خبرگزاری مهر، گروه استانها - محمد کوهسار: بار دیگر کالپوش میامی در صدر اخبار قرار گرفت این بار نه به عنوان سردترین بخش استان سمنان بلکه با بارش بی سابقه برف که برخی آن را در ۳۰ سال اخیر کم نظیر می‌دانستند. بارش برف و به دنبال آن کولاکی که سبب شکسته شدن ۱۶۰ تیر برق سیمانی شد که ۳۰ پایه از این تیرهای برق کاملاً از زمین جدا شدند.
مردم کالپوش سال تحویل را در خاموشی گذراندند و به دلیل اینکه آب بسیاری روستاهای این منطقه از طریق چشمه تأمین می‌شود در تهیه آب هم با دشواری‌هایی روبرو شدند از سوی دیگر به واسطه قطعی برق کم کم پمپ‌های آب و دکل‌های مخابراتی هم از کار افتادند و تا جایگزین کردن سوخت دیزل برای ژنراتورها چهار روز سرد و ناخوشایند بر مردم روستاهای کالپوش مانند حق الخواجه، طلوبین، نردین، حسین آباد و … گذشت.
با باز شدن راه‌ها، اتصال مجدد برق و تعمیر تیرهای برق و همچنین بازگشایی مجدد سایت‌های تلفن همراه همگان در این اندیشه بودند که دیگر مخاطرات و بلایای طبیعی فروکش کرده اما فقط دو روز از آب شدن برف‌ها گذشت تا مردم متوجه شوند فاجعه اصلی یعنی رانش زمین هنوز در راه است.
رانش زمین سابقه داشته است
سابقه رانش زمین در کالپوش به یک دهه قبل باز می‌گردد. خاک رسی این منطقه در کنار کاهش منابع آبی، برداشت بی رویه و عوامل ژئوفیزیکی سبب شده بود تا اولین شکاف‌های جدی در زمین در اواسط دهه ۸۰ به چشم بخورند اما از سال ۹۵ این موضوع به طرز جدی‌تری تشدید شد و در نوروز ۹۸ بود که رانش بخش دیگری از کالپوش به نگرانی‌ها افزود.
در منطقه‌ای از حسین آباد که خانه‌های مردم خساراتی دیده، بعضاً خانه‌هایی دیده می‌شود که عمرشان کمتر از ۱۰ سال بوده و مردم معتقدند هشدارهای لازم به آن‌ها داده نشده است، عده‌ای هم بر این عقیده هستند که هشدارها ارائه شده اما دیر و پس از اینکه خانه‌ها ساخته شده است. به هر روی امروز به گفته مسئولان ۴۰ خانه اما در واقع بیش از ۵۰ خانه در کالپوش در معرض فرونشست کامل هستند و بیش از دو برابر این تعداد نیز مستعد تخریب هستند.
روز ششم فروردین ماه و در پی بازدید آشناگر استاندار سمنان از کالپوش برخی خانه‌ها تخلیه شدند تا مردم حسین آباد این روزها را با کابوس تخلیه خانه‌هایشان بگذرانند. در این یادداشت اما به علت این رانش‌ها نمی‌پردازیم و تنها به مشاهدات منطقه خواهیم پرداخت.
رانش‌ها در کالپوش در دو بخش صورت گرفته یکی منطقه‌ای که تقریباً تازه تأسیس است و از سوی مدیریت بحران ممنوعه اعلام و چند وقتی است که بنیاد مسکن نیز ساخت و ساز در آن را ممنوع اعلام کرده است و بخش دوم که غالباً خانه‌ها در آن قرار دارد، منطقه‌ای است که از قبل در آن ساخت و ساز شده و سپس با رانش روبرو شده است.
شکاف‌های زمین عمیق هستند
جمعیت تحت الشعاع قرار گرفته این رانش‌ها بیش از ۲۰۰ نفر است در برخی راه‌های کالپوش مانند خیابان منتهی به سالن ورزشی و خوابگاه دختران، آسفالت به کلی شکافته شده و اگر ریگی در این شکاف‌ها بیندازید محل افتادنش را نخواهید دید. از سوی دیگر بخشی از مهار بند سیل گیر که به صورت دیواره ساحلی ساخته شده نیز به طول ۹ متر شکاف خورده است.
