به گزارش خبرنگار مهر، «اکران فیلم خارجی در سینماها» از مباحثی است که طی ۴ دهه گذشته مخالفان و موافقان جدی داشته و هر از گاهی در قالب طرح و ایده‌ای متفاوت در عرصه عمل نیز به آزمون گذاشته شده است. در اسفندماه ۹۶ اما برای نخستین بار این بحث به‌عنوان یکی از سرفصل‌های اصلی «نظامنامه اکران» مورد تصویب قرار گرفت و سازمان سینمایی به‌صورت رسمی با تعیین شرایطی خاص آن را در دستور کار قرار داد.
بر اساس این نظامنامه پردیس‌های دارای سه تا هفت سالن امکان اکران فیلم خارجی در دو سانس فوق‌العاده را داشتند و پردیس‌های دارای هفت سالن و بیشتر اجازه اختصاص کامل یک سالن با ظرفیت کمتر از ١٥٠ صندلی را هم پیدا کردند. مؤسسه رسانه‌های تصویری هم به‌عنوان تأمین و توزیع فیلم خارجی برای اکران معرفی شد. پس از یک سال، اجرایی شدن این نظامنامه چه آورده‌هایی را برای سینمای ایران به همراه داشته است؟
هزینه اکران فیلم خارجی توجیه اقتصادی ندارد
علی آشتیانی‌پور مدیر اکران فیلم‌های خارجی در سینماها در گفتگو با خبرنگار مهر درباره اکران فیلم‌های خارجی در سال ۹۷ و بازخورد آن گفت: در جریان اکران فیلم خارجی از ابتدا اولویت ما این بود که فیلم‌های ایرانی اکران خوبی داشته باشند و همین موضوع بر نمایش فیلم‌های خارجی تأثیر گذاشت اما به طور کلی نقطه‌نظر مسئولان برای اکران فیلم‌های خارجی این بود که تنوعی در سبد داخلی داشته باشیم و فیلم‌های خوب خارجی را چه از نظر فیلم‌های هنر و تجربه و چه از نظر فیلم‌های عامه پسند به نمایش بگذاریم. به همین دلیل تصمیم به اکران فیلم‌های خارجی گرفتیم.
آشتیانی‌پور ادامه داد: بدون شک هدف ما از این اقدام کسب سود نبود، بلکه می‌خواستیم فضای متنوعی را ایجاد کنیم و در راستای دستیابی به این هدف، قطعاً هزینه‌های اکران فیلم‌های خارجی حتی توجیه اقتصادی نداشت! با این وجود هنر ما این بود که در درجه اول فضایی را ایجاد کنیم تا مخاطبانی که چنین آثاری را جستجو می‌کنند به سالن سینما بیایند که به گزارش صاحبان سالن و اطلاعاتی که به دست ما رسیده، این موضوع حاصل شده است. ما با علم به این موضوع که سودی به دست نمی‌آوریم به این سمت حرکت کردیم.
اکران ۱۱ فیلم خارجی با فروش ۵۰۰ میلیون تومان
وی افزود: با تمام این تفاسیر ما تاکنون توانسته‌ایم ۱۱ فیلم خارجی در حوزه فیلم‌های هنروتجربه‌ای و عامه‌پسند را اکران کنیم که فروش این ۱۱ فیلم حدود ۵۰۰ میلیون تومان بوده است. البته با توجه به اینکه امسال اکران این فیلم‌ها به گونه‌ای در آغاز راه بود، به نظرم فروش خوبی بوده به طوری که هزینه‌ها با درآمد برابری می‌کرده است.
پورسانت‌هایی که به فیلم‌های خارجی تعلق می‌گیرد، مستقیم به حساب مؤسسه رسانه‌های تصویری واریز می‌شود و اطلاعات آن در اختیار هیچ شخصی قرار نمی‌گیرد آشتیانی‌پور با بیان اینکه از رقم هزینه‌ها، درآمدها و… اطلاع دقیقی ندارد، اظهار کرد: ما اصلاً وارد مباحث مالی نمی‌شویم زیرا این مباحث مربوط به مؤسسه رسانه‌های تصویری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. از همین رو حتی پورسانت‌هایی که به این فیلم‌ها تعلق می‌گیرد، مستقیم به حساب مؤسسه رسانه‌های تصویری واریز می‌شود و اطلاعات آن در اختیار هیچ شخصی قرار نمی‌گیرد. از رهگذر همین اتفاق ما از رقم دقیق هزینه‌ها، خرید رایت و پورسانت‌ها اطلاعی نداریم و مبلغی که عنوان کردم یک رقم کلی است.
خریداری ۱۰۰ فیلم؛ اکران ۱۱ فیلم!
