به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، سیروس علیدوستی درباره راهکارهای فنی کاهش بدرفتاری علمی، گفت: ثبت و همانندجویی پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها پس از تصویب مجلس شورای اسلامی، از سال پیش با جدیت بیشتری ادامه یافت.
وی ادامه داد: نزدیک ۶۰ درصد از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های وزارت علوم، کمتر از ۱۰ درصد از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشگاه آزاد اسلامی، کمتر از ۵ درصد از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های وزارت بهداشت و نزدیک به صفر درصد از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های حوزه‌های علمیه در سامانه‌های اطلاعاتی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) ثبت می‌شود.
علیدوستی با بیان این که قانون، همه دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌عالی را ملزم به ثبت پایان‌نامه‌های دانشجویان خود در ایرانداک کرده است، افزود: اگر پوشش این پژوهشگاه گسترده باشد یافتن همانندی‌ها دقیق‌تر و جامع‌تر خواهد بود. هم‌اکنون اطلاعات بیش از ۵۰۰ هزار پایان‌نامه و رساله و نزدیک به ۱۳۰ هزار پیشنهاده (پروپوزال) در پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) در دسترس کاربران است.
رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران اظهار داشت: ایرانداک با سامانه‌های گوناگونی در زمینه کاهش بدرفتاری علمی ایفای نقش می‌کند. برخی از این سامانه‌ها در سه گام تصویب موضوع، تصویب پیشنهاده و تصویب پایان‌نامه و رساله، مستقیم یا غیرمستقیم به کاهش بدرفتاری علمی کمک می‌کنند.
وی با بیان اینکه سامانه‌های ثبت، گنج، همانندجو، پیشینه پژوهش و ساعت از این دست هستند، گفت: در کنار این سامانه‌ها، سامانه‌هایی مانند شیوه‌نامه ایران، راهنمای نگارش پایان‌نامه و رساله، پژوهش‌کار و مانند آنها برای پشتیبانی پژوهش راه‌اندازی شده‌اند. در این میان، «همانندجو» سامانه‌ای است که در زمینه شناخت و کشف بدرفتاری‌های علمی و کپی پایان‌نامه‌ها و با هدف پیشگیری از بدرفتاری‌های علمی به کار گرفته می‌شود.
علیدوستی ادامه داد: این سامانه با دریافت متن نوشتار از کاربر و مقایسه خودکار آن با متن کامل پایان‌نامه‌های کارشناسی‌ارشد و رساله‌های دکتری موجود در پایگاه‌های ایرانداک، نوشته‌های همانند را بازیابی می‌کند و اندازه و منابع اطلاعات آنها را نمایش و به استاد راهنما و موسسه گزارش می‌دهد. این همانندی به معنای بدرفتاری علمی نیست و تصمیم‌گیری درباره آن با استادان و موسسه‌ها است.
به گزارش مهر، قانون «پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی»، سال گذشته در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. بر پایه این قانون، تهیه، عرضه یا واگذاری آثاری از قبیل رساله، پایان‌نامه، مقاله، طرح پژوهشی، کتاب، گزارش یا سایر آثار مکتوب و ضبط شده پژوهشی، علمی و هنری اعم از الکترونیکی یا غیرالکترونیکی توسط هر شخص حقیقی یا حقوقی به قصد انتفاع و به عنوان حرفه یا شغل و با هدف ارائه کل اثر یا بخشی از آن توسط دیگری به عنوان اثر خود، جرم است و مرتکب یا مرتکبان علاوه بر واریز وجوه دریافتی به خزانه دولت، مشمول مجازات می‌شوند.