به گزارش خبرگزاری مهر، بانک مرکزی در گزارش خلاصه تحولات اقتصادی کشور در سال ۹۶ بخش صنعت کشور و تسهیلات اعطایی به آن را مورد تحلیل قرار داده و اعلام کرده است بررسی تحولات شاخص‌های عملکرد بخش‌های صنعت و معدن همچون جوازها و پروانه‌های بهره‌برداری صنعتی و معدنی، شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی و نیز آمار عملکرد تولیدات منتخب نشان‌دهنده آن است که اغلب شاخص‌های بخش صنعت و معدن از تداوم بهبود عملکرد در سال ۱۳۹۶ برخوردار بودند.
شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی
بر اساس آمار منتشر شده، شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی در سال ۱۳۹۶ نسبت به سال قبل ۶ درصد افزایش نشان می‌دهد. در سال مورد گزارش، از میان ۲۴ گروه صنعتی، شاخص تولید ۱۹ گروه (با ضریب اهمیت ۹۱.۸ درصد) نسبت به سال قبل از آن از رشد مثبت برخوردار شد.
همچنین از میان ۶ گروه اصلی دارای بیشترین ضریب اهمیت در شاخص تولید، ۵ گروه با رشد مثبت نسبت به سال قبل همراه بودند. از میان ۵ گروه مزبور، بیشترین افزایش به صنایع «تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌تریلر» و «تولید محصولات کانی غیر فلزی» به ترتیب معادل ۱۱.۳ و ۸.۹ درصد تعلق داشت.
تولیدات منتخب و صادرات صنعتی
بر اساس گزارش شرکت ساپکو طی سال ۱۳۹۶ تعداد ۱۵۳۵.۸ هزار دستگاه خودرو (شامل انواع خودروی سبک و سنگین) در کشور تولید شد که نسبت به سال قبل ۱۳.۸ درصد افزایش نشان می‌دهد.
همچنین در این سال تولید خودروی سواری با ۱۴.۹ درصد افزایش نسبت به سال قبل به ۱۴۴۲.۶ هزار دستگاه رسید. در سال ۱۳۹۶ سهم خودروهای سواری از کل خودروهای تولیدی ۹۳.۹ درصد بود. بر اساس آمار و اطلاعات منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، تولید سیمان با ۱.۵ درصد کاهش نسبت به سال قبل به ۵۴.۷ میلیون تن در سال ۱۳۹۶ رسید.
تولید فولاد خام و محصولات فولادی نیز به ترتیب با ۱۱ و ۳.۵ درصد افزایش نسبت به سال قبل به ۲۰.۸ و ۱۸.۸ میلیون تن رسید. در سال ۱۳۹۶ تولیدات پتروشیمی با ۶ درصد افزایش نسبت به سال قبل به ۵۳.۶ میلیون تن رسید. تولیدات مزبور در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال قبل از آن ۹.۱ درصد افزایش داشت.
در سال مورد بررسی، مقدار و ارزش صادرات پتروشیمی به ترتیب به ۲۲.۴ میلیون تن و ۱۲ میلیارد دلار رسید که نسبت به سال قبل به ترتیب ۷.۵ و ۲۲.۵ درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین در این سال مقدار فروش داخلی محصولات پتروشیمی نسبت به سال قبل با افزایش ۹ درصدی همراه بود.
بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، صادرات صنعتی کشور در سال ۱۳۹۶ به لحاظ وزن و ارزش به ۸۷.۸ میلیون تن و ۳۲.۲ میلیارد دلار رسید که نسبت به سال قبل به ترتیب ۵.۹ و ۷.۳ درصد افزایش نشان می‌دهد.
در سال ۹۶ سهم صادرات صنعتی از کل صادرات گمرکی به لحاظ ارزش و وزن به ترتیب ۸۰.۶ و ۷۵.۹ درصد بود. همچنین با توجه به افزایش بیشتر صادرات محصولات پتروشیمی نسبت به ارزش کل صادرات صنعتی، سهم این گروه از کل ارزش صادرات صنعتی از ۳۲.۷ درصد در سال ۱۳۹۵ به ۳۷.۳ درصد در سال ۱۳۹۶ افزایش یافت.
بر اساس گزارش‌های ادواری شرکت بورس کالای ایران، حجم معاملات انواع محصولات صنعتی و معدنی در بورس کالای ایران در سال ۱۳۹۶ به ۸.۸ میلیون تن رسید که نسبت به سال قبل ۶.۷ درصد کاهش داشت. فولاد به لحاظ وزن و ارزش، سهم ۷۹.۱ و ۷۶.۵ درصدی از کل معاملات انواع محصولات صنعتی و معدنی را به خود اختصاص داد.
