خبرگزاری مهر، گروه بین الملل -سمیه خمارباقی: چندی پیش علی رغم قوانین بین المللی، آمریکا حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای جولان که رسماً متعلق به سوریه است را به رسمیت شناخت و بر خلاف اعتراضات بین المللی و حتی مخالفت‌های جهان غرب بر موضع خود اصرار می ورزد. به همین مناسبت گفتگویی با «طلال عتریسی» رئیس مرکز منطقه‌ای و مطالعات سیاسی دانشگاه لبنان ترتیب دادیم که در ادامه آمده است.
*دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا حاکمیت رژیم صهیونیستی بر بلندیهای جولان سوریه را به طور رسمی به رسمیت شناخت، دلیل این امر چیست؟
شناسایی و به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای اشغالی جولان از سوی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا دارای ۲ بعد زمانی و استراتژیک است. از بعد زمانی این اتفاق پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی رخ داد و باعث تقویت جایگاه بنیامین نتانیاهو و پیروزی وی در انتخابات شد اما از بعد راهبردی نیز به مثابه تاکید بر توسعه اسرائیل و از بین بردن تمامی قطعنامه‌های سازمان ملل در این خصوص است، قطعنامه‌هایی که بلندیهای اشغالی جولان را اراضی متعلق به سوریه می‌دانند.
این اقدام دونالد ترامپ جدا از شناسایی قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی و انتقال سفارت واشنگتن از تل آویو به قدس نیست و در همین راستا انجام شده است. در واقع اقدامات مذکور دونالد ترامپ در سطح راهبردی با هدف توسعه رژیم صهیونیستی و عدم به رسمیت شناختن دو دولت فلسطینی و یهودی و پایان بخشیده به راه حل دو دولتی و تاکید آمریکا بر این موضوع که واشنگتن همواره پایبند به امنیت اسرائیل است صورت گرفته است.
*ارتباط به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای جولان با معامله قرن را در چه می‌دانید؟
بله میان معامله قرن و شناسایی حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای جولان رابطه مستقیم وجود دارد. دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا حمایت مالی از اغلب مؤسسات و نهادهای حامی فلسطین همچون آژانس امداد رسانی و کاریابی آوارگان فلسطینی (آنروا) را قطع کرده است.
از سوی دیگر شناسایی حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای جولان از سوی واشنگتن تأکیدی بر این امر است که آمریکا می‌تواند اشغال بلندیهای جولان از سوی اسرائیل و در نتیجه اراضی فلسطین به عنوان مثال اراضی کرانه باختری را قانونی و مشروع کند و طبعاً این اقدامات با هدف پایان بخشیدن به قضیه فلسطین صورت می‌گیرد و دیگر قضیه فلسطین یا بلندیهای جولان به عنوان اراضی اشغالی قلمداد نخواهند شد.
دونالد ترامپ این واقعیت را که بلندیهای جولان، اشغالی است را لغو کرد و بنابراین می‌تواند به صورت یکجانبه اقدام مشابهی را درخصوص اراضی فلسطین انجام دهد و اعلام کند اراضی فلسطین، اشغالی نیست پس بنابراین میان معامله قرن و شناسایی حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای جولان رابطه مستقیم وجود دارد و این معامله قرن به دنبال این است که بگوید پس از این مشکلی به نام فلسطین یا قضیه فلسطین وجود ندارد.
همانطور که می‌دانیم معامله قرن طبق آنچه که تاکنون منتشر شده است، قراردادی است که خواهان شکل گیری کشور فلسطین در خارج از مرزهای معروف فلسطین است و به دنبال انتقال فلسطینی‌ها به بخش‌هایی از سیناء در مصر است تا بدین ترتیب اسرائیل یک دولت یهودی محض باشد.
بله این یک توطئه است و میان اقدامات اخیر ترامپ و معامله قرن ارتباط مستقیم وجود دارد که در نهایت هدف آن اسکان فلسطینیان در خارج از سرزمین مادری شأن و انتقال آنها به سیناء مصر است، پروژه‌ای که (معامله قرن) کشورهای حاشیه خلیج فارس با صدها میلیارد [دلار] از آن حمایت مالی می‌کنند.
*نتیجه این تصمیم در توافق سازش چه خواهد بود؟
این تصمیم ترامپ یعنی اینکه مذاکرات صلح در خاورمیانه دیگر ارزشی ندارد زیرا آمریکا می‌تواند یکجانبه و خارج از چارچوب‌های سازمان ملل متحد و قطعنامه‌های شورای امنیت، تصمیم گیری کند و حق سوریه در بازپس گیری اراضی اشغالی خود را از بین ببرد.
ترامپ با این اقدام قطعنامه ۲۴۲ شورای امنیت را نادیده گرفت، قطعنامه‌ای که بر عقب نشینی اسرائیل از اراضی اشغالی عربی [۱۹۶۷] تاکید دارد. طبعاً در چنین شرایطی تا زمانی که معامله قرن وجود دارد و به آن بها داده می‌شود، مذاکرات صلح خاورمیانه و همچنین مذاکرات فلسطینی- اسرائیلی برای تشکیل کشور فلسطین دیگر ارزشی ندارد لذا به رسمیت شناختن سیطره اسرائیل بر بلندیهای جولان از سوی واشنگتن تمامی پروژه‌ها و مذاکرات صلح را از بین می‌برد.
*آیا این اقدام ترامپ بر روابط کشورهای عربی با آمریکا تأثیر خواهد گذاشت؟
مشکل اینجا است که کشورهای عربی موضع قدرتمند و قاطعی را در قبال به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای جولان از سوی ترامپ اتخاذ نکردند، هر چند که اتحادیه عرب و برخی کشورها همچون اردن و مغرب واکنش نشان دادند و با این اقدام ترامپ مخالفت کردند اما این واکنش و مخالفت نیاز به اقدامات قاطع و عملی دارد، اقداماتی همچون خروج از طرح صلح عربی و استفاده از اهرم‌های فشار علیه آمریکا همچون فراخواندن سفرا برای مدت زمان مشخص و توقف همکاری‌ها و تعاملات اقتصادی اما مشکل اینجا است که کشورهای عربی نه تنها با یکدیگر متحد و هم نظر نیستند بلکه تابع خواست آمریکا هستند.
بنابراین به نظر من روابط عربی- آمریکایی هرگز تحت تأثیر این اقدام ترامپ قرار نخواهد گرفت و واشنگتن نیز از این امر استفاده می‌کند چرا که برخی کشورهای عربی و کشورهای حاشیه خلیج فارس شریک معامله قرن هستند و لذا در چنین شرایطی اقدامات ترامپ همچون شناسایی حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای جولان به نفع توطئه‌هایی همچون معامله قرن است.
بله کشورهای عربی به اقدام اخیر ترامپ درخصوص جولان اعتراض کردند اما در عمل، فشاری را علیه واشنگتن اعمال نکردند و لذا نتیجه می‌گیریم که روابط عربی- آمریکایی تحت تأثیر این اقدام قرار نگرفته است و این تأسف برانگیز است.