به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از بانک خون بند ناف ایران (شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان)، دکتر مرتضی ضرابی مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان در یادداشتی مهمترین دستاوردهای این مرکز در سال ۹۷ و رویکردها و سیاست‌های بانک خون بندناف رویان در سال ۹۸ را برای ما تشریح کرد.
حفظ ثبات شرکت و انجام بدون وقفه ذخیره‌سازی خون بند ناف
با توجه به شرایط خاص اقتصادی و شرایط تحریم تحمیل شده به کشور، مهمترین اقدام شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان در سال ۹۷ حفظ ثبات شرایط شرکت در ارائه خدمات ذخیره‌سازی خون بندناف بود. چون در سال گذشته با چالش جدی تأمین مواد مصرفی و تجهیزات مواجه شده بودیم، همه تلاش بر این بود که روند انجام کار بدون وقفه انجام شود و خوشبختانه در سال ۹۷ نه تنها وقفه‌ای در ارائه خدمات نداشتیم، بلکه شرایط را به نحوی مدیریت کردیم که آمار نمونه‌های ذخیره‌سازی شده نسبت به سال ۹۶ کاهشی نداشت و مشابه سال ۹۶ حدود ۱۸ هزار و هفتصد قرارداد ذخیره‌سازی نمونه خون بندناف منعقد کردیم.
همچنین روند ارائه خدمات به خانواده‌ها و مراکز پیوند که نیاز به تأمین سلول بنیادی داشتند بدون وقفه انجام شد.
عبور از مرز ذخیره سازی یک صد هزار نمونه خون بند ناف
شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان بزرگترین مرکز ذخیره‌سازی سلولهای بنیادی در خاورمیانه و تنها مجموعه‌ای در کشور است که چنین ظرفیتی را دارد. با تلاش‌های شبانه روزی در سال ۹۷، از مرز یکصد هزار نمونه ذخیره شده عبور کردیم و به باشگاه بانک‌هایی که بیش از یک صدهزار نمونه ذخیره کرده‌اند پیوستیم.
پیش بینی می‌کنیم با توجه به اینکه تا پایان ۹۷ مجموع نمونه‌های بانک عمومی و خصوصی بیش از ۱۱۰ هزار نمونه رسید، تا پایان سال ۹۸ تعداد نمونه‌های ذخیره شده را به ۱۳۰ هزار نمونه افزایش دهیم.
شروع عملیات پروژه ساختمانی شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان در پارک فناوری پردیس
اقدام دیگری که صورت گرفت این بود که از سال‌های گذشته مصمم بودیم در یک فضای مناسب و امن، ساختمانی برای شرکت احداث کنیم که ضریب امنیت بالایی برای حفاظت از ذخایر سلولی ما تأمین کند. لذا در پارک علم و فناوری پردیس فضایی را در اختیار گرفتیم و عملیات عمرانی و گودبرداری ساختمان جدید در سال ۹۷ شروع شد و ان شاءالله در پایان سال ۹۸ این پروژه به بهره برداری خواهد رسید. این فضا حدود ۴ هزار متر مربع است که شامل فضاهایی برای ذخیره سلولی، آزمایشگاه و کلین روم است.
جداسازی سلولهای بنیادی مزانشیم از بافت بندناف
جداسازی سلولهای بنیادی مزانشیم از بندناف که نام وارتوسل را برای آن انتخاب کرده‌ایم، دستاورد بسیار مهمی است که یک رده سلولی را معرفی می‌کند. تاکنون ما فقط از سلولهای بنیادی خون ساز بندناف برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌کردیم، اما از سال ۹۷ توانستیم جداسازی سلولهای بنیادی مزانشیم بافت بند ناف را انجام دهیم و به شکل صنعتی تولید کنیم و اولین کارآزمایی بالینی را برای بیماری فلج مغزی در اطفال شروع کرده‌ایم.
این محصول می‌تواند کاربرد وسیع‌تری نسبت به خون بندناف داشته باشد و امسال طرح‌هایی داریم که بتوانیم از سلولهای بنیادی مزانشیم در سایر بیماری‌ها نیز استفاده کنیم.
شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان در صدد است علاوه بر خون بندناف، بافت بندناف را برای همه خانواده‌های متقاضی نیز ذخیره‌سازی کند و محققین ما، زمینه این اقدام را فراهم کرده‌اند و پس از تکمیل تست‌های کنترل کیفی، خدمات ذخیره‌سازی بافت بندناف نیز ارائه خواهد شد.
