به گزارش خبرگزاری مهر، با انتشار آمار چاپ کتاب در ۱۱ ماه سال ۹۷ توسط مؤسسه خانه کتاب و اعلام آمار انتشار ۸۵ هزار و ۱۲ عنوان، تغییر محسوسی را نسبت به مدت مشابه سال ۹۶ شاهد نیستیم.
آمار و درصد تغییر کتاب‌های یازده ماه سال ۱۳۹۷ در مقایسه با یازده ماه سال ۱۳۹۶ نشان می هد که کتاب‌های حوزه فلسفه با افزایش ۱۷ درصدی نسبت به سال گذشته با بیشترین تغییر مواجه شده است. همچنین موضوع‌های ادبیات و زبان با افزایش ۱۴ درصدی در جایگاه بعدی قرار گرفته اند.
همچنین، موضوع‌های کلیات با ۱۸ درصد، دین با ۹ درصد و کمک درسی با ۶ درصد بیشترین کاهش را در یازده ماه سال ۱۳۹۷ نسبت به سال ۱۳۹۶ داشته اند.
از مجموع ۸۵ هزار و ۱۲ عنوان کتاب منتشر شده در یازده ماه سال ۱۳۹۷ در کشور ۶۳ هزار و ۹۰۴ عنوان کتاب تألیفی و ۲۱ هزار و ۱۰۸ عنوان ترجمه روانه بازار نشر شده است اما در سال ۱۳۹۶، ۶۵ هزار و ۱۰۵ عنوان کتاب تألیف و ۱۹ هزار و ۶۲۳ عنوان ترجمه بوده است.
همچنین، از مجموع ۸۴ هزار و ۷۲۸ عنوان کتاب منتشر شده در یازده ماه سال ۱۳۹۶، ۵۱ هزار و ۸۱۶ عنوان چاپ اول و مابقی چاپ مجدد بوده اند که تغییر محسوسی در این آمار در سال ۱۳۹۷ به چشم نمی‌خورد.
در یازده ماه سال ۱۳۹۷، شمارگان کل ۱۲۰۵۴۷۱۹۳ نسخه بوده است که در قیاس با بازه زمانی مشابه سال گذشته کاهش ۳ درصدی داشته است. بیشترین شمارگان کل در سال ۱۳۹۷ با ۳۳۲۱۲۹۴۴ نسخه به موضوع کمک درسی و پس از آن، کتاب‌های کودک و نوجوان با ۲۶۱۸۳۰۷۳ نسخه اختصاص پیدا کرده است و موضوع ادبیات با ۱۳۵۴۸۵۶۸ نسخه، موضوع دین با ۱۱۷۹۰۵۷۲ نسخه، موضوع علوم عملی با ۱۱۰۵۳۷۳۲ نسخه و موضوع علوم اجتماعی با ۹۲۹۳۸۸۱ نسخه در رتبه‌های بعدی قرار دارند. بیشترین کاهش شمارگان کل نسبت به سال گذشته در موضوع کلیات است.
میانگین قیمت هر کتاب در سال گذشته ۱۷ هزار ۷۰۱ تومان بوده است که این میزان در سال ۱۳۹۷ با افزایش ۲۶ درصدی به ۲۲ هزار و ۲۲۶ تومان رسیده است. میانگین قیمت هر صفحه نیز در سال ۱۳۹۶ از ۱,۱۰۲ ریال به ۱, ۳۸۷ ریال در سال ۱۳۹۷ رسیده و افزایش ۲۶ درصدی را نشان می‌دهد.
تعداد کتاب‌های کودک و نوجوان در یازده ماه سال ۱۳۹۶ به ۱۲ هزار و ۹۱۶ عنوان رسیده که این آمار با افزایش ۲ درصدی در سال ۱۳۹۷ به رقم ۱۳ هزار و ۲۱۳ عنوان رسید.
در یازده ماه سال ۱۳۹۷، ۷ هزار و ۶۱۱ عنوان کتاب برای کودکان و نوجوانان تألیف شده است که نسبت به سال گذشته (۷ هزار و ۵۷۴ عنوان) تغییر چندانی نداشته است. همچنین میانگین شمارگان کتاب‌های تألیفی کودک و نوجوان ۹ درصدکاهش داشته است.
همچنین ۵ هزار و ۶۰۲ عنوان کتاب در موضوع کودک و نوجوان در یازده ماه سال ۱۳۹۷ برای این گروه سنی ترجمه شده است که نسبت به سال گذشته با ۵ هزار و ۳۴۲ عنوان حدود ۵ درصد افزایش داشته است و میانگین شمارگان کتاب‌های ترجمه شده این گروه سنی با کاهش ۹ درصدی مواجه شده است.
