خبرگزاری مهر – گروه استانها: استان کرمان در کنار استانهای یزد و سیستان و بلوچستان مطابق آمار هواشناسی در سال جاری از کمبود شدید بارشها رنج میبرد.
هر چند بارندگی نسبت به سال گذشته افزایش داشته است اما هنوز به متوسط بلند مدت بارشهای استان نزدیک نشده و ادامه این روند میتواند کرمان را در تابستان پیش رو حتی برای تأمین آب شرب هم با مشکل جدی مواجه کند.
این در حالی ست که بیشترین بارشها در استان کرمان در سال آبی جاری در غرب، جنوب غرب و شمال استان روی داده است و جنوب و شرق استان از بارشها کمتر بهره بردهاند.
نکته قابل توجه اینکه بیش از نیمی از جمعیت استان در این دو منطقه به کار کشاورزی مشغول هستند و بی آبی میتواند اقتصاد مردم را با مشکلات جدی روبرو کند.
سدها در استان کرمان هنوز آبگیری نشدهاند و منابع آب طبیعی استان از جمله چشمهها، رودخانهها و آبگیرها احتمالاً با گرمتر شدن هوا تجربه خشکیدگی سال گذشته را بار دیگر شاهد خواهند بود
درحالیکه سدهای استانهای شمالی، غربی و مرکزی کشور در حال لبریز شدن است اما سدها در استان کرمان هنوز آبگیری نشدهاند و منابع آبی طبیعی استان از جمله چشمهها، رودخانهها و آبگیرها احتمالاً با گرمتر شدن هوا تجربه خشکیدگی سال گذشته را بار دیگر شاهد خواهند بود.
سد جیرفت به عنوان بزرگترین سد کرمان پس از بارندگیهای اخیر فقط ۶۰ درصد آبگیری شده و هلیل رود و جازموریان همچنان لب تشنهاند.
یکی از دلایل کم آبی شدید در استان کرمان بارندگی ۲۲ میلیمتری سال گذشته در استان کرمان بوده است که موجب شده چهره استان کرمان طی ۱۲ ماه سال آبی گذشته به شدت تغییر کند.
بارشها در کوتاه مدت افزایش یافته است
رئیس مرکز پیش بینی هواشناسی استان کرمان در گفتگو با مهر میگوید: بارندگی در سال جاری نسبت به سال گذشته افزایش یافته است اما اگر به استانداردهای استان کرمان نگاهی کنیم میبینیم که همچنان در این بخش عقب هستیم.
حمیده حبیبی افزود: میزان بارشها در سال جاری ۹۳.۵ میلیمتر بوده است که نسبت به سال گذشته ۴ برابر شده است اما همچنان با کمبود بارشمواجه هستیم.
وی تصریح کرد: متوسط بارندگی بلند مدت در استان کرمان ۱۱۵ میلیمتر است و عملاً ما با ۱۸ درصد کاهش بارندگی مواجه هستیم.
وی از مردم خواست در مصرف آب در بخشهای مختلف به خصوص کشاورزی صرفهجویی کنند چون منابع آبی در استان کرمان با توجه به تنش سال گذشته، بسیار محدود هستند.
حبیبی بیان کرد: طبق نقشههای هواشناسی از اواخر وقت امروز یک سامانه بارشی در کرمان فعال میشود و به صورت پراکنده تا روز چهارشنبه فعالیت خواهد کرد.
هر چند که بارندگیها در برخی از شهرستانهایی استان کرمان افزایش داشته اما در بعضی دیگر باران هنوز روی خوش خود را به مردم نشان نداده است و شهرستانهایی مانند رودبار، منوجان، جیرفت، بم، ریگان، فهرج و رفسنجان و انار با کاهش شدید بارندگی مواجه هستند.
کمبود بارش در استان کرمان کاملاً مشهود است بطوری که در شهرستان رودبار ۹۸ درصد کاهش بارش، جیرفت ۵۱ درصد و ریگان ۸۹ درصد کمبود بارش داریم که شامل خشکسالی شدید و متوسط میشود
مریم سلاجقه، کارشناس هواشناسی و دکتری هواشناسی در گفتگو با مهر میگوید: توپوگرافی استان کرمان و اقلیم منطقه سبب شده سامانههای بارشی که وارد کشور میشوند فعالیت چندانی در استان کرمان نداشته باشند.