اجرای بزرگترین کارآزمایی بالینی طرح فلج مغزی
از جمله اقدامات بسیار مهم، به دنبال جداسازی سلولهای بنیادی مزانشیم بندناف، مرحله اول تزریق سلولهای بنیادی مزانشیم به بیماران فلج مغزی انجام و مرحله دوم طرح که در کودکان ۴ تا ۱۴ ساله بود با همکاری مرکز طبی کودکان و ستاد توسعه سلولهای بنیادی شروع شد و نزدیک به ۱۲۰ بیمار در این طرح قرار گرفته اند.
تا کنون دو نوبت تزریق برای بیماران انجام شده و نتایج اولیه نشان دهنده اثر بخشی آن است و این طرح به عنوان بزرگترین طرح کارآزمایی بالینی فلج اطفال در سطح منطقه است. در سال ۹۸ برای بیماران تزریق‌های نوبت دوم و سوم و همچنین پذیرش بیماران جدید انجام می‌شود.
برای پذیرش بیماران جدید، باید توجه داشت، افرادی که در مرکز طبی از قبل پذیرش شده و فلج مغزی آنها مورد تأیید پزشک قرار گرفته و طبق نظر پزشک معالج، سلول درمانی برای نوع ناتوانی آنها، مؤثر تشخیص داده شده باشد، توسط مرکز طبی پذیرش می‌شوند و بانک خون بند ناف رویان پذیرش مستقلی ندارد.
همچنین طرح تزریق مزانشیم بندناف برای بیماران اوتیسمی و بیماران مبتلا به آرتروز شدید نیز در آینده در دستور کار قرار دارد.
استفاده از این نوع سلول‌ها بسیار مؤثر است و در دنیا برای بیماری‌های مختلف مانند آلزایمر، پارکینسون، ام اس، سکته‌های مغزی و SMA از سلولهای مزانشیم استفاده شده و امیدواریم در این زمینه بتوانیم کارآزمایی بالینی را انجام دهیم.
ارائه خدمات ذخیره‌سازی سلولهای بنیادی خون محیطی
خدمت دیگر شرکت به خانواده‌ها و مراکز پیوند، ذخیره‌سازی سلولهای بنیادی خون محیطی است که برای مراکز پیوند بسیار مهم و کاربردی است. لذا از اسفند سال ۹۶ این خدمت شروع شده و از ابتدای سال ۹۷ با توجه به اطلاع رسانی‌های انجام شده در سطح مراکز پیوند، برای پیوندهای اتولوگ و آلوژن، بیش از ۱۵۰ نمونه خون محیطی را برای بیماران ذخیره کردیم و از این تعداد بیش از ۵۰ بیمار نمونه‌های خون محیطی شأن برای خودشان پیوند شده که بسیار ارزشمند است.
پرده آمنیوتیک
دانش فرآوری پرده جنینی یا پرده آمنیوتیک به عنوان ضمائم زایمانی که دور ریخته می‌شود در شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان وجود دارد. در سال ۹۷ در پارک علم و فناوری پردیس فضایی را که شامل کلین روم مجهز برای تولید پرده آمنیوتیک است، تأمین کردیم. لازمه اخذ مجوز، تولید این محصول در شرایط GMP بود که خوشبختانه در سال ۹۷ انجام شد و امیدواریم در سه ماهه اول سال ۹۸، مجوز دریافت شود و امکان تولید و ارائه آن به بازار برای مراکز نیازمند مانند مراکز سوختگی یا مراکزی که بیماران با زخم دیابتی به آن مراجعه می‌کنند، تولید کنیم.
تکمیل زنجیره دفاتر نمایندگی
خدمات شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان در کل کشور ارائه می‌شود ولی برخی استان‌ها با اینکه شرایط مناسبی داشتند، فاقد دفتر نمایندگی برای اطلاع رسانی و جمع آوری خون بندناف بودند. در سال ۹۷ با راه‌اندازی دفتر بوشهر، مجموعه دفاتر نمایندگی شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان تکمیل شد و ۳۱ استان کشور، در حال حاضر دفتر نمایندگی دارند.
