خبرگزاری مهر، گروه استان ها: امروزه مصرف خودسرانه دارو به‌عنوان حلقه‌ای معیوب از زنجیره درمان، از جمله بزرگ ترین مشکلات جامعه محسوب می شود. در واقع افراد برای درمان یا سراغ جعبه داروها می‌روند یا با مراجعه به داروخانه اقدام به خرید دارویی می‌کنند که خودشان برای خودشان تجویز کرده‌اند.
تحقیقات خبرنگار مهر بیانگر آن است که اغلب خانواده های بیرجندی به صورت روزانه مصرف کننده دارو هستند و بر اساس گزارش های مسئولان، مسکن ها و آنتی بیوتیک ها بیشترین میزان مصرف خودسرانه دارو را به خود اختصاص می دهند این در حالی است که مصرف این داروها می تواند ضررهای زیادی را به افراد مصرف کننده تحمیل کند.
هر چند بیشتر افرادی که خودسرانه دارو مصرف می‌کنند، آگاهی اولیه‌ای از داروی مصرفی دارند ولی این آگاهی به حدی نیست که به استفاده صحیح از دارو و پیشگیری از تداخلات دارویی و عوارض نامطلوب آن منجر شود بنابراین می طلبد با اجرای برنامه های مختلف برای حذف این عادت جامعه تلاش شود.
بر اساس گفته کارشناسان استفاده نادرست از گیاهان دارویی هم می تواند ضرر هایی را عاید بدن کند بنابراین می طلبد در تجویز درست و منطقی گیاهان دارویی و خرید آن از مراکز شناخته شده دقت لازم لحاظ شود. همچنین توصیه های مسئولان ضمن تاکید بر پرهیز شهروندان از مصرف خودسرانه دارو، به این نکته اشاره می کند که استفاده از گیاهان دارویی هم باید با پزشک معالج همراه باشد تا فرد بیمار را گرفتار عواقب دردناک نکند.
از گزارش های میدانی خبرنگار مهر می توان به این نتیجه رسید که شهروندان بیرجندی هم در هنگام مشاهده علائمی مانند گلودرد، سر درد، دندان درد و یا کاهش استرس خود برای خود نسخه می پیچند و به سراغ مصرف داروهایی می روند که شاید نیاز بدنشان نباشد.
عوارض مصرف خودسرانه دارو اطلاع رسانی شود
یکی از شهروندان بیرجندی در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه امروزه مصرف دارو به صورت خودسرانه به امری طبیعی تبدیل شده است، گفت: بیشتر داروهایی مانند مسکن، آرام بخش و کپسول های خشک کننده به راحتی در اختیار شهروندان قرار می گیرد.
محمد عباسی که خود از افرادی است که به صورت خودسرانه آنتی بیوتیک ها را مصرف می کند، اظهار کرد: تاکنون هنگام بروز هر گونه گلو درد، بدون مراجععه به پزشک کپسول خشک کننده مصرف می کردم.
وی ادامه داد: متاسفانه اکنون بدنم به نوعی از خشک کننده ها مقاوم شده و بنا به گفته پزشک باید از داروهای قوی تری استفاده کنم.
عباسی با بیان اینکه مصرف آرامبخش ها در جوانان به خصوص دانشجویان رواج زیادی دارد، افزود: باید عوارض مصرف خوسرانه دارو از سوی رسانه ها و داروخانه ها اطلاع رسانی شود.
درد هایی که درمان نمی شوند
یکی دیگر از شهروندان هم در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه مسکن ها بیشترین میزان مصرف در خانواده ها را دارد، افزود: به دلیل شرایط کاری و ارتباط مستقیم با کامپیوتر، به طور متوسط در هر هفته سه بار مسکن مصرف می کنم.
زهرا سلطانی با بیان اینکه مصرف مسکن ها نه تنها برای من، بلکه برای عموم مرسوم شده است، افزود: عدم آگاهی از عوارض بلند مدت داروها باعش شده، شهروندان ناخواسته به سمت این کار بروند.
وی با تاکید بر اینکه باید از طریق رسانه ها به خصوص صدا و سیما به تولید برنامه ها و محتواهایی برای فرهنگ سازی پرداخته شود، اظهار کرد: در شرایط کنونی هر فرد خودش در هنگام بروز بیماری هایی مانند سرماخورگی نسخه می پیچند این در حالی است که بیماری و درد وی از ریشه درمان نمی شود.
سلطانی با اشاره به تاثیر مثبت داروهای گیاهی بر رفع بیمار ی ها بیان کرد: در خراسان جنوبی و بیرجند علی رغم داشتم داروهای گیاهی منحصر به فرد، اما معرفی چندانی نشده و شهروندان تمایلی برای مصرف این دسته از داروها ندارند.
بروز بیماری های کلیوی
یک داروساز بیرجندی در گفت و گو با خبرنگار مهر در این زمینه با بیان اینکه مسکن‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها بیشترین مصرف خودسرانه را دارند، افزود: این داروها درصورتی‌که نیاز بدن نباشد، عوارض و اثرشان را روی فرد به‌جا می‌گذارند.
