رسیدگی به ۱۷ میلیون پرونده کار عظیمی است

به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله آملی لاریجانی در مراسم تودیع و معارفه رئیس قوه قضائیه گفت: حجت‌الاسلام رئیسی با ابلاغ مقام رهبری به اصل خودش برگشت.

رئیس سابق قوه قضائیه گفت: از خدا می‌خواهم که با عنایت زحماتشان ان‌شاءالله ایشان را موفق بدارد و بتواند این بار سنگین را حمل کند که ریاست دستگاه قضائی افضل بر مسئولیت‌های قاضی، بار سنگینی است و بتواند با درایت و صبر این بار را به دوش بکشد.

وی با بیان اینکه خدمت رسانی عظیمی در دستگاه قضائی صورت گرفته است، گفت: رسیدگی به ۱۷ میلیون پرونده کار فوق‌العاده عظیمی است.

آملی لاریجانی تاکید کرد: آمار پرونده‌ها به معنای درگیر بودن همه خانواده‌ها نیست. به من گزارش دادند که یک خانمی ۴۰۰ پرونده در دستگاه قضائی ایجاد کرده بود.

وی ادامه داد: اگر قرار به ارائه گزارشی از کارکردها و تلاش‌های همکاران باشد فرصت زیادی می‌خواهد که در این جلسه نمی‌گنجد و گزیده‌ای از این عملکرد را ارائه می‌کنم و البته باید بگویم که به دلیل فوریت پیش‌آمده نتوانسته‌ایم گزارش مفصلی را تهیه کنیم. اولین نکته مربوط به خدمت‌رسانی عظیم صورت‌گرفته در قوه‌قضاییه است؛ اینکه گفته می‌شود ۱۶ میلیون پرونده رسیدگی شده، رسیدگی به این تعداد کار آسانی نیست. تقریباً به اندازه ورودی پرونده‌ها، رسیدگی هم صورت می‌گیرد. بنده که از وضعیت و کاستی‌های قوه‌قضاییه به ویژه به لحاظ تعداد نیروی انسانی واقفم، افتخار می‌کنم که با وجود افزایش ورودی پرونده‌ها، قضات اجازه انباشت پرونده‌ها را ندادند.

رئیس سابق قوه‌قضاییه گفت: اگر قیاس کنیم تعداد قضات را با برخی کشورهای دیگر، اصلاً قابل قیاس نیست. یک قاضی باید ۵ پرونده رسیدگی کند در روز تا چیزی باقی نماند اما در برخی کشور یک قاضی روزی یک پرونده رسیدگی می‌کند. این یعنی باید برای جذب قاضی و کادر انسانی تلاش زیادی کنیم. ما تلاش خود را کرده‌ایم و سایر دستگاه‌ها مانند مجلس باید به کمک بیایند. در سازمان‌های تابعه قوه‌قضاییه هم همینطور است؛ میلیون‌ها خدمت در سازمان‌هایی چون پزشکی قانونی و ثبت اسناد تقدیم مردم می‌شود و جای قدردانی از پرسنل مجاهد قوه‌قضاییه دارد.

آملی‌لاریجانی گفت: رضایتمندی مردم از قوه‌قضاییه مؤلفه‌هایی متعددی از جمله عملکرد قضات دارد اما نباید فراموش کنیم که دشمن بیرونی و جاهلان درونی به سیاه‌نمایی علیه قوه‌قضاییه دامن زدند. شاهد این ادعا را هم کثرت پرونده‌ها می‌گفتند در حالی که کثرت پرونده‌ها ساخته و پرداخته داخل قوه قضائیه نیست بلکه سرریز مشکلات بیرونی است که قوه‌قضاییه دخالتی در آنها ندارد. وقتی وضعیت اقتصادی دچار مشکل است جرم افزایش می‌یابد. وقتی فساد ایجاد شود، جرم هم افزایش می‌یابد. وقتی در بحث منابع طبیعی، دستگاه مسئول نظارت و بازرسی نمی‌کند تبدیل به پرونده قضائی می‌شود. تعداد پرونده‌ها برخلاف این استدلال، دلیل امید معقولی به رسیدگی قضائی دارند که رجوع می‌کنند. همین جا این استدلال باطل می‌شود. مردم امید دارند که به دستگاه قضائی مراجعه می‌کنند.

