خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- فرزاد فرهادی: سیستم سیاسی در لبنان پارلمانی است. نظام پارلمانی در لبنان متأثر از وضعیت فرقه‌ای، اجتماعی و مذهبی خاص این کشور مشتمل بر مسیحیان و مسلمان سنی و مسلمان شیعه می‌باشد.
این سیستم به گونه‌ای طراحی شده‌است که تمامی اقوام و مذاهب در آن سهمی از قدرت سیاسی داشته باشند. برطبق این توافق، رئیس‌جمهور از میان مسیحیان مارونی، نخست‌وزیر از میان مسلمانان سنی مذهب، رئیس پارلمان از بین شیعیان و معاون نخست‌وزیر از بین مسیحیان ارتدوکس انتخاب می‌شود.
روز پنجشنبه ۱۱ بهمن ماه ۱۳۹۷ سرانجام پس از کش و قوس های فراوان و با گذشت قریب به ۹ ماه دولت جدید در لبنان متولد شد. هنگامی که منابع لبنانی عصر پنجشنبه گذشته اعلام کردند که طی ساعات آینده دولت جدید تشکیل می شود؛ برخی با تردید نگریستند زیرا چندی قبل هم همواره از تشکیل کابینه جدید سخن گفته می شد اما از شکل گیری کابینه جدید خبری نبود اما گویا اینبار لبنانی ها تصمیم خود را گرفته بودند و ساعاتی بعد دولت جدید لبنان متولد شد.
سعد حریری نخست وزیر لبنان پس از اعلام تشکیل دولت جدید این کشور گفت: «امروز هفته اول از ماه نهم برای تشکیل دولت است و مدت بسیار طولانی سپری شد و مهم این است که ما توانستیم دولت را تشکیل دهیم. پس از تشکر از میشل عون و اعتمادی که کردند، عذرخواهی از لبنانی هاست. ما در برابر چالش های اقتصادی و مالی قرار داریم و این جدا از چالشهای منطقه ای و مرزهاست و مفهومش این است که همبستگی وزارتی شرط واجب است. ما باید مسئولیت پذیر باشیم. همکاری شرط واجب برای مقابله با چالشها و عبور از این مرحله است. راهکار در اصلاحات جسورانه است. زمان درمان با مُسکن ها گذشته است و احدی نمی تواند که سرش را زیر برف کند. راهکار در برنامه روشن است».
کابینه جدید لبنان
اسامی کابینه جدید عبارتند از؛
-سعدالدین الحریری نخست وزیر
- غسان حاصبانی معاون نخست وزیر
- اکرم شهیب وزیر آموزش عالی
- علی حسن خلیل وزیر دارایی
- محمد فنیش وزیر جوانان و ورزش
- جبران باسیل وزیر امور خارجه
- وائل بوفاعور وزیر صنعت
- ریا حفار الحسن وزیر کشور و شهرداری ها
- سلیم جریصاتی وزیر مشاور در امور ریاست جمهوری
- الیاس بوصعب وزیر دفاع ملی
- جمال الجراح وزیر اطلاع رسانی
- یوسف فنیانوس وزیر حمل و نقل
- اوادیس کیدانیان وزیر گردشگری
- آلبر سرحان وزیر دادگستری
- محمود قماطی وزیر مشاور در امور مجلس نمایندگان
- منصور بطیش وزیر اقتصاد و بازرگانی
- جمیل صبحی جبق وزیر بهداشت و درمان
- کمیل ابو سلیمان وزیر کار
- ریشار قیومجیان وزیر امور اجتماعی
- می شدیاق وزیر مشاور در امور توسعه اداری
- حسن اللقیس وزیر کشاورزی
- محمد شقیر وزیر ارتباطات
- عادل افیونی وزیر مشاور در امور فناوری اطلاعات
- فادی جریصاتی وزیر محیط زیست
- غسان عطاء الله وزیر مهاجرت
- حسن مراد وزیر مشاور در امور بازرگانی خارجی
- صالح الغریب وزیر مشاور در امور آوارگان
- محمد داود داود وزیر فرهنگ
- فیولیت خیرالله صفدی وزیر مشاور در امور تربیت اجتماعی و اقتصادی جوانان و زنان
- ندی بستانی وزیر انرژی و آب.
شگفتی های کابینه جدید لبنان
کابینه جدید ۳۰ وزیر دارد که از جمله امور غافلگیر کننده آن لغو ۴ پست وزارتی یعنی وزارت امور مبارزه با فساد، وزارت امور برنامه ریزی، وزارت امور حقوق بشر، وزارت امور زنان و در مقابل ایجاد سه وزارت خانه یعنی وزارت امور فناوری اطلاعات، وزارت امور بازرگانی خارجی و وزیرا امور اجتماعی و اقتصادی جوانان و زنان است.
