کتاب «اسلام چیست؟» نوشته تیلمان ناگل، شرق‌شناس آلمانی منتشر شد.

به گزارش خبرنگار مهر، تیلمان ناگل، شرق‌شناس آلمانی و استاد رشته‌ مطالعات اسلامی در دانشگاه گوتینگن برای موافقان و مخالفان اسلام در آلمان چهره شناخته شده‌ای است.او که مدرک دکترای خود را در رشته مطالعات اسلامی و مطالعات ادیان مختلف از دانشگاه بن گرفته، آثار بسیاری در ارتباط با اسلام و قرآن به رشته تحریر درآورده است.

ناگل چندی پیش جدیدترین اثر خود را با عنوان «اسلام چیست؟» روانه بازار کرد. او، نگاهی همه جانبه به اسلام دارد. با این حال بسیاری از اندیشمندان مسلمان به نظرات ناگل انتقاد دارند. آنان معتقدند که نگاه او به اسلام جانبدارانه و نماینده تفکر مکتب تشکیک است. پروفسور تیلمان ناگل پس از تحصیل در دانشگاه گوتینگن به عنوان استاد رشته‌های اسلام‌شناسی، زبان و ادبیات عربی مشغول به کار شد. ناگل نویسنده کتاب‌های بسیاری از جمله «محمد(ص)، زندگی و افسانه»، «تیمور فاتح» و «تاریخ الهیات اسلامی» است.

او در کتاب «قرآن؛ مقدمه، متون و توضیحات» به بررسی ادبی - تاریخی و کلامی قرآن پرداخته و سنت مکتب تشکیک که در آلمان پیشینه‌ای طولانی دارد را دنبال کرده است. همین سبب شده مسلمانان زیادی به تفاسیر و برداشت‌های او از اسلام و قرآن انتقاد کنند. با این همه برخی از نظرات وی درباره پدیده‌های جدید چون القاعده و داعش قابل تامل است. به طور مثال او در سال ۲۰۰۵ گفت: این که تروریسم اسلامی متاثر از دین اسلام دانسته شود و یا اینکه میان خشونت و مضامین این دین ارتباط وجود داشته باشد را نمی‌توان به راحتی فهمید. اگرچه قرآن در برخی آیات به وضوح از اجرای حدود حمایت می‌کند، اما این برای توضیح این اتفاقات کافی نیست.

او همچنین با اشاره به آیات قرآنی گفت: در بسیاری از آیات قرآن از قتال و جهاد علیه دیگران صحبت شده است. بخش گسترده‌ای از آثار اسلامی که درباره سنت پیامبر اسلام است، به جهاد اختصاص دارند. در مواجهه با انتقاد محققان از این واقعیت‌ها، مسلمانان به بخش‌هایی از متون دینی غیراسلامی چون عهد عتیق  اشاره می‌کنند که در آن نیز از خشونت علیه افراد مذهبی دیگر سخن گفته شده است.

محتوای گفت‌وگوی ناگل در سال ۲۰۰۹ با ‌ «دی‌پرسه» باعث واکنش برخی از اندیشمندان مسلمان شد. او در مصاحبه با ‌ «دی‌پرسه» دربار مدارا در اسلام گفت: تحمل و مدارا در اسلام هیچ مبنایی ندارد.  قرآن در مواردی مشخص به پیروان اسلام توصیه کرده که از روش‌های خشونت‌آمیز استفاده کنند.

این اسلام‌شناس و منتقد اسلام آلمانی همچنین در این مصاحبه جنجالی تاکید کرده که اسلام‌هراسی نباید از اساس حذف شود، بلکه باید محدودیت‌هایی برای آن وجود داشته باشد: شورای حقوق بشر اروپا پیش از این، اسلام‌هراسی را شرم‌آور دانسته و شورای حقوق بشر سازمان ملل، آن را تا حدی نگران‌کننده عنوان کرده است. به نظر من، این اشتباه است. حقوق بشر درباره مردم است و به اعتقادات آنان کاری ندارد، اسلام هراسی باید مجاز باشد و  اعتقاد یا عقیده اشخاص نباید مورد حمایت قرار گیرد.

او درباره گسترش رشته مطالعات اسلامی در اروپا نیز گفت:زمانی که من تحصیلاتم را آغاز کردم، این رشته بسیار محدود بود. امروز ما رشته‌های آکادمیک بیشتری داریم، با این وجود در اغلب مواقع، مطالعات اسلامی در آلمان، به معنای مطالعات سیاسی مربوط به جهان عرب یا ترکیه است.

او همچنین سال گذشته در سخنرانی مرکز تحقیقات اسلام جهانی به روشنی گفت؛ نه تنها قرآن با قانون اساسی آلمان سازگار نیست، بلکه مضامین آن به اعتقادات سلفی‌ها نزدیک‌تر است. این‌ها در حالی است که اندیشمندان مسلمان نظرات ناگل را به شدت رد می‌کنند. گسترش چنین دیدگاه‌هایی در فضای رو به رشد جریان‌های راست‌گرا، حکایت از بازگشتی تازه به جنبش‌های برتری جویی نژادی و دینی دارد، امری که باید به صورت پیوسته توسط اهل اندیشه مورد توجه و تحلیل قرار گیرد.