خبرگزاری مهر؛ گروه جامعه – ساناز باقری راد: پشت چراغ قرمز بودم که ظاهر عجیبش توجه ام را جلب کرد. به محض سبز شدن چراغ با سرعت به سمتش حرکت کردم. گوشه خیابان بساط شیک خود را به پا کرده بود و ماشین های زیادی در اطرافش جمع شده بودند. کمی معطل شدم تا بالاخره خلوت شد و توانستم با دقت، جزئیات و ظاهر متفاوتش را ببینم. جلو رفتم، نتوانستم در برابر بوی همبرگر مقاومت کنم و یک ساندویچ سفارش دادم.
ابتدا کمی شک کردم و از خوردنش منصرف شدم، نمی توانستم به سلامت و بهداشتی بودنش اعتماد کنم اما در نهایت قید بهداشت را زدم. تصور نمیکردم ساندویچی که از یک کیوسک یا ون کنار خیابان که خودروی خود را به شکل دکه ای کوچک درآورده و با ابتکاری جالب ظاهری شیک و مجهز برای آن خلق کرده، تا این حد دل چسب باشد، اما از قضا بود.
بعد از آن روز تمام کیوسک های فست و فودی و کافه های کنار خیابان که در قالب ونی کوچک گوشه خیابان کسب و کار راه انداخته بودند، توجه ام را جلب کرد و هر روز شمار زیادی از آن ها را در سطح شهر می دیدم.
اما بعد از آن روز دیگر نتوانستم به مواد خوراکی آن ها اعتماد کنم و با هر بار دیدن این کیوسک ها و ون ها سوال های زیادی ذهنم را درگیر می‌کرد.
اینکه این کیوسک های غذایی خیابانی از چه موادی در تولید محصولات خود استفاده می کنند، آیا محصولات آن ها در شرایط بهداشتی تولید می شود، فروشندگان آن از نظر سلامتی و بیماری های واگیردار در چه وضعیتی هستند و در نهایت آیا مرجعی بر عملکرد این اغذیه فروشیها نظارت می‌کند و تمامی این موارد را تایید می‌کند یا خیر.
اگر از دید عرفی به گسترش این نوع اغذیه فروشی ها نگاه کنیم، تبدیل یک خودروی ون یا کامیونت به کیوسکی کوچک به عنوان کافه، فست فود یا حتی جیگرکی با ظاهری مدرن و شیک، ایده ای خلاقانه و اشتغال زا است. اما قطعا افزایش تدریجی آنها در کنار خیابان شهر نیاز به یک ساماندهی منسجم دارد.
ظهور فست فودهای سیار خیابانی در شرایط کنونی اقتصادی در دایره اشتغال های نوین قرار داشته و نمی توان مانع گسترش یا فعالیت های آن ها شد، اما به دلیل اینکه عرضه های خیابانی در مجموع دست فروشی محسوب شده و هیچ یک از این افراد از مراکز بهداشتی، دانشگاه های علوم پزشکی یا وزارت بهداشت مجوزی دریافت نکرده اند، فاقد شناسنامه فعالیت و محل مشخص هستند.
از همین رو تا زمانی که این کیوسک ها به دکه های ثابت تبدیل نشودند، قادر به دریافت مجوز نخواهند بود. در این میان جای خالی نقش شهرداری‌ها در ساماندهی این فست فودهای سیار و تعیین مکان هایی ثابت برای امکان دریافت مجوز آن ها دیده می شود.
از سوی دیگر مسئله ای که درخصوص ادامه کار فست فودهای سیار خیابانی مورد توجه است، فعالیت بهداشتی، سلامت مواد مصرفی و مورد تایید بودن فروشنده های آن ها است.
بر اساس قوانین، تمامی کسبه فروش اقلام خوراکی و اغذیه، ملزم به داشتن مجوز رسمی از سوی وزارت بهداشت بوده و باید نسبت به بهداشتی بودن فعالیت آن ها نظارت شود.
باتوجه به فراگیری فست فودها و اغذیه فروشی های سیار کنار خیابان ها و همچنین محبوبیت نسبی آن ها میان مردم، لزوم نظارت وزارت بهداشت بر فعالیت های آن ها امری واضح و قطعی است.
بر این اساس لازم است تا نهادهای مربوطه به ویژه وزارت بهداشت با نظارت بر این کیوسک های غذایی و اعطای مجوز به آن ها، از هرگونه خطر و بیماری احتمالی که ممکن است سلامت شهروندان را تهدید کند، پیشگیری کند.
