به گزارش خبرگزاری مهر، چهل و ششمین جلسه کمیته محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران، با حضور رئیس و مشاوران کمیته زیست و فعالان و نمایندگان تشکل‌های محیط زیستی با موضوع بررسی لایحه جایگزین مصوبه برج باغ برگزار شد.
سید آرش حسینی میلانی در ابتدای این نشست، به سوابق بررسی موضوع باغات در شورای شهر طی حدود دو دهه گذشته پرداخت و گفت: موضوع باغات تهران در دو دهه گذشته، مسیر پر فراز و نشیب و پر چالشی را طی کرده است. تا مدت‌ها این مسئله در مورد حمایت جدی مدیریت شهری نبود اما در شورای چهارم، این مسئله در دستورکار کمیسیون سلامت و محیط زیست قرار گرفت.
وی ادامه داد: در آن مقطع، تلاش‌هایی برای لغو مصوبه برج باغ انجام شد اما این تلاش‌ها به دلیل عدم همراهی مدیریت شهری منجر به لغو آن مصوبه نشد اما در نهایت، پیگیری‌ها به تصویب طرح گزارش شناسنامه باغات منتهی شد که در پایان سال گذشته، فاز نخست این گزارش به شورای شهر تقدیم شد.
سخنگوی کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران ارائه فاز نخست طرح گزارش شناسنامه باغات را گامی مهمی در ارائه اطلاعات باغات به شورا خواند و اظهار داشت: این طرح، اطلاعات اولیه در مورد میزان و حدود باغات و فضای شهر تهران از جمله ۴۰۰ هکتار از باغاتی که دارای ارزش اکولوژیکی هستند، ارائه داد. همچنین براساس این گزارش، ۲۴ هکتار از باغات دارای ارزش های میراثی هستند.
حسینی میلانی با بیان اینکه لغو مصوبه برج باغ از جمله طرح‌هایی بود که در ابتدای شروع به کار شورای پنجم در دستورکار قرار داشت، تصریح کرد: قرار بود شهرداری همزمان با ارائه لایحه لغو مصوبه برج باغ، طرح جایگزین خود را نیز ارائه دهد اما با تاخیر شهرداری، شورا خود اقدام به ارائه طرحی برای لغو این مصوبه کرد حالا با گذشت حدود هشت ماه، شاهد ارائه لایحه جایگزین از سوی شهرداری هستیم.
وی با تاکید بر اینکه شهرداری در لایحه پیشنهادی خود درخصوص طرح برج باغ، از رویکرد بتون‌محور و ساخت و ساز به رویکرد صیانت از باغات متمایل شده است، خاطرنشان کرد: یکی از مهمترین مباحث در بررسی این لایحه، ضرورت همفکری و گفت‌وگو با سمن‌ها و فعالان محیط زیستی و دریافت نظرات آنها است. در این چارچوب، شورا درصدد دریافت پاسخ به این سوالات است که آیا لایحه پیشنهادی شهرداری، در حل مسئله تخریب باغات شهر شهر تا چه میزانی کارآمد است؟ لایحه جایگزین شهرداری چه اثرات و پیامدهایی در ابعاد مختلف از جمله حقوق شهروندی، اقتصاد شهری، حفظ باغات و روددره‌ها می‌تواند داشته باشد؟ هر یک از اجزا لایحه پیشنهادی شهرداری دارای چه اثراتی است؟ چه جایگزین‌های دیگری وجود دارد؟ و در نهایت، آیا در لایحه کنونی، نکته‌ای مغفول باقی مانده است یا خیر؟
این عضو شورای شهر تهران افزود: در لایحه پیشنهادی شهرداری، ساخت و ساز در باغات متوقف نشده بلکه تلاش شده با شرایط باغ تطبیق یابد. یکی از محورهای مهم در این لایحه، اجازه کاربری‌های مجاز متناسب با شرایط باغ است. البته رویکرد دیگری وجود دارد که معتقد است مدیریت شهری باید تمامی باغات و فضاهای سبز را مورد تملک قرار داده و حفظ کند اما در شرایط فعلی مدیریت شهری با برخی از تنگناهای مالی روبرو بوده و بودجه شهر تکافوی لازم را ندارد.
در ادامه جلسات، فعالان و نمایندگان سمن‌ها به ارائه نقطه نظرات و بیان دیدگاه‌های خود پرداختند. در این چارچوب، حسین آخانی، استاد دانشگاه و گیاه‌شناس خواستار تملک باغات از سوی شهرداری و حفظ و صیانت آنها از هر گونه دست‌اندازی شد و ابراز داشت: باغ، باید باغ بماند و در این چارچوب، لازم است مدیریت شهری برنامه‌های تشویقی برای باغ‌داران ارائه کند. البته همه باغات نیز مثل یکدیگر نیستند و کیفیت و تنوع زیستی متفاوتی دارند.