بر اساس آمار و اطلاعات ثبت شده در بانک اطلاعاتی خانه کتاب، ۱۷ هزار و ۷۷۰ عنوان کتاب در حوزه کمک درسی در یازده ماه سال ۱۳۹۶ منتشر شده است که این آمار در سال ۱۳۹۷ با کاهش ۶ درصدی به ۱۶ هزار و ۶۱۹ عنوان رسیده است. همچنین میانگین شمارگان کتاب در این حوزه در بازه زمانی مورد بررسی در سال ۱۳۹۷ یک درصد کاهش را نشان می‌دهد و میانگین قیمت کتاب در این حوزه در سال ۱۳۹۷ با ۲۸ هزار و ۳۴۶ تومان نسبت به سال گذشته، افزایش ۲۶ درصدی مشاهده می‌شود.
در ۱۱ ماه سال ۹۷، تعداد ۵ هزار و ۷۸۷ عنوان کتاب بیش از یک بار چاپ و روانه کتابفروشی ها شده اند که کتاب‌های «پرسش‌های چهارگزینه‌ای شیمی یازدهم» از انتشارات مبتکران با ۵۷ بار چاپ، «دختری که رهایش کردی» از انتشارات میلکان با ۴۴ بار چاپ، «زبان انگلیسی جامع کنکور (نظام جدید)» از انتشارات پیشروان-مبتکران با ۴۴ بار چاپ، «دین و زندگی جامع کنکور» از انتشارات بین المللی گاج با ۳۸ بار چاپ، «فارسی جامع (دهم و یازدهم) - پایه - کنکور جدید» از انتشارات خیلی سبز با ۳۶ بار چاپ، «پرسش‌های چهارگزینه‌ای شیمی ۳: دوازدهم کنکور جدید شامل فصل‌های اول و دوم شیمی دوازدهم» از انتشارات خیلی سبز با ۳۶ بار چاپ، «پرسش‌های چهارگزینه‌ای ریاضیات تجربی جامع: دوازدهم - کنکور جدید» از انتشارات خیلی سبز با ۳۴ بار چاپ، «پرسش‌های چهارگزینه‌ای فیزیک ۳ دوازدهم - رشته تجربی - کنکور جدید» از انتشارات خیلی سبز با ۳۴ بار چاپ، «عربی جامع، پایه (دهم و یازدهم) کنکور جدید» از انتشارات خیلی سبز با ۳۳ بار چاپ، «ملت عشق» از انتشارات ققنوس با ۳۱ بار چاپ، «خودت باش دختر: از باور کردن دروغ‌هایی که درباره‌تان گفته می‌شود دست بردارید تا تبدیل به همان کسی شوید که واقعاً هستید» از انتشارات کتاب کوله پشتی با ۳۰ بار چاپ، «پرسش‌های چهارگزینه‌ای شیمی پایه دهم و یازدهم، کنکور جدید» از انتشارات خیلی سبز با ۲۹ بار چاپ، «دین و زندگی جامع پایه (دهم و یازدهم)، کنکور جدید» از انتشارات خیلی سبز با ۲۹ بار چاپ، «خاطرات سفیر …: و من سفیر شدم!» از شرکت انتشارات سوره مهر با ۲۸ بار چاپ و «انگلیسی جامع پایه (دهم و یازدهم)، کنکور جدید» از انتشارات خیلی سبز با ۲۸ بار چاپ جزو پرتکرارترین کتاب‌های چاپ مجدد سال ۱۳۹۷ معرفی شدند.