از نکات قابل توجه درباره کابینه جدید لبنان به حضور چهار زن در این دولت جدید می توان اشاره کرد که حضور ریا الحسن به عنوان وزیر کشور که اولین وزیر کشور زن در جهان عرب محسوب می شود، قابل توجه بودحضور ریا الحسن به عنوان وزیر کشور که اولین وزیر کشور زن در جهان عرب محسوب می شود، قابل توجه بود. وزارت کشور در کنار وزارتخانه های خارجه، دارایی و دفاع، جزو وزارتخانه های کلیدی و حاکمیتی محسوب می شود.
ریا الحسن متولد سال ۱۹۶۷ در طرابلس لبنان است. از سیاستمداران سُنی نزدیک به «سعد الحریری» نخست وزیر لبنان است که فارغ التحصیل رشته مدیریت بازرگانی از دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا در مقطع کارشناسی ارشد است. وی از سال ۲۰۱۵ تاکنون رئیس هیات مدیره و مدیرکل منطقه ویژه اقتصادی شهر طرابلس در شمال لبنان بوده است. الحسن همچنین در دولت نخست سعد الحریری (۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱) وزیر دارایی بود. روزنامه «النهار» لبنان اقدام الحریری در انتخاب یک زن به عنوان وزیر کشور را «جسورانه» خواند.
در کابینه جدید لبنان ندی بستانی به عنوان وزیر انرژی، فیولیت الصفدی وزیر مشاور در امور اجتماعی و می شدیاق وزیر مشاور در امور توسعه اداری نیز از جمله وزیران زن در دولت جدید هستند.
در این کابینه برخی وزیران قابل توجه هستند از جمله می شدیاق وزیر امور اداری از حزب نیروهای لبنانی به ریاست سمیر جعجع است که از دشمنان سوریه در لبنان است.
همچنین نام الیاس بوصعب برای وزارت دفاع در حالی که وی تجربه نظامی ندارد و اصلا ارتباطی با موسسه نظامی ندارد را جز عجایب است.
سهم جریانات از پست های کابینه
در کابینه جدید جریان ملی آزاد وابسته به میشل عون با ۱۱ وزیر در راس است که از جمله پست های این جریان وزارتخانه های خارجه، دفاع و دادگستری است. جبران باسیل وزیر خارجه، سلیم جریصاتی وزیر امور ریاست جمهوری، الیاس بوصعب وزیر دفاع، اوادیس کیدانیان وزیر امور گردشگری، البرت سرحان وزیر دادگستری، منصور بطیش وزیر امور اقتصاد و بازرگانی، فادی جریصاتی وزیر محیط زیست، غسان عطالله وزیر مهاجرت، صالح الغربی وزیر امور آوارگان، ندی البستانی وزیر انرژی و امور آبی و وزیر سنی متحد حزب الله از سهم ریاست جمهوری یعنی حسن مراد برای امور بازرگانی خارجی وزیران جریان میشل عون را تشکیل می دهند.
حزب الله متحد جریان ملی آزاد لبنان سه پست وزارتی از جمله بهداشت در کابیننه دارد که شامل؛ محمد فنیش وزیر جوانان و ورزش، جمیل صبحی جبق وزیر بهداشت و محمود قماطی وزیر امور پارلمان هستند.
جنبش امل متحد حزب الله هم سه کرسی را به دست آورده است که مهمترین آن وزارت دارایی است که مجددا علی حسن خلیل عهده دار آن شده است. حسن اللقیس وزیر کشاورزی و محمد داوود وزیر فرهنگ نیز از وزیران جنبش امل هستند.
اما جریان المستقبل علاوه بر ریاست کابینه یعنی سعد حریری، ۵ پست را به دست آورده است که مهمترین آن وزارت کشور است. ریا الحسن، وزیر کشور، جمال الجراح وزیر اطلاع رسانی، محمد شقیر امور ارتباطات، فیولیت الصفدی امور اجتماعی، عادل افیونی فناوری اطلاعات.
سهم حزب نیروهای لبنانی چهار پست وزارتی است که از جمله آنها وزارت کار است. غسان حاصبانی معاون نخست وزیری، کمیل ابوسلیمان وزیر کار، ریچار قیومجیان امور اجتماعی و می شدیاق امور اداری از وزیر حزب نیروهای لبنانی هستند.
حزب سوسیالیست ترقیخواه لبنان به رهبری ولید جنبلاط با اکرم شهیب وزیر آموزش و پرورش و آموزش عالی و وائل ابوفاعور وزیر صنایع در کابینه حضور دارد.
جریان المرده لبنان نیز یوسف فنیانوس وزیر مشاغل و حمل و نقل را برعهده دارد.