وی افزود: مقصود از ۱۶ یا ۱۷ میلیون پرونده، این نیست که ۳۴ میلیون خانواده درگیر هستند بلکه منظور این است که ممکن است یک پرونده ۱۰ جای مختلف مرجع قضائی را درگیر خود کرده باشد و هر رجوع آن به نهادهایی مانند تجدیدنظر و دیوان عالی و دادسرا، یک شماره می‌خورد. یا مثلاً یک شخص ۱۰ یا ده‌ها پرونده دارد. به عنوان مثال یک خانم ۴۰۰ شکایت جداگانه در مراجع قضائی را به خود اختصاص داده بود و ثبت شده بود. سارقانی داریم که ده‌ها پرونده شکایت جداگانه دارند.

آملی لاریجانی درباره تحول در نیروی انسانی گفت: یکی از افتخارات ما، نو کردن دستگاه قضائی بود. ابتدای ورود ما می‌گفتند حدود ۸ هزار قاضی در دستگاه قضائی بود امروز با وجود خروج بیش از ۲ هزار قاضی، الان حدود ۱۲ هزار قاضی در اختیار دارد. جذب قاضی آسان نیست، این کاری بود که از ابتدای ورود به قوه‌قضاییه به آن فکر کردیم. نخبه‌گزینی یک ملاک خیلی مهم در جذب قضات بود. خوب است که عزیزان بدانند که در قوه‌قضاییه وقتی فراخوان برای جذب قاضی داده می‌شود گاهی ۵۰ هزار نفر شرکت می‌کنند و بعد از مراحل مختلف گزینش، نهایتاً ۲۵۰ تا ۳۰۰ نفر جذب می‌شود و همه این سخت‌گیری‌ها برای نخبه‌گزینی است.

آملی لاریجانی درباره تشدید نظارت‌ها گفت: تأسیس دیوان عالی کشور از افتخارات این دوره است. این معاونت با وجود مراجعات اندک، بسیار اثرگذار بود. شخصیت قضات دیوان عالی کشور به گونه‌ای بود که اگر قاضی ورود می‌کرد، کسی احساس مچ‌گیری نداشت. نظارت دیوان عالی کشور عموماً فرا دستگاهی است. بازرسان کشور تلاش خود را کردند ولی نیرو کم دارند و باید به آنها کمک کرد تا نظارت‌های مبسوط‌تری داشته باشند. لذا نظارت دادسرای انتظامی قضات توسعه یافته ویکی از کارهای خوب این دوره، بازرسی پنهان بود که ایجاد کردیم و توسعه دادیم.

وی افزود: نظارت استانی از سوی معاونت راهبردی دنبال شد. این معاونت، معاونت جدیدی بود که در ابتدا در برابر آن مقاومت شد ولی عملکردش نشان داد که معاونت اثرگذاری است و نظارت حفاظت اطلاعات قوه قضائیه و نظارت ضابطین هم موجب نظارت گسترده دستگاه قضائی شده است.

آملی لاریجانی با اشاره به مسئله فساد گفت: فساد در کشور وجود دارد و در درون دستگاه قضائی هم وجود دارد. با آنکه بر برخورد با مفسدان تاکید می‌کردم، سیاه‌نمایی زیاد می‌شد و از فساد سیستماتیک سخن می‌گفتند و آن را معنی می‌کردند که مسئول رسیدگی به فساد، خود فاسد است. مهم این است که مسئولان این دستگاه عزم مقابله با فساد را داشته باشند که مسئولان عالی کنونی از فضلا، متدینین و پاکدست بودند که این مهمترین سرمایه ما بود.

رئیس سابق قوه قضائیه با تاکید بر اینکه در دستگاه‌های اجرایی مدیران زیادی زحمت می‌کشد که سیاه‌نمایی درباره آن درست نیست، گفت: در دستگاه قضائی قضات و نیروهای پاکدستی هستند که برخی با گذشت چهل سال کار، هنوز خانه ندارند. قضات با این فضل، تلاش و پاکدستی برای بنده و امثال بنده افتخار است و امیدواریم دستگاه قضائی با پیراستن برخی فسادها، چهره واقعی خود را نشان دهد.

آملی لاریجانی با بیان اینکه عزم دستگاه قضائی برای برخورد با مفاسد اجتماعی و اقتصادی جزم بود ولی عِده و عُده به گونه‌ای نیست که با همه مفاسد برخورد کند، تاکید کرد: مهمترین مسئله برخورد با زمینه‌هاست که به همین خاطر، معاونت پیش‌گیری تأسیس شد و در استان‌ها این معاونت کار فعالی انجام می‌دهد.

