به گزارش خبرنگار مهر، انتشارات سمت هجدهمین چاپ «تاریخ اساطیری ایران» نوشه ژاله آموزگار را با شمارگان هزار و 500 نسخه، 112 صفحه و بهای هفت هزار تومان منتشر کرد. هفدهمین چاپ این کتاب در سال 1395 با شمارگان دو هزار و 500 نسخه و بهای پنج هزار و 500 تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفته بود.
کتاب پنج فصل دارد که عناوین آن به ترتیب عبارتند از: «کلیات»، «سه هزار سال نخستین»، «دوره پایانی سه هزار سال نخستین و برخورد دو نیرو»، «پایان سه هزار سال دوم و آغاز سه هزار سال سوم» و «سه هزار سال چهارم».
در فصل نخست کتاب مباحثی چون چیستی واژه و مفهوم اسطوره، چگونگی پیدایش اسطورهها و فواید شناخت اساطیر به مخاطبان ارائه میشود. بخش دیگری از این فصل به تحلیل تاریخی اقوام هندواروپایی و هندوایرانی و همچنین مبحث آفرینش در اساطیر ایرانی اختصاص دارد. مولف در این فصل منابع اصلی خود برای تدوین تاریخ اساطیری ایران را نیز معرفی و تحلیل میکند.
نویسنده در فصول دیگر کتاب کل ماجرای آفرینش 12 هزار ساله در اساطیر ایران را در چهار دوره سه هزار ساله بررسی کرده است. در فصل دوم سه هزار سال نخستین بررسی شده که خود به دو قلمرو اورمزدی و اهریمنی تقسیم میشود. در این فصل امشاسپندان و ایزدانی چون مهر، اپام نپات، ناهید، تیشتر، بهرام، وای، رشن، سروش، آذر، چیستا، گوشورون، زروان، رام، بغ، سپهر، خورشید، زامیاد و... معرفی شدهاند. معرفی دروجان و دیوانی چون اکومن، زیریز، ساوول، ناهیه، خشم، آز، زرمان، بوت، اشموغ، اناز، رشک، کوند و... بخش دیگری از مباحث این فصل است.
در فصل سوم آفرینش مادی و پیش نمونههای گیتیانه، روایت میشود. فصل چهارم به روایت یورش دوم اهریمن، نخستین زوج بشر و فرزندانشان اختصاص دارد. در این فصل همچنین نخستین سلسله پادشاهان در اساطیر ایران و منابعی چون شاهنامه یعنی سلسله پیشدادیان و در ادامه پادشاهان سلسلهای موسوم به کیانیان معرفی میشوند. هوشنگ، تهمورث، جمشید، ضحاک، کاوه، فریدون، سلم و منوچهر، از پادشاهان پیشدادی و همچنین کیقباد، کیکاووس، سیاوش، کیخسرو، لهراسب، گشتاسب، جانشینان گشتاسب، داراب و اسکندر از پادشاهان کیانی، معرفی شده در این فصل هستند.
پهلوانان مرتبط با سلسله پیشدادی اعم از آرش، گرشاسب، سام و نوذر نیز در این فصل معرفی شدهاند. بر اساس روایتهای مختلف متون کهن با سلسلههای پیشدادی و کیانی است که اسطوره به تاریخ پیوند میخورد. در نهایت در فصل پنجم کتاب نیز روایتهای مربوط به هزارههای اول تا سوم، سه هزار ساله چهارم به تفکیک دوره زرتشت، پشوتن و بهرام ورجاوند از هزاره اول و همچنین اوشیدر، اوشیدر ماه و سوشانس از هزارههای دوم و سوم، بحث شدهاند.
انتشارات سمت نخستین چاپ این کتاب را در سال 1375 با شمارگان پنج هزار نسخه و بهای 150 تومان در دسترس مخاطبان قرار داده بود.
ژاله آموزگار، متولد 1318، یکی از مهمترین و پرکارترین پژوهشگران حوزه فرهنگ و زبانهای باستانی است. او مدرک دکتری زبان شناسی باستانی با تخصص زبانهای ایرانی و ادبیات مزدیسنی از دانشگاه سوربن دارد. از میان مهمترین تالیفات منتشر شده او میتوان به «زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن»، «اسطوره زندگی زردشت» و «زبان، فرهنگ و اسطوره» اشاره کرد.
همچنین «ایران باستان» نوشته ماریژان موله، «شناخت اساطیر ایران» نوشته جان راسل هینلز، «نمونههای نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانهای ایرانیان» نوشته آرتور کریستن سن و «نمونههائی از انشاء و نامهنگاری رازی برای مبتدیان» نوشته نوشته آرتور کریستن سن نیز از جمله مهمترین ترجمههای منتشر شده آموزگار است.