به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، جمشید حاتم عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری با بیان این مطلب در نشست تخصصی همایش ملی هنر ایران در دوره قاجار ، به بیان گوشه ای از مقاله« عکاسان تک چهره نگار قاجار» پرداخت.
او در ابتدای این نشست که به همت پژوهشکده هنرهای سنتی پژوهشگاه برگزار شد، به تقسیم بندی عکاسان خارجی و ایرانی تک چهره نگار در زمان قاجار اشاره کرد و گفت :ژول ریشار (ریشار خان)لوییجی مونتابونه ،آنتوان سوریوگین (آنتوان خان)، ارنست هولستر، ایوانف (روسی خان) و ژوزف پاپازیان عکاسان خارجی بودند که در این عرصه فعالیت می کردند.
این پژوهشگر در ادامه به معرفی هر یک از این افراد پرداخت و گفت : ژول ریشار درحدود سال (۱۸۱۶ میلادی/۱۲۳۱ هجری قمری) در فرانسه چشم به جهان گشود او در بیست و هشت سالگی پاریس را به قصد ایران ترک کرده و به تبریز رسید و در سال ۱۲۶۰ هجری قمری و در یک خانواده تهرانی به سمت معلم زبان فرانسه استخدام شد.
به گفته وی ، از عکسهای ریشار خان که بر روی لوحه های سیمین به شیوه داگروتیپ گرفته بود اثری بازنمانده، لیکن از چند عکس برداشته شده به دست او که یکی پرتره محمدشاه و دوتای دیگر پرتره های کودکی و جوانی ناصر الدین شاه است که میرزا خان کمال الملک غفاری در سال ۱۸۷۸ میلادی سه یا چهار تابلو رنگ روغن روی بوم ساخته است.
ناصرالدین شاه شیفته عکس و عکاسی
او ،در ادامه از ملک قاسم میرزا، آقا رضا خان اقبال السلطنه ، ناصرالدین شاه قاجار ، میرازا احمد خان صنیع السلطنه ، محمد جعفر میرزا و عبدالله قاجار میرزا به عنوان عکاسان ایرانی نام برد و افزود :عکس های ناصرالدین شاه، نشان از انسانی بی قرار و شیفته عکس و عکاسی دارد و تنوع دید وی به عکاسی و آثار به جا مانده از وی حکایت از بینش خاص او نسبت به عکاسی است.
حاتم ، یکی از دلایل این امر را دیدن آثار عکاسان مختلف و بویژه عکاسان اروپایی دانست که وی در طول سفرهای خود به اروپا ملاقات می کرده است.
به گفته این پژوهشگر ، عکاسی برای ناصرالدین شاه علاوه بر جنبه های سرگرم کننده و شگفت انگیزش تلاشی برای ثبت مسائل و رویدادهای روزمره زندگی پرجلال و شکوه سلطنتی و دغدغه های جاودانگی برای یک پادشاه نیز بوده است..
حاتم تصریح کرد : عکسهای دوره اول عکاسی ناصرالدین شاه غالباً از فضای شلوغ و غیر منسجمی از لحاظ ترکیب بندی برخوردارند وضعف وی از نظر پیشینه تصویری و درک زیبایی شناسی بصری عیان است در حالی که در عکسهای دوره دوم عکاسی او، این ضعف تا حدودی برطرف شده و عکسها از ترکیب بندی های منسجم و قابل قبول تری بر اساس معیارهای زیباشناسی عکاسی آن روز برخوردارند.
محمد محمد زاده عکاس و عضو فدراسیون بین المللی عکاسی هنری فیاپ فرانسته دیگر سخنران این نشست با بیان بخشی از مقاله «اهدای نشان قاجار به عکاسان تزار » گفت :در قرن ۱۹ میلادی مدال و نشان ها، افتخاری بود که عکاس متبحر و سرشناس از پادشاه، دولت و افراد مهم سلطنتی یا نمایشگاهها دریافت می کرد.