خبرگزاری مهر-گروه بین الملل: شرق فرات دارای مهمترین و بزرگترین میادین نفتی از حیث مساحت و تولید است به ویژه که میدان نفتی «العمر» قبل از سال ۲۰۱۱ حدود ۳۰۰ بشکه در روز نفت تولید می کرد.
الرقه به تنهایی ۷۰ درصد از منابع آبی سوریه را در خود دارد و این منطقه همچنین دارای زمین های حاصلخیز و محل کشت مهم محصولات کشاورزی سوریه است. مساحت منطقه راهبردی شرق فرات حدود یک سوم اراضی سوریه است و سبد غذایی و اقتصادی سوریه محسوب می شود.
این منطقه ۹۰ درصد از درآمدهای نفتی و گازی سوریه و بیش از نیمی از گندم و پنبه سوریه را در خود دارد. استان دیرالزور در شرق فرات دومین استان سوریه از حیث مساحت(حدود ۳۳ هزار کیلومتر مربع) محسوب می شود. بیشتر تولید نفت سوریه در این مناطق است و غنی ترین منابع گازی سوریه را داراست.
پس از اینکه ارتش سوریه تروریستها را در مناطق مختلف این کشور به ویژه در حومه دمشق و جنوب این کشور درهم کوبید و در حال حاضر نیز در عمق صحرای السویدا پیشروی های گسترده ای به دست آورده است؛ دو منطقه هنوز خارج از سیطره دمشق است یکی استان ادلب که با توافق پوتین-اردوغان درباره منطقه عاری از سلاح با وجود حملاتی که تروریستها به مواضع ارتش سوریه انجام می دهند اما فعلا ارتش سوریه خویشتنداری می کند اما آنگونه که برخی کارشناسان نظامی سوریه از جمله سرتیپ مرعی حمدان گفته اند بزودی ارتش سوریه ادلب را به آغوش سوریه باز خواهد گردانید.
سرتیپ «مرعی حمدان» کارشناس نظامی سوری با اشاره به ادامه تحرکات گروههای تروریستی علیه ارتش سوریه در استان ادلب و اطراف حلب و حماه آنرا عاملی برای پیچیدن طومار این تروریستها از طریق عملیات نظامی ارتش سوریه دانست و افزود: کشته شدن ۱۸ سرباز سوری در نتیجه حملات گروههای تروریستی که آتش بس را نقض کرده اند و عدم توان کشورهای ضامن برای توافق این تحرکات مفهومش این است که لحظه عملیات نهایی به سرعت در حال نزدیک شدن است.
این کارشناس نظامی سوری گفت: ارتش سوریه همانطور که ما بارها گفته ایم در راستای خویشتنداری حرکت می کند اما به نظر می رسد که هدف این تحرکات کشاندن همه طرفها به جنگ در ادلب است خواه با هدف بهره برداری از تحرکات نظامی ارتش سوریه از نظر سیاسی یا با هدف نظامی با هدف وارد کردن تلفات بیشتر به ارتش سوریه.
مرعی حمدان بیان کرد: هدف تحرکات روسیه طی هفته های باقیمانده تا سال جدید میلادی کسب حمایت بین المللی بیشتر از مناطق کاهش تنش است که آغازی بر پایان تحرکات روزانه تروریستها خواهد بود. تنها راه این است که همه به مسئولیت خود عمل کنند. به مفهوم واضح تر باید تحریک کنندگان در تنگنا قرار گیرند و از بازی خارج شوند.
وی ضمن نشانه رفتن انگشت اتهام به سوی آمریکا تاکید کرد: آمریکا تنها طرفی است که از این اقدامات تروریستها در ادلب سود می برد و بزرگترین کشور حامی این تروریستهاست و به دنبال شکست کشاندن پیروزی های نظامی ارتش سوریه و دستاوردهای سیاسی دمشق است.
نگاه ویژه بازیگران امور سوریه به شرق فرات
اما منطقه دیگر شرق فرات است که همه بازیگران امور سوریه به آن نگاه ویژه ای دارند. این منطقه داستان خاص خود را دارد. «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه روز گذشته در اظهاراتی ضمن هشدار به آمریکایی ها اعلام کرد: به کسانی که می خواهند ترکیه را تبدیل به حیاط خلوت خود کنند، پاسخ لازم را داده‌ایم.
این در حالی است که قبلا خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه که برای شرکت در نشست بین‌المللی امنیتی «هالیفاکس» در کانادا به سر می بَرد در دیدار با سناتورهای آمریکایی، ضمن ابراز ناراحتی از به انتشار عکس نیروهای آمریکایی با اعضای گروه های کُردی مورد حمایت واشنگتن اعلام کرد: از آمریکا انتظار داریم به وعده خود مبنی بر قطع رابطه با ی‌پ‌گ عمل کند.