همچنین، از دیگر کتاب‌های پرتکرار سال ۱۳۹۷ می‌توان به کتاب‌های «زیست‌شناسی پایه دهم و یازدهم کنکور جدید» از انتشارات خیلی سبز با ۲۷ بار چاپ، «قرابت معنایی (نظام جدید): آموزش کامل+پرسش‌های چهارگزینه‌ای، پاسخ‌های کاملاً تشریحی» از انتشارات الگو با ۲۷ بار چاپ، «زیست‌شناسی ۳ (سه‌بعدی) قابل استفاده برای دانش‌آموزان پایه دوازدهم و داوطلبان آزمون سراسری دانشگاه‌ها» از انتشارات الگو با ۲۷ بار چاپ، «پرسش‌های چهارگزینه‌ای شیمی ۱ - پایه دهم» از انتشارات خیلی سبز با ۲۵ بار چاپ، «دستور زبان فارسی (نظام جدید): آموزش کامل + پرسش‌های چهارگزینه‌ای، پاسخ‌های تشریحی» از انتشارات خیلی سبز با ۲۵ بار چاپ، «پرسش‌های چهارگزینه‌ای عربی جامع: دوازدهم - کنکور جدید» از انتشارات خیلی سبز با ۲۴ بار چاپ، «کوری» از انتشارات مروارید با ۲۴ بار چاپ، «پرسش‌های چهارگزینه‌ای دین و زندگی ۲ - پایه یازدهم» از انتشارات خیلی سبز با ۲۲ بار چاپ، «پرسش‌های چهارگزینه‌ای دین و زندگی جامع: دوازدهم - کنکور جدید» از انتشارات خیلی سبز با ۲۲ بار چاپ، «بانک تست فیزیک دوازدهم تجربی» از انتشارات بین المللی گاج با ۲۱ بار چاپ، «پرسش‌های چهارگزینه‌ای انگلیسی جامع: دوازدهم - کنکور جدید + کتابچه مجانی واژگان» از انتشارات خیلی سبز با ۲۱ بارچاپ، «پرسش‌های ۴ گزینه‌ای جامع زبان یازدهم» از انتشارات پیشروان- مبتکران با ۲۱ بار چاپ، «پرسش‌های چهارگزینه‌ای عربی زبان قرآن ۲ - پایه یازدهم» از انتشارات خیلی سبز با ۲۰ بار چاپ، «روش‌ها و جزئیات اجرایی ساختمان (روش‌ها و مسائل اجرایی)» از انتشارات نوآور با ۱۹ بار چاپ و «هنر شفاف اندیشیدن» از انتشارات چشمه با ۱۹ بار چاپ اشاره کرد.
تعداد دفعات چاپ کتاب در دوره زمانی گزارش حاضر محسابه شده است. بنابراین ممکن است تعدادی از چاپ‌های یک کتاب قبل از دوره زمانی این گزارش بوده باشد که در عدد این ستون محاسبه نشده است.
بر اساس این آمار، ۸۵ هزار و ۱۲ عنوان کتاب منتشر شده در یازده ماه سال ۱۳۹۷ از سوی ۵ هزار و ۱۴۲ ناشر راهی کتابفروشی ها شده است که از این تعداد ۴ هزار و ۲۵۰ ناشر جز ناشران دارای پروانه نشر و ۸۹۲ ناشر جزو ناشران و ناشر مؤلفان هستند. از بین ناشران دارای پروانه نشر، ۶۰۱ ناشر یک کتاب، ۴۴۸ ناشر دو کتاب، ۳۲۷ ناشر ۳ کتاب، ۲۸۴ ناشر ۴ کتاب، ۲۱۶ ناشر ۵ کتاب، ۱۸۴ ناشر ۶ کتاب، ۱۸۱ ناشر ۷ کتاب، ۱۵۴ ناشر ۸ کتاب، ۱۱۸ ناشر ۹ کتاب، ۱۲۶ ناشر ۱۰ کتاب عرضه کرده اند.
آمار تعداد ناشرانی که بیش از ۱۰ عنوان کتاب منتشر کرده اند نشان می‌دهد که ۶۹۵ ناشر ۱۱ تا ۲۰ عنوان کتاب، ۳۰۳ ناشر بین ۲۱ تا ۳۰، ۱۸۳ ناشر بین ۳۱ تا ۴۰، ۱۱۰ ناشر بین ۴۱ تا ۵۰، ۱۹۶ ناشر بین ۵۱ تا ۱۰۰، ۵۳ ناشر بین ۱۰۱ تا ۱۵۰، ۷۱ ناشر بیش از ۱۵۰ کتاب به جامعه نشر ارائه دادند که در مجموع هزار و ۶۱۱ ناشر بیش از ۱۰ عنوان کتاب در سال جاری منتشر کرده اند.
ناشران از نظر صنفی و قانونی به دو گروه «ناشران حقوقی» و «ناشران حقیقی» تقسیم می‌شوند. ناشر حقوقی ناشری است که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پروانه نشر دریافت می‌کند. ناشر حقیقی یا ناشر موردی که عموماً تحت عنوان «ناشر مؤلف» از آنها نام برده می‌شود عبارتند از اشخاص یا سازمان‌هایی که پروانه نشر ندارند و به صورت موردی و محدود اقدام به انتشار کتاب می‌کنند.