ساماندهی کیوسک های غذایی سیار، نیازمند تعامل بیش تر سازمان
در همین ارتباط، محسن فرهادی معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در گفت‌وگو با مهر، درخصوص نظارت وزارت بهداشت بر فست فودهای سیار خیابانی و فروشنده های آن ها می گوید: سال ۹۴ درجهت ساماندهی این عرضه ها دو دستورالعمل صادر شد که در این دستورالعمل ها به ایجاد کیوسک های ثابت و سیار اشاره شده است. بر این اساس این کیوسک ها که عموما داخل پاساژها و پارک ها مستقر هستند تنها غذاهایی که مورد تایید و دارای پروانه ساخت از وزارت بهداشت باشند قابلیت عرضه خواهند داشت.
فرهادی درخصوص تاییدیه کیوسک ها و فروشنده های آنان نیز توضیح می دهد: برای ایجاد اماکن نیز پس از کسب تاییدیه های لازم، اتحادیه مربوطه پروانه کسب را صادر می کند. حوزه معاونت بهداشت نیز بهداشت فردی، مواد غذایی، ابزار و ظروف به کار گرفته شده و شرایط آن خودرو یا کانکس را بررسی خواهد کرد.
وی با بیان اینکه براساس ماده ۲ آیین نامه مصوبه هیات وزیران مصوب سال ۷۱، وزارت بهداشت می تواند در خصوص هرگونه عملی که بهداشت عمومی را تهدید می کند ورود پیدا کند، اظهار کرد: اما به دلیل اینکه دوره گردها شناسنامه فعالیت و مکان مشخصی نداشته و برخورد با این افراد کار مشکلی است، تنها راه مقابله با آنها همکاری بین دستگاهی شهرداری، نیروی انتظامی و همکاران وزارت بهداشت است. همچنین چون این افراد از مشاعات شهرداری استفاده می کنند، جمع آوری و ممانعت از فعالیت و ساماندهی آنها طبق قانون شهرداری ها به عهده این نهاد است. رویکرد وزارت بهداشت نیز ساماندهی و شناسنامه دار شدن فعالیت این افراد بوده و باید با یک هماهنگی بین دستگاهی این افراد ساماندهی شوند.
معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با بیان اینکه به دلیل سیار بودن دوره گردهای موادغذایی و فست فودها نمی توان نظارتی جامع بر آن ها داشت، عنوان کرد: همچنین به دلیل نامشخص بودن شرایط پخت مواد غذایی و نوع مواد مصرفی، مردم نسبت به مصرف این غذاها مراقبت لازم را داشته باشند.
فرهادی تاکید کرد: با این حال بازدیدهای مشترک بازرسان بهداشت محیط، شهرداری، تعزیرات حکومتی و نیروی انتظامی دائما انجام می شود و ساماندهی این افراد مستلزم تعامل بین سازمانی بیشتر است.
تذکر عضو شورای شهر پایتخت به حناچی
ناهید خداکرمی عضو شورای شهر تهران در تذکر پیش از دستور خود در جلسه علنی امروز(یکشنبه) شورای شهر تهران به افزایش تعداد ون‌رستوران‌ها در تهران تذکر داد.
وی با بیان اینکه اخیراً شهرداری‌های مناطق با هدف زیست شبانه اقداماتی را در شهر انجام داده‌اند، گفت: بیشتر این اقدامات تکراری است و بدون نوآوری است و عمدتاً ون‌رستوران است.
عضو کمیسیون سلامت شورای شهر تهران، با تأکید بر این موضوع که اغلب غذاهای ارائه شد در این ون رستوران‌ها فست‌فود است، گفت: ساندویچ‌ها از نظر بهداشتی قابل نظارت نیستند.
همچنین این عضو شورای شهر بدون ارائه راهکار برای نظارت یا ساماندهی این مشاغل نوپدید در شهر تهران با پاک کردن صورت مسئله گفت: به پیروز حناچی شهردار تهران تذکر می‌دهم تا شهرداران مناطق نسبت به توقف گسترش رستوران و کافه‌ها اقدام کنند.
لزوم نظارت و ارائه راهکار برای مشاغل نوپدید
در نهایت کیوسک ها و فست فود های سیار کنار خیابان از جمله ابتکارات نوین امروز جامعه و فضای کسب و کار کشور محسوب می شوند و با توجه با گسترش روز افزون ها، نمی توان منکر اشتغال زایی آن ها برای بسیاری از جوانان شد. اما از سوی دیگر رفع هر گونه خطری که موجب آسیب به سلامت شهروندان شود نیز امری قابل توجه و ازجمله وظایف نهادهای مسئول است.
به همین منظور لازم است تا شهرداری ها با ساماندهی این کیوسک ها و تعیین مکان هایی ثابت برای آن ها، امکان شناسایی و اعطای مجوز به آن ها را فراهم کنند. از سوی دیگر وزارت بهداشت نیز به جهت وظیفه قانونی خود نسبت به حفظ سلامت شهروندان، با نظارت به ابعاد مختلف فعالیت این اغذیه فروشی ها و صدور مجوز رسمی، مهر تایید را بر بی خطر بودن فعالیت کیوسک های خیابانی بکوبد.