وی درباره فضای مجازی و هجمه‌هایی که از این طریق مطرح شد، گفت: از منشاهای وقوع مفاسد فرهنگی، اجتماعی و حتی کلاهبرداری فضای مجازی است. ما نمی‌توانیم فضای مجازی را حذف کنیم و نمی‌خواهیم هم حذف کنیم. من از جمله مسئولان قضائی بودم که از فضای مجازی بیشتر استفاده می‌کنم (در بحث‌های علمی). تهمت به ما زدند که می‌خواهیم حذف کنیم. چه کسی می‌گویند حذف شود؟ حرف ما این است که فضای مجازی مدیریت شود و در کشورهای بسیار پیشرفته این مدیریت در حال انجام است.

آملی لاریجانی یادآور شد: نمی‌گوییم اتوبان را ببندید ولی اتوبانی که صدها راهزن دارد، باید از آن مراقبت کرد و اتوبان موازی برایش ساخت. فضای ملی مجازی اتوبان موازی بود که مقام رهبری هم آن را ابلاغ کردند ولی کاری چندانی در ای زمینه نشده است.

وی ادامه داد: من به رهبری هم گفتم که نیروهای مسلح ما در حال جهاد است ولی دشمن به پستوخانه‌های ما نفوذ کرده است. چرا در فضای مجازی اینچنین فساد گسترش یافته است زیرا یکی از مؤلفه‌های فضای مجازی است.

وی با بیان اینکه توجه به زندان و زندانیان از مسائل کلیدی دستگاه قضائی بود، تاکید کرد: در مورد جرم‌زدایی تلاش زیادی کردیم ولی سرزیر مشکلات دیگر به دستگاه قضائی می‌شود. در مورد برخی از حبس‌ها و زندان‌ها ضرورتی وجود ندارد و برخی از بازداشت‌های موقت هم ضرورتی ندارد که فرد دو یا سه روز بازداشت موقت باشد. لذا تذکر هم دادیم و دستورالعملی برای ساماندهی زندانیان صادر کردیم.

رئیس پیشین دستگاه قضا با اشاره به بازسازی نوسازی و اماکن قوه قضائیه گفت: زمانی که من مسئولیت قوه قضائیه را پذیرفتم ساختمان‌های قضائی و دادگستری وضعیت بحرانی داشتند. بسیاری از آنها وضعیت استیجاری داشتند که مالکانشان راضی نبودند. با استفاده از بودجه خاص قوه قضائیه و بودجه کم دولتی، بسیاری از ساختمان‌ها نوسازی و خریداری شدند.

آملی لاریجانی با اشاره به شایعاتی که پیرامون خانواده و دخترش وجود دارد، گفت: گاهی دشمن بیرونی و جاهل درونی مشکل ایجاد می‌کند. دشمن شایعه کرد دختر رئیس قوه قضائیه جاسوس است. صبیه ما می‌رفت می‌گفتند شما از زندان آزاد شدید. عزیزی از ما حلالیت طلبید، من گفتم عهد کردم از کسی که تهمت بزند نمی‌گذرم و کسی را هم که حرف ناحقی را شنید ولی دفاع نکرد، حلال نخواهم کرد. چرا وظیفه شرعی خود را انجام نمی‌دهیم و در برابر تهمت ساکت هستیم. برخی از قضات در کانالی بودند و تهمتی زدند و یک نفر گفت عجب دختر رئیس قوه جاسوس است. من کسی که تهمت بزند را حلال نمی‌کنم.

رئیس سابق قوه قضائیه با اشاره به اصل استقلال قوه قضائیه تصریح کرد: من در طول این ۱۰ سال واقعاً با تمام وجود برای استقلال دستگاه قضا جنگیدم. چه روزها و شب‌هایی را در بی‌قراری برای استقلال دستگاه قضا صرف کردم. امروز افتخار می‌کنم در این دوره به هیچ قاضی هیچ الزامی نکردم. ببینید چقدر تهمت زده‌اند و گفتند بیدادگاه و دادگاه فرمایشی! بنده به قضات اطمینان دارم و هر وقت احراز کنم، ورود می‌کنم. بنده هیچ دادگاهی را الزام نکردم.