وزیر دفاع ترکیه در ادامه تأکید کرد: «تصاویر نیروهای آمریکا با تروریست‌های ی‌پ‌گ در رسانه‌های ما بازتاب گسترده‌ای داشته و باعث ناراحتی آنکارا شده است. ارسال سلاح و مهمات توسط آمریکا به گروه تروریستی ی‌پ‌گ در حالی که گروه تروریستی داعش از پای درآمده، غیر قابل قبول است. به هیچ وجه اجازه تشکیل یک کریدور تروریستی در مرز جنوبی مان را نخواهیم داد».
با توجه به این به نظر می رسد شمال شرق سوریه آبستن تحولات جدید خواهد بود که شمال شرق سوریه آبستن تحولات جدید خواهد بود این همان جایی است که کردهای مورد حمایت آمریکا در آن حضور دارند و آنکارا تهدید به دخالت نظامی در این منطقه کرده و این در حالی است که دمشق اعلام کرده است که پس از آزادسازی ادلب، نیروهای سوری رهسپار شرق فرات خواهند شد.
روزنامه الوطن سوریه به نقل از منابع معارضان سوری آورده است: «ترکیه قصد حمله به نیروهای کرد(قسد) یا همان نیروهای سوریه دموکراتیک در تل ابیض را دارد که در مرز جنوبی ترکیه قرار دارد و این کردها مورد حمایت آمریکا هستند.
ترکیه به گروههای مسلح در ادلب و حومه غربی وشمال حلب اعلام کرده است که آماده حرکت به سوی شرق فرات شوند تا با نیروهای کُردی قسد که بر این منطقه سیطره دارند، مقابله کنندترکیه به گروههای مسلح در ادلب و حومه غربی و شمال حلب اعلام کرده است که آماده حرکت به سوی شرق فرات شوند تا با نیروهای کُردی قسد که بر این منطقه سیطره دارند، مقابله کنند. اردوغان به دنبال یورش به عین العرب است تا از آن به عنوان نقطه شروع برای حرکت به سوی دیگر مناطق شرق فرات برای سیطره بر مناطق مرزی در مرحله دوم استفاده کند».
ارتش ترکیه در ماه اکتبر گذشته مواضع کردها را در شرق فرات گلوله باران کرد و این همزمان با اظهار نظر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه مبنی بر عزم کشورش برای غلبه بر نیروهای کُرد در شرق فرات بود.
این در شرایطی رخ داد که نیروهای آمریکایی حامی کردها در شمال سوریه وارد عمل شدند و گشت زنی هایی انجام دادند که رجب طیب اردوغان به شدت به این اقدام آمریکایی ها حمله کرد و آنرا غیرقابل قبول دانست و گفت: «از دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا انتظار دارم که گشت زنی های مشترک با نیروهای سوریه دموکراتیک در مرز ترکیه با سوریه را متوقف کند».
موضع محور روسی-سوری-ایرانی
این در حالی است که دمشق حضور نظامی آمریکا و ترکیه در اراضی سوریه را نامشروع می داند و ارتش سوریه اعلام کرده است که مسیر بعدی پس از آزادسازی ادلب، شرق فرات خواهد بود و این رویارویی میان ارتش سوریه و نیروهای قسد مورد حمایت آمریکا در صورتی که مناطق شرق فرات تحویل دولت سوریه داده نشود، را به دنبال خواهد داشت.
بشار اسد رئیس جمهور سوریه تاکید کرد که در برابر کردها در شمال سوریه دو گزینه است؛ یا به آغوش حاکمیت سوریه بازگردند یا با آنها با زور برخورد خواهد شد.
وی افزود: «ما با قسد(نیروهای سوریه دموکراتیک) با دو گزینه رفتار خواهیم کرد؛ نخست آن است که ما کانال های گفتگو را شروع کرده ایم زیرا بیشتر این نیروها سوری هستند و کشورشان را دوست دارند و نمی خواهند که بازیچه دست بیگانگان شوند و اساس کار ما این است. همه ما به آمریکایی از مدتها قبل اعتمادی نداریم نه به سبب جنگ بلکه به این دلیل که آنها خلاف گفته های خود عمل می کنند. آنها مدام دروغ می گویند. اما گزینه دوم؛ اگر با گفتگو راه به جایی نبردیم استفاده از زور است ما گزینه های دیگری نداریم».
از سوی دیگر مسکو اقدامات آمریکا در شرق فرات را تلاشی برای ایجاد منطقه جدا از سوریه قلمداد می کند و آنرا غیرقابل قبول می داند. سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در ۱۲ اکتبر گذشته گفت: «در شرق فرات اوضاع به گونه ای است که اقدامات غیرقابلی در آن جریان دارد و آمریکا به دنبال بهره برداری از این اراضی از طریق متحدان سوری خود به ویژه کردها برای ایجاد منطقه ای شبیه کشور در آنجاست».
اما ایران همواره اعلام کرده است که حضور امریکا در شرق فرات اشغالگری است و حسن روحانی رئیس جمهور ایران در جریان نشست تهران مرحله پس از ادلب در برابر ارتش سوریه را محلی که نیروهای آمریکایی در آن قرار دارند یعنی شرق فرات دانست.