ماموریت دولت جدید لبنان
دولت لبنان باید بیانیه وزارتی را ظرف ۳۰ روز تدوین کند که از شنبه (دیروز) کار شروع شده است. این در حالی است که گفته می شود که بیانیه وزارتی دولت جدید تفاوت چندانی با دولت قبل نخواهد داشت و بر دو بند اساسی مربوط به حمایت از اقتصاد و مبارزه با فساد تمرکز دارد.
سعدالحریری نخست وزیر لبنان نیز تاکید کرد که پیش نویس بیانیه وزارتی آماده شده و بند مقاومت همانند بیانیه وزارتی سابق(بدون تغییر) خواهد بود. پس از آن دولت جدید برای رای اعتماد به پارلمان معرفی می شوند که به دست آوردن رای اعتماد نمایندگان پارلمان لبنان زیاد دشوار نخواهد بود.
خشم تل آویو و واشنگتن از حضور حزب الله در کابینه جدید لبنان
«آویخای ادرعی» سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی با انتشار پستی در حساب توئیتری خود نوشت: دولت جدید در لبنان تشکیل شده و حزب الله بخشی از آن است.
وی با انتشار عکس یادگاری اعضای کابینه جدید لبنان نوشت: تشکیل دولت جدید لبنان را تبریک می گوییم. لبنان اکنون یک دولت جدید دارد و حزب الله بخشی از آن است.
ادرعی مدعی شد: دیگر بهانه ای برای سکوت در برابر اقدامات حزب الله وجود ندارد.
سایت اطلاعاتی رژیم صهیونیستی(دبکا)، گزارش داد که بعد از تشکیل دولت جدید لبنان نگرانی های زیادی در خصوص اینکه حزب الله بتواند بخش زیادی از پستهای وزارتی جدید را به دست بگیرد به وجود آمده است.
روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونت درباره تشکیل دولت لبنان نوشت: «مانور غافلگیر کننده حزب الله پس از بحث و جدلهای چند ماهه. حزب الله موفق به کسب سه وزارتخانه شد که مهمترین آن وزارت بهداشت است که جمیل جبق پزشک مخصوص سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله وزیر بهداشت شد و این وزارتخانه ای که در دولت رده چهارم بودجه را دارد».
وزارت خارجه آمریکا با صدور بیانیه‌ای از دولت جدید لبنان خواست مانع از آن شود که وزرای وابسته به حزب‌الله از منابع و خدمات ارگان‌های متبوع خود در راستای منافع این حزب استفاده کنند.
«رابرت پلدینو» معاون مطبوعاتی وزارت خارجه آمریکا در این بیانیه مدعی شد: «واشنگتن از بابت اینکه حزب‌الله همچنان قادر به احراز پستهای وزارتخانه‌ای است و مجاز به معرفی وزیر بهداشت لبنان شده، نگران است. ما از دولت جدید لبنان می‌خواهیم که ضمانت کند منابع وزارتخانه‌ای صرف حمایت از حزب‌الله نخواهد شد. از همه احزاب دخیل در دولت لبنان می‌خواهیم که به تعهدات بین‌المللی پایبند بوده و سیاست این کشور مبنی بر عدم مداخله در درگیری‌های منطقه‌ای را حفظ کنند».
به هر حال تشکیل کابینه در لبنان این امیدواری را ایجاد می کند که مشکلات فراوانی که به ویژه این کشور از حیث اقتصادی با آن دست و پنجه نرم می کند را حل کندتشکیل کابینه در لبنان این امیدواری را ایجاد می کند که مشکلات فراوانی که به ویژه این کشور از حیث اقتصادی با آن دست و پنجه نرم می کند را حل کند. از سویی رژیم صهیونیستی اقدام به تحرکاتی در نزدیکی مرز با لبنان کرده است.
تشکیل کابینه جدید راه را برای لبنان به منظور وام گرفتن به ویژه با توجه به وعده هایی که جامعه بین المللی برای حمایت از اقتصاد بحرانی آن داده، باز کرده است.
به هر حال پس از آنکه انتخابات پارلمانی لبنان در ۲۴ ماه می گذشته برگزار شد؛ لبنانی ها ۲۵۲ روز را پشت سر گذاشتند تا سرانجام بر موانع تشکیل کابینه غلبه کردند. دولت جدید لبنان به ریاست سعد حریری پس از تمام سلام که از ۶ آوریل ۲۰۱۳ تا ۱۵ فوریه ۲۰۱۴ یعنی حدود ۳۱۵ روز به طول انجامید از حیث مدت زمان تشکیل آن حائز رتبه دوم است.
قدر مسلم آن است که تشکیل کابینه می تواند که برای لبنانی ها نوید بخش باشد به ویژه که علاوه بر بحران های اقتصادی سختی که با آن دست و پنجه نرم می کنند با چالشهایی مانند تحرکات رژیم صهیونیستی در نزدیکی مرزها نیز روبرو هستند.