از جمله ناشران عمومی پرکار در یازده ماه سال ۱۳۹۷ به ترتیب بیشترین تعداد کل کتاب‌های منتشر شده می‌توان به انتشارات جنگل با ۷۷۷، نشر چشمه با ۷۴۴، سنجش و دانش با ۴۱۲، شرکت نشر قطره با ۳۹۴، نشر نی با ۳۴۴، نشر مرکز با ۳۳۵، رهنما با ۳۲۴، مروارید با ۳۰۵، آموزشی تألیفی ارشدان با ۳۰۴، شرکت انتشارات سوره مهر با ۲۹۶، مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران با ۲۹۱، نگاه با ۲۹۰، مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص) ۲۵۲، صالحیان با ۲۵۱، نوروزی با ۲۴۹، نسل نواندیش با ۲۴۳، ققنوس با ۲۳۹، جاودانه با ۲۳۵، نظری با ۲۲۸، مؤسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران با ۱۹۹، نشر ثالث با ۱۹۱، آوای نور با ۱۹۰، سخنوران با ۱۸۷، ندای کارآفرین با ۱۷۳، بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه با ۱۶۸، راه دکتری با ۱۶۳، مایا با ۱۶۲، دفتر نشر معارف با ۱۵۳، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی با ۱۵۳، فرهوش با ۱۵۳، سها دانش با ۱۵۰، دانشگاه شهید بهشتی با ۱۴۷، به نشر با ۱۴۶، کتاب کوله پشتی با ۱۴۴، مؤسسه بوستان کتاب با ۱۴۱، مجد با ۱۴۰، شانی با ۱۳۹، فرهنگ نشر نو با ۱۳۸، نیماژ با ۱۳۷، میلکان با ۱۳۵، سروش با ۱۳۴، آرون با ۱۳۲، افراز با ۱۳۲، آموت با ۱۳۱، حیدری با ۱۳۱، سخن با ۱۳۱، نیلوفر با ۱۳۰، آسیم با ۱۲۸، راز نهان با ۱۲۸ و اختر با ۱۲۸ عنوان کتاب اشاره کرد.
همچنین، ناشران کودک و نوجوان پرکار در یازده ماه سال ۱۳۹۷ به ترتیب بیشترین تعداد کل کتاب‌هایی که منتشر کرده اند می‌توان از انتشارات پرتقال با ۸۸۸، هوپا با ۵۱۲، قدیانی با ۴۶۴، شرکت انتشارات فنی ایران با ۳۷۷، ذکر با ۳۵۸، افق با ۳۰۲، پیدایش با ۲۶۳، شهر قلم با ۲۳۷، جنگل با ۱۸۰، برف با ۱۷۲، محراب قلم با ۱۶۴، بلور با ۱۴۹، به نشر با ۱۴۲، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با ۱۳۸، جامعه القرآن الکریم با ۱۳۵، ویدا با ۱۱۵، شهر زبان با ۱۱۳، کاردستی با ۹۶، با فرزندان با ۹۳، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی با ۹۱، براق با ۸۹، آریانوین با ۸۸، تیزهوشان با ۸۷، ایران بان با ۸۶، کتاب جمکران با ۸۱، آیسان نگار با ۷۹، بین المللی گاج با ۷۵، فاطمی با ۷۳، کتاب پرنده با ۷۲و مبتکران با ۷۰ نام برد.
بر اساس این آمار، انتشارات خیلی سبز با ۲ هزار و ۴۲۱، بین المللی گاج با هزار و ۶۳۱، مدرسان شریف با ۷۹۶، شرکت انتشارات کانون فرهنگی آموزش با ۷۹۱، مبتکران با ۷۵۵، سمت با ۵۵۱، رهپویان شریف با ۵۲۲، میچکا با ۴۸۱، دانشگاه پیام نور با ۳۸۲، الگو با ۳۷۳، مهر و ماه نو با ۳۵۲، مؤسسه مهرپویا مهراس با ۳۳۱، مدرسان برتر با ۲۷۷، مشاوران آموزش با ۲۵۲، راه با ۲۲۰، پیدار با ۲۱۶، تخته سیاه با ۱۷۸، حلی با ۱۷۳، مولفین طلایی با ۱۵۵ و نوآور با ۱۵۵ عنوان کتاب در فهرست ناشران آموزشی و کمک آموزشی پرکار در یازده ماه سال ۱۳۹۷ قرار گرفتند.
