به گزارش خبرنگار مهر، دربارۀ اندیشۀ سیاسی امام خمینی (ره) آثار زیادی منتشر شده است، اما ویژگی اثر حاضر این است که برای نخستین بار، با رجوع به آثار بنیادی امام خمینی (ره) و با تکیه بر کلان نظریۀ «دو فطرت» و نظریۀ ایشان دربارۀ سه لایه و شأن وجودی انسان، به شکلی جامع، به تجزیه و تحلیل سیاست در اندیشۀ ایشان پرداخته است. بر این اساس، فلسفۀ سیاسی، اخلاق سیاسی و فقه سیاسی ایشان مبتنی بر بنیاد «فطرت مخموره» و منتج به «سیاست متعالیه» از مباحث مهم این اثر است.
معرفی کتاب
اثر حاضر پس از کتابهای «درآمدی بر مستندات قرآنی فلسفۀ سیاسی امام خمینی (ره)» و «سیر تطور تفکر سیاسی امام خمینی (ره)»، جدیدترین کتاب حجت الاسلام والمسلمین دکتر نجف لک زایی دربارۀ اندیشۀ سیاسی امام خمینی (ره) می باشد. این تحقیق در پنج فصل سامان یافنه است.
فصل اول: مفاهیم و روششناسی اندیشۀ سیاسی امام خمینی (ره)
فصل دوم: فلسفۀ سیاسی امام خمینی (ره)
فصل سوم: اخلاق سیاسی امام خمینی (ره)
فصل چهارم: فقه سیاسی امام خمینی (ره)
فصل پنجم: ثبات و تحول در اندیشۀ امام خمینی (ره).
چکیده فصل اول
بررسی و شناخت افکار و اندیشه های امام خمینی (ره) مستلزم توجه به روشهای فهم و ارائۀ این افکار و اندیشه هاست. در این راستا به تبیین برخی از روشها پرداخته شده است؛ نظیر روش تحلیل سیستمی با هدف بررسی نظام سیاسی اسلام از دیدگاه امام خمینی (ره)، روش بحران با هدف بررسی مشکلات ایران و جهان اسلام و نظام بین الملل از دیدگاه امام خمینی (ره)، روش تحلیل گفتمان با هدف مقایسۀ اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی (ره) با دیگر متفکران و عالمان مسلمان و تبیین نوآوری امام خمینی (ره)، روش مفهومی با هدف تسهیل در ارائۀ مباحث موضوعی و مستقل، و روش بین رشته ای با هدف انجام مطالعات عمیق در مقاطع تحصیلات تکمیلی و روش راهبردی با هدف بررسی اندیشه های راهبردی امام، به منظور بکارگیری در دکترین های نظام جمهوری اسلامی ارائه شد.
چکیده فصل دوم
اهتمام فصل حاضر بر بازشناسی مؤلفه های اصلی فلسفۀ سیاسی امام خمینی (ره) بود. نظام های سیاسی را می توان به سه نوع تصور کرد: نظام های فاقد رضایت الهی و مردمی؛ نظام های مقید به رضایت اکثریت مردم (عدم تقید به رضایت الهی یا تقید به عدم رضایت الهی)؛ و نظام های مقید به رضایت الهی و رضایت مردم. در این میان، نظام اسلامی و قرآنی تنها نظامی است که از مشروعیت الهی و بیعت برخوردار است. با توجه به آنچه گفته شد، هدف نظام سیاسی اسلامی نیز متفاوت با دیگر نظام هاست.
چکیده فصل سوم
در این فصل تلاش شد بّعد سیاسی اخلاق اسلام، مبتنی بر راهبرد برادری تبیین شود. ترسیم ابعاد سیاسی – اعتقادی اسلام را فلسفه و کلام و عرفان سیاسی، و بّعد فقهی اسلام را فقه سیاسی بر عهده دارد. با توجه به سیمای ترسیم شده از فضایل و رذایل در مکتب که رهبران ارائه می کنند، نظام سیاسی، سیاست های اخلاقی و تربیتی خاصی را پیگیری می کند. بر این اساس، نظام سیاسی ممکن است فضیلت محور و یا رذیلت محور باشد. کارویژۀ نظام سیاسی مطلوب از دیدگاه امام خمینی (ره)، بسط فضایل و مبارزه با رذایل برای تحقق و تحکیم برادری بین آحاد جامعه است تا جامعه به صورت یک پیکر در آید.
چکیده فصل چهارم
امام خمینی (ره) ولایت فقیه را برای کسی که اندک آشنایی با اسلام داشته باشد بدیهی می داند؛ چون فرد درمی یابد که قانون بدون مجری رها نشده، قانون به مجری نیاز دارد که پس از پیامبر و امام معصوم، همان ولی فقیه است. به نظر می رسد مهمترین مؤلفۀ فقه سیاسی امام خمینی (ره) که به فلسفۀ سیاسی و اخلاق سیاسی ایشان تحقق عینی می بخشد، ولایت فقیه است.
اندیشۀ اصلی امام خمینی (ره) در باب حکومت دینی، حکومت ولی فقیه عادل جامع الشرایط است؛ چرا که ایشان بر این ایده حتی در کتاب «کشف اسرار» به صریح ترین وجه تأکید کرده اند. این اندیشه، امام خمینی (ره) را در ردیف اندیشه پردازان انقلابی قرار می دهد. در نهایت با همین اندیشه بود که فلسفۀ سیاسی لازم برای جایگزینی نظام پوسیدۀ شاهی فراهم شد و انقلاب اسلامی به بار نشست؛ اما اندیشۀ سیاسی مبتنی بر مشروطه یا اذن ولی فقیه به مؤمن عادل، از باب قدر مقدور و حتی الزام خصم به چیزی است که خود متعهد شده است. این حوزه از اندیشه است که امام خمینی (ره) را در ردیف اندیشه پردازان انقلابی قرار می دهد.
کتاب حاضر دارای چند ویژگی است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود:
مخاطبان این کتاب، دانشجویان، طلاب و آن دسته از مردم هستند که اهل مطالعه و تحقیق می باشند. لذا خواندن این کتاب به کسانی که در زمینۀ مباحث سیاسی مطالعه نداشته اند و قصد دارند این کتاب را به عنوان اولین اثر مطالعه کنند، توصیه نمی شود.
قلم این اثر، روان و آسان یاب است.
در نگارش این کتاب، از نکات و مهارت های آموزشی جدید نیز بهره برده شده است مانند «مقدمه»، «اهداف فصل»، افزودن «جمع بندی» در آخر هر فصل، معرفی «منابع برای مطالعۀ بیشتر» و «خاتمه» برای کل کتاب.
این اثر مخاطبان خود را با وجوه مختلف اندیشۀ سیاسی امام خمینی (ره) آشنا می کند مانند ابعاد فقهی و فلسفی و اخلاقی تفکر امام خمینی (ره)؛ از همین رو می توان این تحقیق را کتابی جامع محسوب کرد.
این اثر، در مجموع کتابی مفید و خواندنی است.