پیاده سازی استاندارهای کیفی
از جمله الزامات ذخیره‌سازی خون بندناف و تبادل آن با سایر کشورها، پیاده سازی استاندارد AABB است که سال ۹۷ همه مستندات مورد نیاز این استاندارد جهانی تأمین و برای بررسی اولیه ارسال شد. بررسی اولیه توسط این سازمان بین المللی انجام شده و نواقص آن در حال اصلاح است. پیش بینی می‌شود ممیزی آن در سال ۹۸ فراهم شود.
توسعه سیستم اتوماسیون شرکت و تسهیل فرآیند ثبت نام اینترنتی
ثبت نام اینترنتی به لحاظ صرفه جویی در زمان مراجعین و همچنین حذف اسناد کاغذی برای ما بسیار اهمیت داشت.
با توسعه سیستم اتوماسیون شرکت، فرآیند ثبت نام تسهیل شد و ۱۰۰ درصد ثبت نام مراجعین بدون نیاز به حضور در دفاتر نمایندگی قابل انجام است و صرفه جویی در هزینه را نیز برای ما به وجود آورد.
توسعه توریسم پزشکی
جذب بیماران خارجی برای پژوهشگاه رویان و فعالیت‌های برون مرزی و توسعه توریسم پزشکی پژوهشگاه به عهده شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان است و در سال ۹۷ تعداد ۱۶۹ بیماری خارجی و ایرانی مقیم برای درمان ناباروری و سلول درمانی از کشورهای عراق، پاکستان، عربستان، آذربایجان، افغانستان، عمان، بحرین، یمن، فلسطین، ترکمنستان، اندونزی، لبنان، قطر، کویت و چین، امارات، کانادا، انگلستان، آلمان، آمریکا، هلند، ایرلند، نروژ، ایتالیا، استرالیا، مالزی، ترکیه، سوئد و روسیه جذب شدند بیش از ۵۰ هزار دلار ارزآوری داشت. امیدواریم این رقم در سال ۹۸ به دو تا سه برابر افزایش پیدا کند
مجوز راه اندازی شرکت در آذربایجان
برای توسعه فعالیت‌ها در خارج از کشور، از ظرفیت شرکتی باید استفاده کنیم. مجوز راه اندازی یک شرکت در کشور آذربایجان اخذ و اقدامات اولیه انجام شده و قرار است بخشی از خدمات قابل ارائه را مستقیماً در کشور آذربایجان در شهر باکو ارائه کنیم. این خدمات شامل درمان ناباروری، ذخیره‌سازی سلول بنیادی و سلول درمانی است. امیدواریم در سال ۹۸، سال شروع خدمات دهی در این کشور باشد.
حمایت از پایان نامه‌های دانشجویی
طی سه سال گذشته، از پایان نامه‌های دانشجویی در مقاطع فوق لیسانس، دکتری و پسا دکتری، خصوصاً پایان نامه‌های مرتبط با زمینه فعالیت شرکت حمایت کرده‌ایم. سال ۹۷ حدود ۱۰ پایان نامه حمایت شد که بخشی از هزینه‌های انجام این پایان نامه‌ها را شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان تقبل کرده و در سال ۹۸ این موضوع تداوم خواهد داشت.
پالپ دندان
یکی از منابع در دسترس سلولهای مزانشیمی، پالپ دندان است که امکان جداسازی و ذخیره آن امکان پذیر است، برای اینکه اطمینان پیدا کنیم سلول‌ها بعد از خارج کردن از فریز قابلیت پیوند دارند، باید تست‌های سختگیرانه ای در این زمینه انجام دهیم تا از سلامت نمونه‌ها مطمئن شویم.
پیش بینی شده بود از شروع سال ۹۸ خدمات ذخیره‌سازی سلولهای بنیادی پالپ دندان انجام شود. به دلیل اینکه کسب تست‌های کنترل کیفی زمان بر است، هنوز نهایی نشده ولی امیدواریم در شش ماهه دوم سال ۹۸ ارائه خدمات کنیم.
ارائه خدمات آزمایشگاهی به خارج از شرکت
از جمله اقداماتی که در سال ۹۷ در شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان انجام شد ارائه خدمات آزمایشگاهی به خارج از شرکت، آزمایشگاه‌ها و بیمارانی است که نیاز به انجام آزمایش hla و فلو سایتومتری دارند. این خدمات در سال ۹۸ با قوت ادامه پیدا خواهد کرد.