محمدعلی حسن‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره جزئیات واگذاری اپراتوری بندر چابهار به شرکت IPGL هند اظهار داشت: فعالیت این شرکت هندی از ابتدای دی ماه با افتتاح رسمی دفتر این شرکت در چابهار آغاز شد و از نیمه دی ماه نیز اپراتوری بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری چابهار رسما به هندی ها داده شد.
وی ادامه داد: بر اساس توافقنامه سه جانبه ایران، هند و افغانستان که به توافقنامه چابهار مشهور شده و با حضور سران سه کشور به امضا رسید، باید این فرآیند اجرایی می شد؛ فعالیت اپراتور هندی در چابهار به صورت یک سال و نیم قرارداد موقت و سپس قرارداد میان مدت ۱۰ ساله خواهد بود.
معاون امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی تصریح کرد: هندی ها در این مدت علاوه بر اپراتوری بندر شامل تخلیه و بارگیری، به ساخت، تأمین و نصب تجهیزات نیز اقدام کرده و همچنین بازاریابی فعالیت بندر را هم عهده دار هستند. در پایان این ۱۰ سال، علاوه بر پرداخت اجاره ماهیانه بندر، تجهیزاتی که خریداری و نصب کرده اند نیز به ایران واگذار می شود.
به گفته حسن زاده، با توجه به معافیت بندر چابهار از تحریم های آمریکا، فرصت خوبی برای توسعه این بندر و افزایش ترانزیت کالا از جنوب و شرق آسیا به افغانستان و آسیای میانه فراهم شده است به خصوص که ظرفیت این بندر افزایش یافته و امکان پهلوگیری کشتی های اقیانوس پیما با ظرفیت بیش از ۸۰ هزار تن فراهم شده است.
وی با تأکید بر اینکه برای نخستین بار در ایران است که راهبری و اپراتوری یک بندر را به شرکت خارجی داده ایم، گفت: در دیگر بنادر بزرگ دنیا نیز مرسوم است که راهبری بندر را به شرکت های معتبر اپراتوری بنادر واگذار کنند. در اکثر کشورهای همسایه ایران نیز این اتفاق رخ داده است.
عضو هیئت عامل سازمان بنادر و دریانوردی درباره نحوه سرمایه گذاری هند در بندر چابهار تصریح کرد: در قرارداد موقت ۱۸ ماهه ابتدایی این فعالیت، هندی ها سرمایه گذاری جزئی ای خواهند داشت چون بخش اعظم تجهیزات را سازمان بنادر و دریانوردی خریداری و نصب کرده است. ضمن اینکه تنها ۱۰ هکتار از اراضی بندری واقع در ترمینال فاز یک بندر شهید بهشتی و یک پست اسکله در اختیار هندی ها گذاشته شده است؛ اما سرمایه گذاری اصلی و سنگین ۸۵ میلیون دلاری هندی ها در این بندر در دوره اپراتوری ۱۰ ساله IPGL خواهد بود.
وی خاطرنشان کرد: قرار است اپراتور هندی صرفا در فاز یک طرح توسعه بندر شهید بهشتی مشغول باشد و فاز ۲، ۳ و ۴ این بندر را سایر شرکت داخلی یا خارجی سرمایه گذاری کنند. یک ترمینال فرآورده های نفتی که در حال حاضر در حال استفاده است در اختیار هندی ها نیست و دو ترمینال روغن خوراکی شامل واردات مواد اولیه کارخانه فرآوری روغن ذرت واقع در اراضی بندر چابهار و همچنین ترمینال در حال ساخت تمام مکانیزه صادرات مواد معدنی نیز در اختیار هندی ها نخواهد بود.
حسن زاده تأکید کرد: نوع قرارداد سرمایه گذاری هندی ها در چابهار به صورت BOT است به این صورت که آنها سرمایه گذاری کرده، تجهیزات خریداری می کنند و در پایان ۱۰ سال، این تجهیزات به سازمان بنادر و دریانوردی منتقل می شود. اپراتور هندی در طول ۱۸ ماه ابتدایی، رقمی که باید به ایران پرداخت کند را طبق قرارداد به صورت روپیه واریز می کند. اما رقم اجاره ماهیانه ای که آنها باید پرداخت کنند قرار نیست افشاء شود.
معاون امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی اظهار داشت: در ۹ ماهه ابتدایی امسال صرفا ۱.۵ میلیون تن انواع کالا در بندر چابهار تخلیه شد که معادل ۱ درصد کل باری است که به بنادر کشور وارد شده است. ۱۲۰ هزار تن از این ۱.۵ میلیون تن نیز بار ترانزیتی هند به چابهار بود و غیر از این میزان بار هندی ها، دیگر هیچ بار ترانزیتی ای در چابهار تخلیه نشده است.