بررسی لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که دولت سهم نهادهای فرهنگی در بودجه سال آینده را نسبت به کل بودجه، به کمتر از «نیم درصد» کاهش داده است.

خبرگزاری مهر، گروه سیاست-سیدمحمدمهدی توسلی؛ حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور سه شنبه هفته گذشته در جلسه‌ای حاشیه ساز و پرسروصدا، لایحه بودجه سال ۹۸ را تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد. پس از ارائه دخل و خرج دولت در سال آینده، رسانه‌ها و صاحب نظران به تشریح دیدگاه‌ها و نقطه نظرات خود در قبال بودجه پیشنهادی دولت پرداختند؛ حوزه فرهنگ از جمله حوزه‌های مهم و تأثیرگذار محسوب می‌شود که قبل از تهیه بودجه در پاستور و ارائه آن به بهارستان، وکلای ملت بر افزایش سهم بودجه فرهنگی تاکید کرده بودند، اکنون جداول بودجه و سهم هریک از نهادها و سازمان‌ها مشخص شده است و باید در جلسات کمسیون تلفیق مورد بحث و بررسی قرار گیرد تا در نهایت بعد از تصویب در هرم سبز خانه ملت برای تائید نهایی به شورای نگهبان ارسال و پس از اینکه مُهر نهایی شورا بر آن زده شد، قانون بودجه سال ۹۸ ابلاغ شود.

با توجه به نقشه‌ای که دولت در حوزه فرهنگ برای سال آینده ترسیم کرده است برآن شدیم تا سهم نهادهای فرهنگی را در بودجه بررسی کنیم و به پاسخ این پرسش دست یابیم که «آیا نمایندگان مجلس بویژه اعضای کمیسیون فرهنگی که پیش از این رایزنی‌هایی جهت افزایش بودجه فرهنگی انجام داده بودند ازنقشه پیشنهادی قوه مجریه در حوزه فرهنگ رضایت دارند؟»

حجت الاسلام احمد مازنی رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس در گفتگویی که با مهر داشت درخصوص بودجه فرهنگی سال ۹۸، گفت: «اغلب مسئولان بر توسعه مسائل فرهنگی کشور تاکید می‌کنند اما در عمل چنین مسئله‌ای را نمی‌بینیم و آنطور که باید و شاید به مسائل فرهنگی توجه نمی‌شود.»

وی با بیان اینکه بین نظر و عمل درباره مسائل فرهنگی در کشورمان تفاوت بسیار زیادی وجود دارد، اظهارداشت: «متاسفانه بودجه فرهنگی در لایحه بودجه ۹۷، «۰.۷» درصد بود و جای تأسف است که بودجه فرهنگی کشور به یک درصد هم نمی‌رسد؛ درخواست ما این است که به نسبت اهمیت حوزه فرهنگ به این بخش توجه شود و حداقل باید ۵ درصد از بودجه کل کشور به مباحث فرهنگی اختصاص داده شود.»

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس تصریح کرد: «متاسفانه از ابتدا بودجه بخش فرهنگی را بسیار کوچک در نظر گرفته‌اند و چالش‌های زیادی در بخش‌های مختلف فرهنگی وجود دارد.»

همچنین حجت‌الاسلام احد آزادی‌خواه عضو کمیسیون فرهنگی مجلس ضمن انتقاد از نگاه دولت به بودجه فرهنگی دولت، گفت: «وضعیت بودجه همه دستگاه‌های فرهنگی در سال آینده به هیچ عنوان خوب نیست و بودجه درنظر گرفته شده قابل قبول نیست.»

وی با بیان اینکه هرچند بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ حدود یک درصد افزایش پیدا کرده است، گفت: «واقعیت این است که این بودجه باتوجه به تورم کاهش پیدا کرده است. بودجه وزارت ارشاد در بخش‌هایی همچون سینما، تئاتر و مطبوعات کاهش یافته است.»

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس اضافه کرد: «اگر قرار بود براساس میزان هزینه‌ها و لایحه‌ها و همچنین بودجه سال ۹۷، برای سال ۹۸ بودجه‌ریزی می‌کردیم باید حداقل ۲۰ درصد بودجه افزایش پیدا می‌کرد اما وضعیت بودجه موجود نشان می‌دهد که ما ۱۹ درصد خلاء بودجه‌ای داریم.»