بعضی شکاف‌ها در حدی است که لاستیک یک پراید در آنجا می‌شود. برای مثال از شکاف ایجاد شده در کف ورزشگاه تا بیرون آن کاملاً یک گربه می‌تواند تردد کند. این نشان می‌دهد که اگر خدایی ناکرده ستون‌های سالن ورزشی استقامتشان را از دست بدهند امکانش ریزش سازه در همین یکی دو ماه آینده وجود دارد.
برای مردم مناطقی برای اسکان موقت در نظر گرفته شده و طبق دستور استاندار سمنان مردم به رایگان به آن‌ها منتقل می‌شوند اما امروز وضعیت حاکم بر کالپوش نگرانی مردم برای تخلیه منازلشان از این جهت است که نمی‌دانند قرار است چه مدت از خانه‌هایشان دور بمانند.
نگرانی دوم مردم اما کار است بسیاری جوانان این منطقه از راه کشاورزی ارتزاق می‌کنند و شکافتن زمین‌های کشاورزی که به گفته یکی از مسئولان ۱۵ درصد کل اراضی کالپوش را شامل می‌شود سبب شده تا نتوان کشاورزی کرد. نگرانی سوم اما ترس فرونشست زمین است امروز بسیاری اراضی سالم که اصلاً نشانی از ترک خوردگی نیز در آن‌ها نیست به سبب ترس مردم از تردد تراکتور و ادوات کشاورزی خالی مانده‌اند. به واقع کشاورزانی هستند که جرأت راندن تراکتور در زمینشان را ندارند چرا که اگر همین تراکتور را هم از دست بدهند میلیون‌ها تومان ضرر می‌کنند.
نگرانی چهارمی که مردم با آن روبرو هستند افت شدید قیمت مسکن، امکان مهاجرت به شهر، بی ارزش شدن زمین و خانه‌هایشان از لحاظ اقتصادی است و نگرانی آخر طولانی شدن پروسه بازرسی، کارشناسی، ساخت مجدد مسکن‌ها و … است برای مثال امروز یک بحث جدی در بین مردم کالپوش مثال زدن منطقه زلزله زده کرمانشاه بود که هنوز مردمش در کانکس زندگی می‌کنند.
مردم نیازمند روحیه دادن هستند
نیازهای کالپوش اما چیست؟ به طور قطع امروز مردم کالپوش نیازمند روحیه دادن و حمایت هستند به نظر می‌رسد راهی شدن گروه‌های امدادی، مدیران، گروه‌های جهادی و حتی هنری و … برای تقویت روحیه مردم خوب است، خانواده‌ای امروز در حسین آباد وجود دارد که روز ۱۵ فروردین ماه عروسی فرزندشان بود و این امر تحت الشعاع رانش قرار گرفت لذا روحیه برخی افراد هم چندان خوب نیست.
دیگر نیاز این است که مسئولان به کارشان سرعت ببخشند. استاندار سمنان اکیپی را برای بررسی سد مأمور کرده و بنیاد مسکن و منابع طبیعی به دنبال زمینی برای ساخت مجدد مسکن‌ها هستند اما مردم می‌خواهند که این اقدامات در همین هفته انجام شود هرچند می‌دانیم این موضوعی نیست که به این زودی نتیجه دهد اما اعتقاد داریم تا پایان فروردین باید صورت گیرد.
دیگر نیاز مردم این است که مسئولان بالاخره بپذیرند کالپوش با بحران روبرو است و برایش اعتباری در نظر بگیرند به طرز شگفت آوری مسئولان در این ۱۰ سال اخیر از به کار بردن کلمه بحران برای کالپوش امتناع می‌ورزند و معتقد هستند که به هراسان شدن مردم می‌انجامد اما این طور نیست مردم دیگر همه چیز را می‌دانند چرا مسئولان هنوز تاکید دارند که نباید نام بحران برای این موضوع نهاده شود.
*کارشناس مدیریت شهری و اهل بخش کالپوش