مجوزهای صنعتی و معدنی
بر اساس گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت، در سال ۱۳۹۶ در مجموع ۵.۴ هزار فقره پروانه بهره‌برداری صنعتی با سرمایه‌گذاری ۲۵۹ هزار میلیارد ریال صادر شد. عملکرد مزبور نسبت به سال قبل از نظر تعداد و سرمایه‌گذاری به ترتیب ۳.۳ درصد افزایش و ۸.۷ درصد کاهش نشان می‌دهد.
فرصت‌های شغلی ایجاد شده بر اساس پروانه‌های بهره‌برداری صادره ۹۶.۶ هزار نفر است که نسبت به عملکرد سال قبل ۱۳.۶ درصد افزایش نشان می‌دهد. در سال مورد گزارش، سرانه سرمایه‌گذاری هر واحد صنعتی بر اساس پروانه‌های بهره‌برداری صادره در کل کشور ۴۸.۱ میلیارد ریال بود.
در سال ۱۳۹۶ تعداد جوازهای تأسیس واحدهای جدید صنعتی و توسعه واحدهای موجود صادر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت ۱۳.۱ هزار فقره بود که نسبت به سال قبل ۶.۲۳ درصد افزایش داشت. پیش‌بینی سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای ایجاد واحدهای مذکور و همچنین فرصت‌های شغلی قابل انتظار نسبت به سال قبل از آن به ترتیب ۳۷.۴ و ۲۲.۸ درصد افزایش نشان می‌دهد.
در سال مورد گزارش، در بخش معدن تعداد ۵۱۲ فقره گواهی کشف با پیش‌بینی ذخیره‌ای به میزان ۷۷۴.۵ میلیون تن مواد معدنی صادر شد. آمار مزبور در مقایسه با سال قبل از آن به ترتیب ۸.۹ و ۲۱.۲ درصد کاهش نشان می‌دهد.
در سال ۱۳۹۶، به منظور بهره برداری از معادن جدید، تعداد ۷۵۵ فقره پروانه بهره برداری جدید صادر شد که نسبت به سال قبل از آن ۲/۱۲ درصد کاهش نشان می‌دهد. ظرفیت استخراج این معادن ۴۱.۵ میلیون تن برآورد شده است که نشان دهنده کاهش ۶ درصدی ظرفیت استخراج نسبت به سال قبل است. در این سال تعداد پروانه‌های اکتشاف در مقایسه با سال ۱۳۹۵ با ۲۵.۵ درصد رشد به ۹۹۸ فقره افزایش یافت.
تأمین مالی صنعت و معدن
در سال ۱۳۹۶ میزان تسهیلات پرداختی توسط شبکه بانکی و مؤسسات اعتباری غیر بانکی به بخش صنعت و معدن به ۱۷۴۲.۲ هزار میلیارد ریال بالغ شد که نسبت به سال قبل ۸.۳ درصد افزایش نشان می‌دهد. بر این اساس، سهم بخش صنعت و معدن از کل تسهیلات پرداختی در سال مزبور ۲۸.۴ درصد بود. بانک صنعت و معدن به عنوان تنها بانک تخصصی در بخش صنعت و معدن، در سال ۱۳۹۶ مبلغ ۵۱.۷ هزار میلیارد ریال تسهیلات (از محل منابع داخلی) به این بخش پرداخت کرد که نسبت به سال قبل ۱۲.۳ درصد افزایش نشان می‌دهد.
مشارکت نظام بانکی در اجرای طرح رونق تولید صنایع کوچک و متوسط
به دنبال اجرای طرح کمک به تأمین مالی واحدهای تولیدی کوچک و متوسط در سال ۱۳۹۵ با مساعدت بانک مرکزی و با هدف استمرار رونق تولید، حفظ و ایجاد اشتغال جدید و افزایش رشد اقتصادی کشور، امکان تداوم اجرای این طرح برای سال ۱۳۹۶ نیز فراهم شد. بر اساس «دستورالعمل تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط در سال ۱۳۹۶» مقرر شد تأمین سرمایه در گردش مورد نیاز ۱۰ هزار بنگاه اقتصادی، تأمین تسهیلات مورد نیاز ۶ هزار طرح نیمه تمام با پیشرفت فیزیکی حداقل ۶۰ درصد و تأمین مالی مورد نیاز در بازسازی و نوسازی تعداد ۵ هزار واحد اقتصادی از محل منابع تسهیلاتی در اولویت شبکه بانکی کشور قرار گیرد.
بر اساس اطلاعات دریافتی از سامانه ثبت نام واحدهای تولیدی متقاضی دریافت تسهیلات، در سال ۱۳۹۶ مبلغ ۱۹۴.۸ هزار میلیارد ریال تسهیلات در اختیار ۲۸.۲ هزار بنگاه تولیدی قرار گرفت.