آمار ۱۱ ماه سال ۱۳۹۷ نشان می‌دهد ۸۵ هزار و ۱۲ عنوان کتاب از سوی ۵۰ هزار و ۷۶۵ مؤلف شامل ۳۶ هزار و ۶۲۴ مؤلف مرد و۱۴ هزار و ۱۴۱ مؤلف زن و ۱۴ هزار مترجم شامل ۸ هزار و ۷۲۶ مترجم مرد و ۵ هزار و ۴۶۱ مترجم زن منتشر شده اند.
لازم به ذکر است که در آمار پدید آورندگان، منظور از «مؤلف» پدیدآورندگان با همۀ نقش‌های گوناگون (از جمله نویسنده، گردآورنده، شاعر، مصحح و …) به جز «مترجم» است.
در بهمن ماه سال جاری ۱۱ هزار و ۳۸۰ عنوان کتاب منتشر شده که در مقایسه با بهمن ماه سال گذشته با ۱۰ هزار و ۱۵۸ عنوان افزایشی ۱۲ درصدی را ثبت کرده است. از مجموع کل کتاب‌های منتشر شده در بهمن ماه سال ۱۳۹۶، هزار و ۶۰۹ عنوان با موضوع کودک و نوجوان منتشر شده در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال جاری با افزایش ۲۱ درصدی به هزار ۹۴۷ عنوان رسیده است.
همچنین، تعداد کتاب‌های کمک درسی منتشر شده در بهمن ماه سال جاری نسبت به ماه مشابه سال گذشته افزایش ۲۷ درصدی را تجربه کرده است. ۱۱ هزار و ۳۸۰ عنوان کتاب منتشر شده در بهمن ماه سال جاری از سوی هزار و ۴۷۲ ناشر شامل هزار و ۳۹۴ ناشر دارای پروانه نشر و ۷۸ ناشر مؤلف و ناشر موردی در پیش خوان کتابفروشی ها قرار گرفته است.
از مجموع ۸۵ هزار و ۱۲ عنوان کتاب در یازده ماه سال ۱۳۹۷ در کشور استان تهران با ۶۵ هزار و ۶۴۴ عنوان کتاب در صدر قرار گرفت که از این تعداد، ۴۷ هزار و ۲۰۵ عنوان تألیف و ۱۸ هزار و ۴۳۹ عنوان ترجمه از سوی ناشران تهرانی راهی بازار نشر شده است. همچنین از مجموع کل کتاب‌های منتشر شده در این استان ۳۷ هزار و ۲۳۷ عنوان چاپ اول و ۲۸ هزار و ۴۰۷ عنوان چاپ مجدد هستند.
بعد از استان تهران، استان‌های قم با ۵ هزار و ۳۹۹ عنوان، خراسان رضوی با ۲ هزار و ۹۳۳ عنوان، آذربایجان شرقی با هزار و ۶۸۹ عنوان، اصفهان با هزار و ۴۶۸ عنوان و البرز با هزار و ۱۷۷ عنوان در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.
همچنین استان‌های گیلان ۶۵۹ عنوان، مازندران ۶۵۴ عنوان، فارس ۶۳۹ عنوان، قزوین ۴۴۲ عنوان، خوزستان ۴۰۳ عنوان، گلستان ۳۸۸ عنوان، یزد ۳۲۷ عنوان، اردبیل ۳۲۲ عنوان، کرمان ۳۰۵ عنوان، آذربایجان غربی ۲۸۳ عنوان، زنجان ۲۶۴ عنوان، کردستان ۲۶۳ عنوان، همدان ۲۳۹ عنوان، کرمانشاه ۲۱۴ عنوان، ایلام ۱۹۹ عنوان، لرستان ۱۷۰ عنوان، سمنان ۱۶۵ عنوان، خراسان شمالی ۱۶۱ عنوان، مرکزی ۱۶۰ عنوان، خراسان جنوبی ۹۱ عنوان، بوشهر ۹۰ عنوان، سیستان و بلوچستان ۸۸ عنوان، هرمزگان ۷۱ عنوان، چهارمحال و بختیاری ۶۶ عنوان و کهگیلویه و بویر احمد ۳۹ عنوان کتاب در ۱۱ ماه سال جاری منتشر کرده اند.
آمار و اطلاعات این گزارش بر اساس شناسنامه کتاب‌های منتشر شده و مشخصات کتاب‌هایی است که به خانه کتاب رسیده است.