وی ادامه داد: در صورتی که امکان تملک باغات وجود ندارد، باید میزان ساخت و سازها در آنها به حداقل ممکن برسد.
این استاد دانشگاه پیشنهاد داد که پهنه‌های طبیعی و نیمه‌طبیعی شهر تهران جزو مناطق حفاظت شده اعلام شوند.
ترانه یلدا، معمار و فعال محیط زیست نیز در این دیدار، با بیان اینکه قرار بود باغات تهران براساس طرح برج باغ احیا شوند ولی مشاهده کردیم این طرح موجب نابودی باغات بسیاری در تهران شد، عنوان کرد: در گذشته مصوبه برج باغ به بافت‌های ارزشمند بسیاری در تهران ضربه وارد کرد و شورای عالی شهرسازی نیز با دادن مجوز ساخت مسکن بیش از چهار طبقه، چوب حراج بر باغات تهران وارد کرد.
وی از کنار گذاشتن و نادیده‌انگاری طرح حق انتقال توسعه TDR در دوره قبلی مدیریت شهری خبر داد و یادآور شد: به واسطه طرح برج باغ، باغات بسیاری از بین رفتند و مایه تاسف است که بگویم عمده باغات حفاظت شده ما در شمال شهر تهران، باغ‌های سفارتخانه‌های خارجی است.
یلدا افزود که باید با افزایش سطح باغات از میزان سطح اشغال و تراکم کاسته شود و تا حد امکان تعداد پارکینگ تعدیل شود.
محمد درویش، فعال محیط زیست و عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع در هم ادامه این جلسه، با تاکید بر اینکه هر اتفاقی که در تهران بیفتد، به الگویی برای سراسر کشور تبدیل می‌شود، بیان کرد: بسیاری از اتفاقات غم‌انگیز در شیراز و همدان و تخریب باغات این شهرها، تحت تاثیر مصوبه برج باغ در تهران است. اگر در طرح جایگزین نکات لازم مد لحاظ قرار نگیرد، این مسئله نیز همچون ویروسی به سراسر کشور تسری می‌یابد.
وی با بیان اینکه براساس بررسی‌هایی که از عکس‌های هوایی تهران از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۸۵ داشتیم، ۷۰ درصد پوشش گیاهی تهران از بین رفته است، گفت: ما در سال ۶۸، بیش از ۱۴ هزار هکتار پوشش گیاهی داشته‌ایم که هم‌اکنون به حدود هزار و ۶۰۰ هکتار تقلیل یافته است که نشان می‌دهد ساخت و سازهای پس از جنگ اثرات به مراتب بیشتری نسبت به قبل از جنگ داشته‌اند.
این فعال محیط زیست اضافه کرد: آژانس محیط زیست اتحادیه اروپا اعلام کرده است که ۴۰۰ نفر در روز در لندن به به خاطر آلودگی‌های محیط زیستی فوت کرده‌اند. این آمار متعلق به شهری است که بهترین استانداردهای سوختی و بالاترین سرانه محیط زیستی و پوشش گیاهی را دارد پس ما نباید به این آمار که قربانیان آلودگی هوا در تهران فقط پنج هزار نفر هستند، دلخوش کنیم و فریب آن را بخوریم.
درویش به ساخت و ساز بیش از حد مجاز و استاندارد در شمال تهران در افق سال ۱۴۰۰ اشاره کرد و اظهار داشت: همانطور که شهرداری برای ساخت ساختمان‌هایی که کوهی از بتون هستند و آثار تخریبی محیط زیستی دارند، اوراق مشارکت منتشر می‌کند، خوب است که برای خرید باغ‌ها هم اوراق قرضه منتشر کند.
همچنین فلاح از جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست بر ضرورت بومی‌سازی ساخت در باغات تاکید کرد و تهیه اطلاعات دقیق از کیفیت درختان باغ را برای پیشگیری از جایگزینی با گونه‌های کم‌ارزش ضروری دانست.
در ادامه این نشست، کاشانی، نماینده شبکه تشکل‌های محیط زیستی به بررسی مواد مختلف لایحه برج باغ پرداخت و پیشنهادات شبکه را در زمینه‌های مختلف از جمله تراکم و سطح اشغال، حذف برخی از کاربری‌های پر ریسک و ترکیب کمیته باغات مطرح کرد.