سهیلا مهدوی یکتا ادامه داد: مصرف خودسرانه این داروها عوارض‌های کلیوی و کبدی زیادی دارد که طولانی مصرف کردن آن‌ها این عارضه‌ها را بر جای می‌گذارد.
وی بابیان اینکه مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها بیشترین ضرر را به فرد مصرف کننده می‌رساند، اظهار کرد: مصرف این داروها درصورتی‌که نیاز فرد نباشد، باعث می‌شود که بدن راه مقاومت علیه بیماری‌ها را پیدا کند.
مهدوی یکتا اظهار کرد: از شهروندان خواستارم اگر هرگونه علائمی مانند سرماخوردگی و مشکل در دستگاه تنفسی احساس می‌کنند، قبل از مصرف خودسرانه دارو به پزشک مراجعه داشته باشند.
این دکتر و داروساز بیرجندی سخت شدن درمان و مقاوم‌سازی بدن را از مهم‌ترین اثرات مصرف خودسرانه دارو دانست و افزود: همچنین از افراد بیمار خواستارم دوره درمان را به‌طور کامل پشت سر بگذرانند و در نیمه مسیر رها نکنند.
آرام بخش ها بیشترین میزان مصرف خودسرانه را دارند
مدیر نظارت بر داروی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند هم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه مصرف خودسرانه دارو یعنی شخص بدون اطلاع پزشک دارو را مصرف کند، گفت: مسکن و آرام‌بخش‌ها عمده داروهایی هستند که به‌صورت خودسرانه مصرف می شوند.
علی راستی با تأکید بر اینکه مصرف دارو باید توسط پزشک انجام شود، افزود: پزشک با علم و آگاهی از نوع بیماری، سن، جنس، وزن و حساست های دارویی دارو را تجویز می‌کند.
وی ادامه داد: وقتی شخصی بدون آگاهی از این موارد اقدام به مصرف می‌کند، منجر به عوارض جانبی ازجمله نارسایی های کلیوی و کبدی می‌شود که هزینه‌های زیادی برای فرد و نظام سلامت در پی دارد.
راستی بابیان اینکه مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند منجر به درمان ناقص و بروز پدید مقاومت‌های میکروبی شود، اظهار کرد: در این صورت اگر شخص بعداً دچار عفونت شود، آنتی‌بیوتیک ها برای درمان پاسخ نمی‌دهند.
مدیر نظارت بر دارو دانشگاه علوم پزشکی بیرجند ادامه داد: همچنین مصرف خودسرانه داروهای اعصاب و رام بخش علاوه بر اینکه منجر به عادت و تحمل می‌شود، در برخی از موارد می‌تواند اثرات روانی داشته باشد.
وی ضمن توصیه به پرهیز از مصرف همزمان داروهای شیمیایی و گیاهان دارویی، افزود: میزان ماده مؤثر داروهای گیاهی شناخته‌نشده بنابراین ممکن است عوارض ناشناخته ای به دنبال داشته باشد.
مدیر نظارت بر داروی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند اظهار کرد: امروزه داروهای زیادی از رده خارج شده‌چراکه به‌مرور زمان در مقابله با میکروب مقاوم شده اند.
عطاری ها مجاز به عرضه داروهای ترکیبی نیستند
مسئول اداره داروهای سنتی گیاهی و طبیعی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی بیرجند هم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بیان کرد: تصور عامه بر این است که گیاهان دارویی فاقد عارضه بوده که به‌هیچ‌عنوان صحت ندارد.
هنرمند بابیان اینکه ترکیبات پیچیده‌ای در گیاهان دارویی وجود دارد، اظهار کرد: بخشی از ترکیبات داروها ممکن است با مواد غذایی تداخل داشته باشد.
وی با بیان اینکه بر اساس قانون داروخانه تنها مکان مجوز دار برای فروش دارو است، افزود: هر مکان دیگری غیر داروخانه برای تحویل دارو غیرقانونی، غیرمجاز و خلاف مقررات است.
هنرمند بابیان اینکه تصور مردم برای مراجعه به عطاری‌ها برای تهیه دارو خلاف مقررات است، گفت: عطاری‌ها طبق قانون تنها مجاز به عرضه گیاهان دارویی به‌صورت خشک‌شده و بسته‌بندی هستند.
مسئول اداره داروهای سنتی گیاهی و طبیعی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی بیرجند بیان کرد: همچنین عطاری‌ها نمی‌توانند داروهای گیاهی را به‌صورت ترکیبی به فروش برسانند.
وی بیان کرد: متأسفانه برخی از عطاری‌ها داروهای ترکیبی را به‌صورت کپسول تحویل بیمار می‌دهند که غیرمجاز است.
آنچه مسلم است مصرف خودسرانه داروهای شیمیایی و گیاهی برای درمان نه تنها دردی را از فرد بیمار بر می دارد بلکه باعث پیدایش بیماری های مضاعف در بدن می شود که نیاز است شهروندان قبل از هر تصمیمی برای این امر، مورد توجه قرار دهند.