خبرگزاری مهر، سرویس بین الملل - فاطمه صالحی: در حالیکه درگیریها در پایتخت لیبی میان نیروهای دولت وفاق ملی این کشور و «خلیفه حفتر» فرمانده نیروهای موسوم به ارتش ملی شدت گرفته به نظر میرسد هم پیمانان عربی حفتر در سایه ناکامیهای نظامی وی وارد عمل شده و فاز مداخله نظامی را در این کشور آغاز کرده اند.
خلیفه حفتر حدود ۳ هفته پیش به نیروهای تحت امر خود دستور لشکر کشی به طرابلس را صادر کرده و با این کار به تمام توافقات سیاسی به دست آمده با دولت وفاق ملی پشت کرد؛ اقدامی که با مخالفتهای جهانی و محکومیتهای بین المللی همراه بوده و تاکنون صدها کشته و زخمی برجای گذاشته است. حفتر به تازگی به نیروهای تحت امر خود دستور داده بود به هر قیمتی که شده در پایتخت لیبی پیشروی کنند که این مسأله به بمباران مناطق مسکونی نیز انجامید.
در همین راستا روزنامه انگلیسی گاردین گزارش داد که حملات هوایی شبانه که طی روزهای گذشته پایتخت لیبی را هدف قرار داده از سوی پهپادهای اماراتی صورت گرفته است. این روزنامه در ادامه افزود: امارات با هدف حمایت از نیروهای «خلیفه حفتر» در این جنگ شرکت میکند. بر اساس این گزارش، امارات در سال ۲۰۱۶ یک پایگاه برای پهپادها در فرودگاه «الخادم» واقع در جنوب طرابلس ایجاد کرد. جنگندههایی که ارتش ملی لیبی در اختیار دارد قدیمی بوده و قادر به انجام این حملات شبانه نیست. جنگ هوایی در طرابلس وارد فاز جدیدی شده و شاهد مداخله نیروهای خارجی در آن هستیم.
این مداخله نظامی امارات در لیبی در حالی صورت میگیرد که تحولات میدانی در این کشور بیانگر آن است که نیروهای حفتر نتوانسته اند دستاورد نظامی و میدانی قابل توجهی در برابر نیروهای دولت وفاق ملی لیبی کسب کنند به طوری که جدیدترین اخبار از تسلط نیروهای دولت وفاق ملی بر بخش بزرگی از فرودگاه طرابلس حکایت دارد. این نیروها روز دوشنبه از سه محور به سوی فرودگاه طرابلس حرکت کردند و توانستند بخش بزرگی از این فرودگاه را به کنترل خود درآورند. هم چنین با توجه به کنترل نیروهای دولت وفاق ملی لیبی بر تمامی مناطق اطراف فرودگاه، نیروهای «خلیفه حفتر» فرمانده ارتش ملی لیبی در حال حاضر تحت محاصره هستند.
نیروهای حفتر بعد از گذشت ۳ هفته از آغاز حمله به طرابلس نتوانسته اند خطوط دفاعی نیروهای دولت وفاق ملی را در جنوب طرابلس بشکنند. این در حالی است که بر شدت حملات حفتر علیه طرابلس بعد از گفتگوی تلفنی وی با دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا افزوده شده است. ترامپ با فایز السراج نخست وزیر دولت لیبی که در جوامع بین المللی به رسمیت شناخته شده گفتگو نکرده است. همچنین اخباری در خصوص عقب نشینی نیروهای وابسته به حفتر از جبهه جنوبی طرابلس منتشر شده است.
مداخله امارات و عربستان در امور داخلی کشورهای منطقه به ویژه کشورهای شمال آفریقا طی دوره اخیر در سایه تحولات برق آسای این کشورها و اعتراضات داخلی علیه نظامهای حاکم آنها بر کسی پوشیده نیست. دایره مداخلات امارات علاوه بر لیبی، سودان و الجزایر را نیز دربر میگیرد به طوریکه عربستان وامارات با وجود مخالفت انقلابیون سودانی اخیراً اعلام کرده اند که قصد دارند یک بسته کمک مالی به ارزش ۳ میلیارد دلار به سودان تحویل دهند.