این مدیر توضیح داد: مؤسسه رسانه‌های تصویری بالغ بر ۱۰۰ فیلم خارجی برای اکران خریده بود اما با توجه به اینکه اولویت ما سینمای ایران و اکران فیلم‌های داخلی بود، تنها توانسته‌ایم ۱۱ فیلم را به نمایش بگذاریم زیرا نگران اکران تولیدات داخلی بودیم. ضمن اینکه خودم هم روی این مساله بسیار حساسیت داشتم. برای مثال گاهی می‌شد ما انیمیشنی را دوبله و آماده اکران می‌کردیم اما می‌دیدیم یک فیلم کودک در حال اکران است به همین دلیل از اکران آن انیمیشن پرهیز و صبر می‌کردیم تا زمان اکران آن فیلم کودک به پایان و به سود برسد و سپس برای نمایش انیمیشن اقدام می‌کردیم که حتی گاهی فرصت را هم از دست می‌دادیم.
آشتیانی‌پور مطرح کرد: با توجه به اینکه اکران فیلم‌های خارجی یک اتفاق تازه بود در قدم اول ما در نظر داشتیم که مخاطب برای تماشای آنها به سالن بیاید از این جهت این برنامه با شیب ملایم و با احتیاط پیش رفت و ماحصلش این بود که توانست هزینه‌های خود را جبران کند. با این وجود هرگاه سودی حاصل شود، این سود به سرعت به حساب خانه سینما واریز می‌شود. این توضیح را هم باید بدهم که در آغاز کار اولین فیلم ما ۶ میلیون تومان فروش داشت که حتی نتوانست هزینه خرید رایت و آماده سازی را جبران کند اما فروش فیلم‌های بعدی به کمک فیلم اول آمد و به این ترتیب تاکنون درآمدها با هزینه‌ها برابر بوده است.
طرح اکران فیلم خارجی شکست نخورده است
وی با بیان اینکه اگر قرار باشد سال آینده هم اکران فیلم خارجی پابرجا باشد، همین تعداد فیلم را اکران می‌کنیم، بیان کرد: ما امیدواریم اکران فیلم خارجی منجر به سوددهی شود تا خانه سینما از این بابت بهره‌برداری کند بنابراین من معتقد نیستم که این طرح حتی به لحاظ مالی شکست خورده چراکه هزینه‌ها را با شیب ملایم برآورده کرده است ضمن اینکه باید این موضوع را در نظر گرفت که در اکران ۳ فیلم اول حتی کسی خبر نداشت که فیلم خارجی اکران می‌شود چون تیزر، تبلیغات میدانی و … نداشتیم و افراد تنها از سوی کسانی که به تماشای این فیلم‌ها نشسته بودند از این طرح خبردار می‌شدند.
باید این موضوع را در نظر گرفت که در اکران ۳ فیلم اول حتی کسی خبر نداشت که فیلم خارجی اکران می‌شود چون تیزر، تبلیغات میدانی و … نداشتیم آشتیانی پور تأکید کرد: البته ما مقداری در فضاهای مجازی به تبلیغ این امر پرداختیم اما آنچه که مسلم است اکران فیلم خارجی بسیار کنترل شده صورت گرفت اما حالا دیگر مردم از این موضوع اطلاع پیدا کرده‌اند و فیلم خارجی را در سالن‌ها جستجو می‌کنند به طوری که با علاقه به تماشای آنها می‌نشینند در همین جریان ما سعی کردیم فیلم‌هایی را به نمایش بگذاریم که از نظر سانسور کمتر آسیب ببیند.
مدیر اکران فیلم‌های خارجی با بیان اینکه ادامه اجرای این طرح منوط به تصمیم‌گیری وزارت ارشاد و مؤسسه رسانه‌های تصویری است، توضیح داد: اگر قرار باشد طرح اکران فیلم‌های خارجی ادامه پیدا کند ما دوباره به همین شیوه عمل می‌کنیم و با همین ملاحظات و همین اولویت‌بندی پیش می‌رویم. به طور کلی مسلم است که دستاورد اکران فیلم‌های خارجی این بود که مخاطبان جدید به سینما اضافه و در نمایش آثار تنوع ایجاد شد ما هم سراغ آثاری رفتیم که سروشکل‌دار و مطرح باشند که این موضوع خودش یک کمک کیفی به سبد نمایشی ما هم بود. از سوی دیگر سعی کردیم آثار خارجی خودشان مسائل بار مالی خود را پوشش بدهند بنابراین از هر زاویه که به این مساله نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که یک حرکت مثبت بوده است.
وی در پایان اظهار کرد: ما وقتی وارد این عرصه شدیم، مطلع شدیم که در برخی از سینماهای شهرستان‌ها و حتی در تهران، بدون داشتن مجوز اقدام به اکران چنین فیلم‌هایی می‌شود که با ورود ما، بلافاصله این سینماها شناسایی و دستور به قطع اکران آن فیلم داده و اسباب خیر شد چراکه این موضوع تحت کنترل وزارت ارشاد درآمد اما ما تصمیم گرفتیم در استان‌های بزرگ که سینماهای آنها بدون ضربه زدن به فیلم داخلی امکاناتی برای نمایش فیلم‌های خارجی دارند، این فیلم‌ها را به نمایش بگذاریم برای مثال در مشهد، شیراز و اصفهان این اتفاق افتاد اما به طور کلی تقریباً در همه مراکز استان‌های بزرگ واجد شرایط شاهد اکران فیلم‌های خارجی بودیم.