مجله مهر: برخی اتفاقها هستند که هرچقدر هم به خودی خود تراژیک و مهم باشند، باز هم حوادث پس از آنهاست که عمق ماجرا را به تصویر میکشد. ترور رفیق حریری یکی از همین اتفاقها بود، سال ۲۰۰۵ کسی فکر نمیکرد این ترور فقط بر سر حذف سوژه مورد نظر نبود، بلکه تمرکز بر مسائلی بود که بعد از ترور رخ میدهد و باعث اتفاقهای مهم بعدی میشود که در کمتر از یک سال به جنگ میانجامد.
رفیق حریری که بود؟
رفیق بهاءالدین حریری (ابو بهاء) مشهور به رفیق حریری سیاستمدار، نخستوزیر و فعال اقتصادی لبنانی _ سعودی بود. حریری یک سیاست اقتصادی پیشرفتهای را بنیان گذاشت. در ابتدای کار نخستوزیریاش طرحی بنام افق ۲۰۰۰ که نام دولتش برای نوسازی لبنان بود را شروع کرد. یک مؤلفه مهم افق ۲۰۰۰ بنیانگذاری یک شرکت خصوصی بنام سولیدر بود که نوسازی لبنان بعد از جنگ را بعهده گرفت.
او در دو دوره یعنی بین سالهای ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۸ و از ۲۰۰۰ تا استعفایش در ۲۰ اکتبر ۲۰۰۴ نخستوزیر لبنان بود. حریری رهبری پنج کابینه در دولت لبنان را طی دوران مسئولیتش برعهده داشت.
چرا ترور حریری اهمیت دارد؟
دوشنبه ۱۴ فوریه ۲۰۰۵ صدای انفجاری مهیب بیروت را به لرزه میاندازد. خبر در رسانهها میپیچد؛ رفیق حریری، نخستوزیر سابق و مخالف جدی حضور نیروهای سوریه در لبنان ترور شد. سعد حریری، پسر رفیق حریری در ابتدا نیروهای سوری مستقر در کشور را مسئول میداند و درخواست خروج فوری آنها را داشته است.
۲۳ روز بعد از ترور، تجمع بزرگی حامیان مقاومت و سوریه با رهبری حزبالله و سیدحسن نصرالله برگزار میشود، لبنان اماده کشاکش سیاسی میشود. بعد از گذشت یک ماه از ترور، ائتلاف بزرگی به رهبری سعد حریری و ولید جنبلاط و سمیر جعجع به راه میافتد؛ ائتلافی که از میان شعلههای ترور سر بر آورده است. آنها خواستار خروج نیروهای سوری از لبنان و خلع سلاح نیروهای حزبالله هستند. دو قطبی موافقین و مخالفین مقاومت در لبنان شکل گرفته بود و فشارها تا جایی پیش میرود که نیروهای سوری به طور کامل خاک لبنان را ترک میکنند.
برنامهریزی ترور برای خروج نیروهای سوری
آمریکا از یک سال قبل برای رسیدن به این نقطه برنامهریزیهایی را داشت، در دسامبر سال ۲۰۰۴، امریکا با هدف تامین امنیت رژیم صهیونیستی، پیشنویس قطعنامهای را به سازمان ملل میدهد که طی آن روسیه ملزم به ترک خاک لبنان میشود. قطعنامه ۱۵۵۹ به تصویب میرسد، اما در اجرای آن موفق نیستند.
اما یک سال بعد در حالیکه نیروهای سوری برای تامین امنیت و مقابله با خطر احتمالی اسرائیل در لبنان مستقر بودند، بعد از ۲۹ سال و با فشار افکار عمومی از لبنان میروند. با این اتفاق حزبالله بزرگترین حامی خود را از دست میدهد.
جنگ ۳۳ روزه لبنان
کمتر از یک سال بعد از ترور، اسرائیل در جنگی تمام عیار با امکانات کامل به خاک لبنان حمله میکند. حزبالله تنها و بدون نیروهای سوری در مقابل رژیم صهیونیستی ایستادگی میکند و بعد از ۳۳ روز مقاومت، همه معادلات آنها را بر هم میزند.
عربستان مسئول ترور
حزبالله با استناد به تصاویر ویدئویی از تحرکات هوایی اسراییل بر فراز بیروت در مسیر حرکت رفیق حریری و نیز حضور «غسان الجد» یک روز قبل از ترور در محل جنایت، تاکنون اسرائیل را مسئول این ترور میداند اما در ادامه اسنادی منتشر شد که از نقش عربستان در این ترور حکایت داشت.
۱۱ سال بعد از ترور، در اکتبر سال ۲۰۱۶ برخی اسناد که به تازگی به دست آمده بود، نشان میداد که اسرائیل به کمک عربستان در ترور رفیق حریری نقش داشتهاست.