساسا هدف سازمان حفاظت محیط زیست از اجرای طرح این بوده که جوامع محلی، منافع طبیعت گردی و حضور پرندگان و همچنین افزایش تنوع زیستی را در سفره خود حس کنند و مشاغل کاذب منطقه (صید و شکار غیرمجاز) جای خودشان را به مشاغل واقعی و پایدار که به نفع منطقه حفاظت شده هستند، بسپارند.
*اما فعالان زیست محیطی همچنان نگران اجرای طرح گردشگری در آشوراده هستند.
نگرانی فعالان محیط زیست ناشی از اقداماتی است که در گذشته در مسیر نادرستی شکل گرفته بود؛ از جمله این‌که به جای این‌که سازمان محیط زیست متولی اجرای طرح باشد بحث واگذاری را مطرح کرده بود و ۳۸۰ هکتار را به شرکتی واگذار کرده بود که با ورود بازرسی کل کشور و دستگاه قضایی ابطال و اسناد دوباره برگشت خورد و برای آشوراده در فهرست منابع ملی دوباره سند صادر شد.
بعد از آن هم دو تفاهم نامه دیگر مبادله شد که هر دو رنگ و بوی واگذاری کل طرح به بخش خصوصی را داشت.
*یعنی شما معتقدید در طرح جدید این اشکالات وجود ندارد؟
خیر اصلا وجود ندارد. طرح طبیعت گردی آشوراده متعلق به سازمان محیط زیست است؛ مثل این است که در منطقه خودمان و با اعتبارات خودمان ساختمان‌ها و تاسیاتی را ایجاد کنیم که بتوانیم پاسخگوی نیاز گردشگران باشیم درست مانند کاری که در پارک ملی گلستان انجام شده و ما در ذخیرگاه زیست کره چهار تفرجگاه وسیع و متنوع با ۵۲ کمپ، چند ساختمان اقامتی، مهمانسرا، موزه و آمفی تئاتر و ... داریم.