این در حالیست که اخیراً روزنامه الشرق قطر گزارش داده بود که انقلابیون سودانی سیلی محکمی به ابوظبی با عدم پذیرش محموله کمکهای غذایی امارات زدند. سودانیها این کمکها را چتر مخفی امارات دانستند و اینکه امارات به دنبال اهداف توطئه گرانه و دخالت در امور داخلی سودان و توطئه علیه انقلاب مردم سودان است. بر اساس این گزارش کامیون حامل کمکهای امارات پس از اعتراض تظاهرات کنندگان بازگشت.
امارات پیش از این نیز برای تقویت نظامی نیروهای حفتر وارد عمل شده بود به طوریکه این مسأله صدای سازمان ملل را نیز درآورد. در پی دریافت گزارشهای متعدد توسط سازمانملل مبنی بر ارسال سلاح به لیبی توسط امارات متحده عربی، این نهاد اعلام کرده است در این زمینه تحقیق خواهد کرد. بر اساس این گزارش سازمان ملل پروندهای را بررسی خواهد کرد که امارات متحده عربی را به ارسال سلاح برای «خلیفه حفتر» در لیبی و نقض قوانین بینالمللی صادرات تسلیحات، متهم میکند.
به نظر میرسد شکست سیاستهای مداخله جویانه امارات در کشورهای عربی و آفریقایی باعث شده این کشور بیش از پیش برای تحقق اهداف خود در کشورهای مذکور تلاش کند اما نتیجه این تلاشها معکوس خواهد بود. رابطه امارات با بسیاری از کشورهای عربی در سایه همین سیاستهای توسعه طلبانه و مداخله جویانه رو به تیرگی و تنش رفته است.
روابط امارات علاوه بر آنکه با قطر بسیار متشنج و تیره است با لیبی، الجزایر و حتی مراکش نیز زوایه دارد به طوریکه به تازگی رسانههای مراکشی گزارش دادند که سفیر امارات در این کشور بنا به دستور ابوظبی به امارات بازگشته است. رسانههای مراکشی گزارش دادند که «علی سالم الکعبی» سفیر امارات در رباط بنا به دستور فوری ابوظبی مراکش را ترک کرد. این در حالیست که هنوز یک سال از انتخاب الکعبی به عنوان سفیر امارات در مراکش نمیگذرد.
«ناصر بوریطه» وزیر خارجه مراکش در ماه آوریل سفری به منطقه داشت که در جریان آن به امارات سفر نکرد. بوریطه صراحتاً از عربستان و امارات انتقاد کرده بود چرا که این دو کشور تلاش دارند تا از پرونده درگیری صحرای غربی علیه مراکش استفاده کنند.
در نهایت باید گفت که امارات به جای آنکه دلیل شکست خود و تیرگی روابطش با کشورهای عربی و آفریقایی و زاویه گرفتن مقامات این کشورها با ابوظبی را در درون سیاستهای مداخله جویانه اش جستجو کند نه تنها در این سیاستها بازنگری نکرده و به دنبال اصلاح آن نیست بلکه تلاش میکند تا بعد از شکست تلاشهای دیپلماتیک و سیاسی اش در این کشورها وارد فاز نظامی شده و با مداخله نظامی در لیبی جبران مافات کند.
این مسأله هوشیاری و توجه کشورهای عربی و به ویژه آفریقایی را در برابر بازنگری در نوع روابط خود با ابوظبی و ریاض و هم چنین مطالبه گری ملتهای آزادی خواه عربی و آفریقایی در خصوص مداخله امارات در امور داخلی آنها به ویژه در شرایط حساس کنونی و اوج گرفتن اعتراضات علیه نظامهای حاکم را میطلبد.