وی تصریح میکند: از مهر ماه تاکنون در استان کرمان ۹۳.۵ میلیمتر باران باریده است این آمار در سال گذشته در همین مدت ۲۲.۹ میلیمتر بوده است که این مساله نشان از افزایش بارندگی در مقایسه با سال گذشته دارد اما نباید فراموش کنیم سال گذشته با خشکسالی بی سابقه مواجه بودیم.
سلاجقه افزود: میانگین سی ساله بارشها در استان کرمان دقیقاً ۱۱۵.۱ میلیمتر است و ما هنوز با این وضعیت هم فاصله چشمگیر داریم و به نظر نمیرسد این فاصله کاهش بارندگی جبران شود.
خشکسالی مطلق در ۱۶ درصد مساحت کرمان
وی بیان کرد: کمبود بارش در استان کرمان کاملاً مشهود است بطوری که در شهرستان رودبار ۹۸ درصد کاهش بارش، جیرفت ۵۱ درصد و ریگان ۸۹ درصد کمبود بارش داریم که شامل خشکسالی شدید و متوسط میشود.
وی بیان کرد: طبق آمار ۱۶ درصد مساحت استان کرمان درگیر خشکسالی بسیار شدید و ۴۲ درصد درگیر خشکسالی شدید است.
کارشناس هواشناسی استان کرمان بیان کرد: کرمان، سیستان و بلوچستان و یزد کمترین میزان بارندگی را دارند و با کاهش بارش مواجه هستند چون در فلات مرکزی ایران واقع شدهاند و وقتی سیستمهای بارشی به این استانها میرسد انرژی آنها کاهش یافته و رطوبت لازم برای بارش را ندارند.
وی ادامه داد: اما بیشترین بارشها در سال آبی جاری مربوط به ارزوئیه با ۲۰۰ میلیمتر، بافت ۱۷۳ میلیمتر، بردسیر ۱۲۱ میلیمتر، جیرفت ۱۵۳ میلیمتر، قلعه گنج ۱۷۵ میلیمتر بوده است.
سلاجقه گفت: نیاز آبی استان کرمان با توجه به حجم بارندگیها تنها در حد ۷۱ درصد تأمین شده است و همچنین با مشکل مواجه هستیم.
نیاز آبی استان کرمان با توجه به حجم بارندگیها تنها در حد ۷۱ درصد تأمین شده است و همچنین با مشکل مواجه هستیم
درحالیکه در استانها مختلف حتی در همسایگی استان کرمان در استان فارس سیلاب و بارشهای شدید به مشکلی پیچیده تبدیل شده است اما خشکسالی و کم آبی در استان کرمان مشکلی حل نشده است، طبق گفته دکتر سلاجقه حتی در صورت باروری ابرها در استان کرمان فقط ۲ درصد به حجم بارشهای استان کرمان افزوده میشود که البته برای این کار هم نیاز به سامانههای بارشی داریم که در استان کرمان این سامانهها وجود ندارد.
هزینه بالای باروری ابرها از یک سو و عدم استفاده صحیح از منابع آبی موجود به خصوص در بخش کشاورزی بر مشکلات افزوده است.
مقابله با خشکسالی که طی سالهای اخیر به شعارهای بی نتیجه دولتها تبدیل شده موجب شده است منابع استان کرمان محدود تر از همیشه شود و در استانی همچون کرمان بار سنگین وجود یک چهارم باغهای کشور سبب شده برداشت از منابع آبی نیز تشدید شود بطوریکه هر سال در استان کرمان ۱.۱ میلیارد برداشت منفی آب صورت میگیرد.
اجرای اصلاح الگوی کشت، ترویج کشتهای اقتصادی و جلوگیری از آبیاری سنتی و سوق دادن کشاورزان به سمت تولید محصولات صادرات محور میتواند از مشکلات موجود بکاهد اما با وجود تمام این شعارها هنوز بیش از ۷۰ درصد آب اختصاصی به بخش کشاورزی در استان هر سال هدر میرود و این در حالیست که ۹۵ درصد از آب استان کرمان به کشاورزی اختصاص مییابد.
توجه بیشتر دولت به مقابله با خشکسالی در استان کرمان یک نیاز فوری و ضروری است که امیدواریم که در حجم خسارتهای ناشی از سیلاب اخیر در استانهای مختلف کشور مغفول نشود.