*واکنش‌ها به بودجه وزارت ارشاد و صداوسیما

بودجه پیشنهادی دولت برای دستگاهی که متولی فرهنگ در دولت است سوژه‌ای برای رسانه‌های اصلاح طلب فراهم کرد. این رسانه‌ها بودجه سازمان صداوسیما را در مقابل وزارت ارشاد قرار داده و با صدای بلند نسبت به افزایش بودجه رسانه ملی اعتراض کردند.

اما باید دید که بودجه سازمان عریض و طویل صداوسیما به چه میزان افزایش پیدا کرده که رسانه‌های مکتوب و کانال‌های تحت هدایت اصلاح‌طلبان به آن واکنش نشان می‌دهند؛ بودجه این سازمان در سال ۹۸، ۱۹,۸۸۵,۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال اعلام شده است، این رقم در سال ۹۷، ۱۷,۵۱۵,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال بوده است.

جامعه المصطفی یکی دیگر از نهادهای فرهنگی که بودجه تخصیص شده دولت به آن نیز در رسانه‌های همسو با دولت مورد توجه قرار گرفته است، در سال ۹۷، ۳,۰۳۵,۴۲۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال بوده که در بودجه ۹۸ به ۲,۰۱۷,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال کاهش یافته است.

این در حالی است که برآوردِ بودجه مؤسسه نشر آثار امام (ره) تغییر چندانی نکرده است، بودجه مصوب این مجموعه در سال ۹۷، ۲۶۶,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال بود که پیشنهاد دولت در سال آینده ۲۶۲,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال است.

سازمان اسناد و کتابخانه ملی نیز زیر ذره بین بودجه قرار دارد. بودجه این سازمان در سال ۹۷، ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال بود که در سال جدید به ۱،۲۷۲،۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰ میلیون ریال افزایش یافته است.

برآورد بودجه فرهنگی سال ۹۸ و تفاوت آن با بودجه سال ۹۷ که ارقام پیشنهادی دولت برای دستگاه‌های فرهنگی در جدول زیر آمده است نشان می‌دهد بودجه فرهنگی سال ۹۸، «۰.۴۶» درصد از بودجه کل کشور است بنابراین باید در روزهای آتی منتظر موضع گیری و تصمیم کمیسیون تلفیق درباره سهم دستگاه‌های فرهنگی در بودجه سال آینده ماند.

*ارقام به میلیون ریال

عنوان دستگاه بودجه مصوب سال ۱۳۹۷ بودجه پیشنهادی سال ۱۳۹۸
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ۱،۲۷۲،۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ۱,۴۹۵,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ۵۷۳,۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰
وزارت ارشاد ۱۲,۹۴۵,۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ۱۴,۱۵۶,۱۶۰,۰۰۰,۰۰۰
وزارت ورزش ۶,۳۶۰,۲۶۵,۰۰۰,۰۰۰ ۱۱,۶۶۵,۶۵۸,۰۰۰,۰۰۰
سازمان تبلیغات اسلامی ۴,۶۶۱,۹۰۵,۰۰۰,۰۰۰ ۳,۴۵۸,۲۸۰,۰۰۰,۰۰۰
مرکز خدمات حوزه علمیه قم ۸,۹۶۹,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ۱۰,۴۱۷,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰
صدا و سیما ۱۷,۵۱۵,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ۱۹,۸۸۵,۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ۳,۲۹۳,۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ۳,۲۰۰,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰
جامعه المصطفی ۳,۰۳۵,۴۲۰,۰۰۰,۰۰۰ ۲,۰۱۷,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ۳,۹۲۰,۰۷۰,۰۰۰,۰۰۰ ۱۱,۱۰۳,۷۲۰,۰۰۰,۰۰۰
موسسه نشر آثار امام (ره) ۲۶۶,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ۲۶۲,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰
کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی ۷۴,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ۶۰,۴۵۰,۰۰۰,۰۰۰
فرهنگستان زبان و ادب فارسی ۲۱۴,۵۶۰,۰۰۰,۰۰۰ ۱۷۶,۵۱۹,۰۰۰,۰۰۰
فرهنگستان هنر ۱۴۷,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ۱۴۲,۴۹۹,۰۰۰,۰۰۰
پژوهشکده هنر ۱۸,۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ۲۳,۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ۶۰۲,۷۱۰,۰۰۰,۰۰۰ ۷۴۹,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰
جمع کل ۶۴،۵۳۷،۶۸۰،۰۰۰،۰۰۰ ۷۹،۱۶۳،۹۸۶،۰۰۰،۰۰۰